Hôm qua, Bayern công bố thông tin HLV Pep Guardiola sẽ rời Allianz Arena sau khi mùa bóng 2015/2016 kết thúc. Thay thế Pep là người thuyền trưởng có 20 năm kinh nghiệm Carlo Ancelotti. Ông sẽ ký với Bayern bản hợp đồng ba năm.
Carlo Ancelotti thay đổi Bayern thế nào trong ba năm hợp đồng là điều đáng chờ đợi. Bảy đội bóng trong 20 năm có thể chưa đủ khiến người ta gọi ông là “người đàn ông du mục”, nhưng ghé chân qua nơi nào ông cũng giành được thành công thì con số 7 – con số may mắn theo quan niệm của phương Tây là đủ để minh chứng cho bí quyết thành công của Ancelotti.
Phẩm chất ấy giúp ông tồn tại và thành công dẫu từng làm việc với ít nhất ba ông chủ cực kỳ khó tính: Roman Abramovich, Sylvio Berlusconi và Florentino Perez.
 |
| Bayern Munich với tiềm lực hùng mạnh và chiến lược giàu sức hút là điểm đến lý tưởng của các chiến thuật gia đại tài. Ảnh: Getty. |
Người giống Ancelotti về thuật quản trị nhân lực là Vicente del Bosque. Hai vị HLV từng giành Champions League cùng Real Madrid rồi bị sa thải trong cay đắng là cá nhân tiêu biểu của nhóm HLV thích tạo sự thoải mái cho cầu thủ.
"Anh muốn uống Coca-Cola thay nước, tôi sẽ mua thêm cả Pepsi để anh lựa chọn". Hai HLV lão luyện sẵn sàng cho học trò làm điều mình thích. Họ thiết lập kỷ luật trên sân bóng bằng những cuộc nói chuyện tay đôi: tại sao anh lại ngồi dự bị, tại sao anh phải chơi vị trí này, điều đó có ý nghĩa với đội bóng ra sao…
Ancelotti và Del Bosque tuy hiền lành và dễ mến nhưng đều là những nhà cách mạng và phát kiến chiến thuật hiện đại. Ông Del Bosque nổi tiếng với sơ đồ 4-6-0 vắng bóng tiền đạo thực thụ đưa ĐT Tây Ban Nha bảo vệ thành công ngôi vương ở EURO 2012.
Người ghen ghét vẫn thường gièm pha Del Bosque được dẫn dắt thế hệ vàng của bóng đá Tây Ban Nha với những cầu thủ nòng cốt là siêu sao Barca. Với Ancelotti, có lẽ thành công tương lai của ông ở Bayern cũng có thể bị đánh giá thấp đi một chút nếu dùng lại bộ khung của chính Pep Guardiola.
Chiến lược gia trẻ tuổi tài ba Josep Guardiola đang tiến nhiều bước vững chắc trên con đường trở thành nhà cách mạng chiến thuật bóng đá. Nhưng nếu so sự dịch chuyển với Ancelotti, Pep có thể vẫn dưới một bậc.
Dù là mẫu HLV thay đổi rất linh hoạt, Pep thường ưa định hình lối chơi rồi mới tuyển mộ cầu thủ để đắp vào bộ khung có sẵn. Ví dụ ở Barca, ngày mới lên nắm quyền Pep xác định Xavi là nhân tố chủ chốt của một nhóm cầu thủ mà Pep xây dựng lối chơi xung quanh họ nên ông ra sức thuyết phục Xavi ở lại.
Ancelotti cao tay hơn, nếu nói ông là của hiếm của bóng đá thế giới thì cũng không ngoa chút nào. Ông luôn dựa vào nhân sự có sẵn trong đội bóng rồi mới xác định lối chơi. Vung tiền mua người đối với Ancelotti không quá quan trọng.
Ancelotti ban đầu “nghiện” sơ đồ 4-4-2. Đây là một sơ đồ cũ kỹ, nhưng nó không bao giờ lỗi thời và luôn là nền tảng cho những phát kiến mới về chiến thuật. Ancelotti “nghiện” 4-4-2 do ảnh hưởng từ Arrigo Sacchi, khi ông chính là tiền vệ trung tâm ở “Milan vĩ đại” nửa cuối thập niên 1980, đầu 1990.
Nếu có những bài học quan trọng nhất với Carletto, chỉ có thể là sự kiên nhẫn từ thất bại. Ông được hưởng thành quả từ sự kiên nhẫn trong thất bại ở Reggiana.
Reggiana chọn một HLV mới chập chững vào nghề khi chỉ vừa hoàn thành bài tiểu luận “Il Futuro del Calcio: Piu Dinamicita” (Tạm địch: “Tương lai của bóng đá: Cần nhiều hơn sự năng động”) để gửi gắm ước mơ lên hạng. Reggiana khởi đầu bằng 7 trận không thắng. Reggiana vẫn tin tưởng vào Carletto, và cuối mùa 1995/1996 ấy, họ trở lại Serie A.
 |
| Trong đợt làm tiểu luận ở trường dạy bóng đá, các đồng môn của Ancelotti ưa thích bàn về chiến thuật, còn ông không muốn đề cập quá nhiều đến nó. Ảnh: Getty. |
Carletto hiểu được một thực tế, sau những năm làm việc, một nhà cầm quân cần phải có cái nhìn năng động, đưa ra được bất kỳ giải pháp phù hợp với tình hình đội bóng. Sơ đồ cây thông Giáng sinh ra đời cùng Milan đến từ kinh nghiệm như thế. “Một sự trùng hợp ngẫu nhiên”, Carletto giải thích khi ông lấy chiến thuật ấy làm tựa đề cuốn tự truyện của mình, “Il mio albero di Natale” (Cây thông Giáng sinh của tôi).
Đó là thời điểm hè 2002, Milan mua về Clarence Seedorf, Dario Simic và Rivaldo. Milan có quá nhiều cầu thủ sáng tạo, nhưng thiếu tiền đạo vì Sheva chấn thương. Cần phải có gì đó mới mẻ. 4-3-2-1 ra đời, và cầu thủ tấn công Andrea Pirlo - từng là Vua phá lưới U21 châu Âu - trở thành regista (tiền vệ kiến thiết lùi sâu) vĩ đại.
Milan giành Champions League trong mùa giải ấy, sau 8 năm chờ đợi. “Theo thời gian, tôi hiểu rằng luôn có cách để cho phép những cầu thủ tài năng làm việc cùng nhau với hiệu quả cao nhất”, Carletto tâm sự.
“Trong khi chờ đợi, bạn phải kiên nhẫn”, ông tâm sự trong tự truyện. “Nghệ thuật để giữ điềm tĩnh rất cần thiết”. Lớn lên trong môi trường nông dân, Ancelotti có một đức tính kiên nhẫn tuyệt vời. Từ cha mẹ, ông hiểu rằng hạt giống gieo xuống không thể thu hoạch ngay trong một vài ngày, hay việc bán sữa tươi cho các công ty địa phương sẽ không được trả tiền ngay, cho đến khi thành phẩm là pho-mát xuất xưởng.
Bằng đức tính kiên nhẫn, ông phát minh ra những giải pháp để chiến thắng. Carletto xây dựng hệ thống phản công hợp lý. Real của Ancelotti từng thắng Barca với một hàng tiền vệ không có ai là tiền vệ phòng ngự đúng nghĩa. Isco, James Rodriguez đều là những cầu thủ sở trường số 10. Modric và Kroos là regista.
Với những ngôi sao Di Maria, Bale, Modric, Ronaldo, Benzema, ông luôn sẵn sàng cho đối thủ cầm bóng. Bayern của Pep Guardiola từng là nạn nhân của Real-phản-công. Lượt đi và lượt về bán kết Champions League 2013/2014, Real đẩy quả bóng cho Bayern thoải mái vờn vẽ. Kết quả, Real thắng 1-0 và 4-0.
Ancelotti có thể không giỏi đua đường trường ở giải VĐQG. Ông mới có 3 chiếc cúp vô địch giải quốc gia sau 20 năm cầm quân. Nhưng cần chú ý rằng Bayern là thế lực “vô đối” ở Bundesliga. Thậm chí có những vòng đấu tưởng như Bayern chưa đá đã nắm chắc chiến thắng, vì vậy Ancelotti có thể không phải lo nghĩ nhiều về Bundesliga. Mục tiêu của họ cao xa hơn nhiều, ấy là chức vô địch Champions League. Bayern đưa Ancelotti về để giành cúp tai voi.
 |
| Ancelotti được học trò yêu mến và nhất mực kính trọng. Ảnh: Getty. |
Phương pháp của Ancelotti có vẻ thích hợp với thăng trầm của các giải đấu knock-out hơn là sự đơn điệu của chiến dịch dài hơi nhiều vòng đấu. Thế mạnh quản lý con người, “mềm nắn rắn buông”, tạo sự thoải mái cho cầu thủ thích hợp với Champions League, nơi mà trước các trận đấu lớn cầu thủ cần được thư giãn thay vì căng đầu óc lên.
Năm 1979, HLV huyền thoại Brian Clough cho cầu thủ đi uống bia trước trận Chung kết cúp C1. Cuối cùng họ đoạt cúp vô địch.
Thời gian qua, Ronaldo bày tỏ nỗi nhớ ông thầy cũ. Anh gọi Ancelotti là "chú gấu dễ thương". Toni Kroos, James Rodriguez, Marcelo và đội trưởng Sergio Ramos công khai bày tỏ nỗi buồn khi ông thầy ra đi. Sự tôn kính và tình yêu thương của học trò là bí quyết thành công của Ancelotti ở bất cứ nơi nào ông đặt chân đến.
Học trò dành cho Pep sự tôn trọng nhưng họ chưa dành cho ông sự tôn kính và tình yêu lớn lao như HLV tiền nhiệm Jupp Heynckes. Ancelotti luôn tạo sự khác biệt ở mọi nơi ông đi qua và ông đến Bayern với sứ mệnh xây dựng tình thầy trò khăng khít hơn.
