Phát biểu tại một hội nghị của ASEAN ở Thái Lan hôm 2/11, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad nói các nước Đông Nam Á phải đoàn kết với nhau khi đối mặt với cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, theo Reuters.
"Chúng ta không muốn dính líu đến vào một cuộc chiến thương mại. Nhưng đôi khi, khi họ không tử tế với chúng ta, chúng ta phải không tử tế lại với họ", ông Mahathir, nhà lãnh đạo 94 tuổi nổi tiếng với phong cách nói chuyện thẳng thắn, phát biểu tại Hội nghị Kinh doanh và Đầu tư ASEAN (ABIS) trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 35, đang diễn ra ở Bangkok, Thái Lan.
Đề cập đến Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Mahathir nói "nếu người đó không ở đó, có thể sẽ có thay đổi".
 |
| Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad tại Bangkok, Thái Lan, hôm 2/11. Ảnh: Reuters. |
Theo bản dự thảo tuyên bố cuối cùng cho Hội nghị Cấp cao ASEAN mà Reuters xem được, các nhà lãnh đạo sẽ bày tỏ "quan ngại sâu sắc về căng thẳng thương mại đang gia tăng và những yếu bảo hộ thương mại và chống toàn cầu hóa đang diễn ra".
"Chúng tôi muốn hòa bình kinh tế trên toàn cầu", Arin Jira, chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN, một cơ quan được thành lập bởi các quốc gia thành viên, nói.
Tăng trưởng tại các quốc gia Đông Nam Á, vốn phụ thuộc vào xuất khẩu, dự kiến giảm xuống mức thấp nhất 5 năm trong năm nay. Họ cũng lo lắng về sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc tại một khu vực có dân số hơn 620 triệu người - vẫn chưa bằng một nửa Trung Quốc.
Mỹ, đối tác thương mại quan trọng của ASEAN, sẽ cử một phái đoàn đến dự hội nghị. Song việc hạ cấp phái đoàn so với những năm trước và với các quốc gia khác đã gây lo ngại cho những nước coi Washington là đối trọng an ninh với Bắc Kinh.
Thay vì Tổng thống Donald Trump hoặc Phó tổng thống Mike Pence, Mỹ sẽ được đại diện bởi Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross và Cố vấn an ninh quốc gia Robert O'Brien. Trung Quốc sẽ cử Thủ tướng Lý Khắc Cường tham dự.
"Điều này báo hiệu rằng Mỹ là một người chơi nhỏ hơn tại khu vực chúng tôi", Kantathi Suphamongkhon, cựu ngoại trưởng Thái Lan, nói với Reuters.
 |
| Bên ngoài nơi diễn ra Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 35 và các hội nghị liên quan tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: Reuters. |
Các quốc gia Đông Nam Á đã hy vọng đạt được tiến triển trong việc hoàn tất Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) - bao gồm 16 quốc gia chiếm một phần ba tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu và gần một nửa dân số thế giới.
Song điều đó trở nên không chắc chắn sau khi một cuộc họp báo dự kiến đã bị hủy vào cuối ngày 1/11. Một điểm ách tắc chính là đòi hỏi từ Ấn Độ, nơi vốn lo lắng về viễn cảnh hàng nhập khẩu Trung Quốc tràn ngập nước này.
"Việc hoàn tất đàm phán RCEP đã trở thành một bài kiểm tra quan trọng về năng lực của ASEAN trong việc thể hiện vai trò trung tâm thường được họ đề cập", Marty Natalegawa, cựu ngoại trưởng Indonesia, nói.
