Dưới thời kỳ CEO Tim Cook, Apple giới thiệu smartwatch, đẩy mạnh mảng kinh doanh dịch vụ và nỗ lực tạo ra thiết bị điện toán mới (Vision Pro). Nhiệm kỳ của Cook lâu hơn nhiều đồng nghiệp trong danh sách Fortune 500, và khi đã 63 tuổi, không ngạc nhiên khi ông muốn tìm người kế nhiệm.
Từ khi Cook nắm quyền vào năm 2011, đội ngũ điều hành tại Apple không có nhiều thay đổi so với thời Jobs. Ngoài sự rời đi của nhà thiết kế Jony Ive và Giám đốc bán lẻ Angela Ahrendts vào năm 2019, danh sách cộng sự của Cook gần như nguyên vẹn trong thập kỷ qua. Những người này đều cống hiến đủ lâu, đủ giàu để nghỉ hưu từ nhiều năm trước.
Bản thân Apple đang trải qua giai đoạn khó khăn khi bị Mỹ và châu Âu giám sát chặt chẽ, doanh số iPhone giảm tại Trung Quốc và áp lực tạo ra sản phẩm lớn tiếp theo. Sau màn ra mắt Vision Pro và dự án xe điện thất bại, đây sẽ là thách thức lớn với người kế nhiệm Tim Cook.
Apple muốn tìm CEO trẻ?
"Công việc của tôi là chuẩn bị vài người có khả năng tạo nên thành công, và tôi rất muốn người đó đến từ chính Apple. Đó là vai trò của tôi, để đảm bảo một số tên cho hội đồng quản trị lựa chọn", Cook cho biết trong podcast At Your Service của ca sĩ Dua Lipa vào tháng 11/2023.
Ông không đưa ra nhân vật cụ thể, chỉ nói rằng kế hoạch của công ty "rất chi tiết".
Toni Sacconaghi, nhà phân tích tại công ty môi giới Sanford C. Bernstein, cho biết người kế nhiệm Tim Cook là chủ đề được các nhà đầu tư quan tâm. Trên thực tế, Apple chưa từng tiết lộ chi tiết kế hoạch này.
Một số nguồn tin thân cận với hoạt động nội bộ của Apple cho rằng nếu Cook nghỉ việc, người thay thế ông khả năng cao là Jeff Williams, Giám đốc Vận hành từ năm 2015.
 |
| Giám đốc Vận hành Jeff Williams. Ảnh: Bloomberg. |
Theo Bloomberg, đây cũng là vai trò của Cook khi Jobs tại vị. Đối với Williams, sau khi giữ vị trí mới, ông lập tức ra mắt sản phẩm mới đầu tiên là Apple Watch. Năm 2019, Williams thay thế Ive làm trưởng bộ phận thiết kế phần cứng và phần mềm.
Dù vậy, Williams năm nay 61 tuổi, chỉ kém Cook 2 năm. Một số nhân viên giấu tên không đề cao khả năng ông sẽ là CEO dài hạn tiếp theo. Hội đồng quản trị Apple được cho muốn bổ nhiệm CEO có thể gắn bó ít nhất 10 năm, tương tự Cook và Jobs.
"Nếu bạn hỏi câu này cách đây 5 năm, rõ ràng Jeff dẫn đầu danh sách ứng viên CEO. Tuy nhiên sự chậm chạp trong việc thay thế các C-suite (cấp lãnh đạo cao nhất) tạo ra vấn đề trong lựa chọn nhân sự", một lãnh đạo của Apple cho biết.
Tất nhiên, Apple sẽ không vội thay CEO. Dù lớn tuổi hơn nhiều lãnh đạo trong các công ty công nghệ dẫn đầu S&P 500, Cook không phải người già nhất điều hành một tổ chức lớn.
"Nếu Trump hoặc Biden làm tổng thống ở tuổi 80, Cook vẫn có thể giữ vị trí CEO Apple trong nhiều năm tới. Từng có thời điểm CEO mặc định nghỉ việc khi 65 tuổi, nhưng giờ đây thế giới đã thay đổi", một người liên quan đến Cook cho biết.
Ứng viên tiềm năng nhất
Dù không được xác nhận, tin đồn cho biết Cook sẽ tại vị trong ít nhất 3 năm nữa. Sau thời gian đó, ông có thể thành lập quỹ từ thiện để quyên góp một số tài sản kiếm từ Apple.
Nếu trường hợp trên xảy ra, nguồn tin nội bộ cho biết người kế nhiệm tiềm năng là Giám đốc Kỹ thuật Phần cứng John Ternus. Hiện Ternus vẫn chưa đến 50 tuổi, và cũng được lòng nhiều lãnh đạo trong công ty.
"Tim rất thích John bởi ông ấy có khả năng thuyết trình tốt, cư xử hòa nhã, không đưa ra bất cứ chi tiết gây tranh cãi trong email, và cũng rất thận trọng khi đưa ra quyết định", một người thân cận với đội ngũ điều hành Apple nhấn mạnh.
 |
| Giám đốc Kỹ thuật Phần cứng John Ternus. Ảnh: Apple. |
Đồng quan điểm, Christopher Stringer, nhà thiết kế từng làm việc 21 năm tại Apple, cho rằng Ternus có "rất nhiều tố chất quản lý giống Tim". Trong khi đó, Phó chủ tịch Dịch vụ Eddy Cue được cho đã nói riêng với đồng nghiệp rằng ông ủng hộ Ternus làm CEO tiếp theo của Apple.
Ternus xuất hiện thường xuyên trước công chúng. Trong sự kiện ngày 7/5, ông đứng ra thuyết trình chính cho iPad Pro và iPad Air mới. Năm ngoái, Ternus đến châu Âu tham gia hội thảo về môi trường.
Sự xuất hiện nổi bật nhất của Ternus là buổi phỏng vấn 30 phút với CNBC vào tháng 12/2023. "Đó là thời lượng rất dài. Họ để ông ấy lên TV vào buổi sáng, nói về chủ đề thậm chí không thuộc bổn phận, và ông ấy tình cờ trở thành nhân vật chính", một lãnh đạo lâu năm của Apple nói.
Ternus gia nhập Apple năm 2001, ban đầu phụ trách phát triển màn hình ngoài cho máy Mac. Khi Jobs tại vị, Ternus vẫn quá trẻ để tiếp cận các đồng sáng lập.
Trong hơn 20 năm, Ternus dần chịu trách nhiệm toàn bộ dòng iPad, sau đó đến Mac, AirPods và iPhone từ 2020. Một năm sau, ông được bổ nhiệm vị trí cao nhất mảng phần cứng. Gần đây, nhóm kỹ thuật phát triển Apple Watch báo cáo công việc cho Ternus thay vì Williams.
 |
| Tim Cook trong một sự kiện của Apple. Ảnh: New York Times. |
Tất nhiên, không phải ai cũng có thiện cảm với Ternus. Theo một số nhân viên, vài kỹ sư cấp cao không thích Ternus vì không tạo ra sự khác biệt, không đóng góp nhiều vào sản phẩm mới.
Chẳng hạn, Ternus chỉ tham gia phát triển một số thế hệ sau của Apple Watch, và chưa đủ tầm giúp công ty thành công trong lĩnh vực nhà thông minh.
Với 2 dự án tham vọng của Apple gồm Vision Pro và xe tự lái, Ternus được cho không đóng góp nhiều. Ông cũng mắc sai lầm với sự thất bại của Touch Bar, dải cảm ứng phía trên bàn phím MacBook Pro.
"Ternus là người đàn ông tốt, nhưng vẫn chưa có nhiều kinh nghiệm. Ông ấy bước ra và trông giống nhân viên văn phòng, không phải tâm thế lãnh đạo hay người phụ trách. Là CEO một công ty trị giá nghìn tỷ USD, bạn cần thể hiện sự chỉ huy", một người thân cận với Apple cho biết.
Một nguồn giấu tên khác kể rằng nội bộ Apple muốn Ternus khẳng định bản thân mạnh mẽ hơn, và ông dường như hiểu rõ điều này. Nhìn chung, câu hỏi đầu tiên đặt ra là Ternus sẵn sàng đảm nhận vị trí thay Cook hay chưa.
Không chỉ thay CEO
Một số ứng viên được đề cập khác gồm Phó chủ tịch Kỹ thuật Phần mềm Craig Federighi, nhân vật quen thuộc trong các sự kiện Apple, và Phó chủ tịch Bán lẻ Deirdre O'Brien. Dù vậy, nguồn tin thân cận cho biết khả năng trên khó xảy ra.
Ngoài thay đổi CEO, Apple sẽ đối mặt biến động lớn trong hội đồng quản trị vài năm tới, khi cựu Giám đốc Phần cứng Dan Riccio và cựu Giám đốc Marketing Phil Schiller sắp hết nhiệm kỳ. Một số lãnh đạo công ty cũng đang âm thầm lên kế hoạch nghỉ hưu.
"Tôi không biết khi nào, nhưng đến lúc tất cả họ phải rời đi. Đây sẽ là khoảng trống lớn", một lãnh đạo lâu năm của Apple cho biết.
 |
| Phó chủ tịch Kỹ thuật Phần mềm Craig Federighi. Ảnh: Bloomberg. |
Vào đầu năm, Apple tổ chức buổi gặp mặt mang tên Top 100 cho những nhân sự quan trọng. Tại sự kiện tháng 3, Ternus hiện diện theo cách nổi bật nhất khi nói về lộ trình công nghệ của công ty.
CEO tiếp theo của Apple nhiều khả năng có mặt tại sự kiện ấy. Dù vậy, một số người vẫn ủng hộ công ty tìm ứng viên từ bên ngoài.
"Cách duy nhất để họ đừng trở thành công ty giống IBM là cho người ngoài bước vào, mang theo một ý tưởng thực sự cách mạng, và không rõ người đó là ai", một nhân viên Apple cho biết.
Dù vậy, lãnh đạo lâu năm khác cho rằng Apple thường gặp khó trong việc tuyển nhân sự ngoài cho cấp lãnh đạo. "Người đó vẫn làm việc trong công ty mà thôi", lãnh đạo này nhấn mạnh.
Những câu chuyện bên trong Apple
Văn hóa bí mật luôn là một điểm đặc biệt của Apple. Cuộc đời Steve Jobs, Tim Cook và quá trình sáng tạo những sản phẩm quan trọng như iPhone thường chỉ được tiết lộ qua những trang sách, nơi các tác giả dành nhiều năm để mang tới những câu chuyện hấp dẫn
