Đầu tháng 2/2019, Reuters dẫn hai nguồn tin là quan chức chính phủ Mỹ cho biết Cục Hàng không liên bang (FAA) sẽ sớm phê chuẩn năng lực giám sát hàng không mức 1 (CAT1) cho Việt Nam.
Lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cũng đã xác nhận với Zing.vn thông tin này và cho hay trong thời gian ngắn tới đây, hai bên sẽ công bố việc phê chuẩn qua đường ngoại giao.
Tuy nhiên để đường bay thẳng Việt Nam - Mỹ thành hiện thực, chỉ mình CAT1 là không đủ.
CAT1 là gì?
CAT1 là chuẩn giám sát an toàn hàng không được phê chuẩn bởi chương trình Đánh giá An toàn Hàng không Quốc tế của FAA, dựa trên 8 tiêu chuẩn an toàn trọng yếu của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO). Đây là cơ quan kỹ thuật của Liên Hợp Quốc thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế và đưa ra khuyến nghị để vận hành và bảo trì máy bay.
 |
| Hàng không Việt Nam sẽ nhận CAT1 trong ít ngày tới. Ảnh: Hoàng Hà. |
Một quốc gia nếu có nhu cầu thiết lập đường bay thương mại vào Mỹ phải đạt chuẩn an toàn CAT1. Thái Lan cũng từng được Mỹ phê chuẩn CAT1 nhưng sau đó đã bị hạ xuống CAT2.
Có CAT1 là có thể bay thẳng Mỹ?
Sau khi có chứng nhận CAT1, các hãng hàng không Việt Nam còn cần nộp hồ sơ xin cấp phép bay thương mại tới FAA. Nếu được FAA đồng thuận, các hãng bay có thể thiết lập đường bay thẳng tới Mỹ.
Tuy nhiên về mặt kỹ thuật, việc bay thẳng tới Mỹ đòi hỏi các hãng hàng không phải biên chế những dòng máy bay hiện đại như Boeing 787-9 hay Airbus A350. Đây là những dòng máy bay thân rộng có khả năng khai thác các chặng bay dài, như trường hợp của chặng bay thẳng Việt Nam - Mỹ là khoảng 13 giờ đồng bay liên tục.
Hiện ở Việt Nam, Vietnam Airlines là hãng bay duy nhất đang biên chế máy bay thân rộng có thể bay thẳng tới Mỹ hoặc có một điểm dừng kỹ thuật (máy bay chỉ dừng tối đa 1 giờ để tiếp nhiên liệu và đồ ăn trên máy bay, hành khách không cần phải rời máy bay).
Hãng bay Việt nào đang muốn bay thẳng Mỹ?
Vietnam Airlines đã nhiều lần chia sẻ về dự định bay thẳng tới Mỹ và là hãng đáp ứng được nhiều điều kiện kỹ thuật cần thiết.
Nguồn tin của Zing.vn tại Vietnam Airlines chia sẻ hãng vẫn đang chờ CAT1 cho Việt Nam chính thức được công bố và chưa có thời điểm bay cụ thể.
Hai hãng bay khác là Vietjet Air và Bamboo Airways cũng đưa đường bay thẳng Mỹ vào kế hoạch phát triển, tuy nhiên chưa có máy bay thân rộng để thiết lập đường bay.
Vì sao Việt Nam chưa có đường bay thẳng Mỹ?
Ngoài yếu tố kỹ thuật, yếu tố kinh tế cũng là lý do khiến đường bay thẳng Việt - Mỹ chưa thể thành hiện thực. Lãnh đạo Vietnam Airlines từng chia sẻ nếu bay thẳng Mỹ, hãng sẽ lỗ trong khoảng 5-10 năm đầu tiên, mức lỗ có thể lên tới hơn 30 triệu USD.
Việc đường bay này không hứa hẹn về mặt thương mại là do đã có nhiều hãng bay quốc tế đang khai thác dạng quá cảnh với mức giá rất cạnh tranh khiến các hãng bay Việt nếu muốn chen chân sẽ phải chịu cảnh giá vé rẻ nhưng chi phí cao.
Bên cạnh đó, theo lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam, để bay thẳng Mỹ, máy bay của các hãng sẽ phải cấu hình lại, giảm lượng khách và lượng hàng hoá chuyên chở, từ đó giảm khả năng sinh lời.
United Airlines từng mở đường bay thẳng San Francisco - TP.HCM, tuy nhiên đã phải dừng khai thác vào năm 2016, mà lý do được giải thích là đường bay này không hấp dẫn về mặt thương mại.
Nếu chưa thể bay thẳng Mỹ, CAT1 không có ý nghĩa với Việt Nam?
CAT1 không chỉ là yếu tố kỹ thuật then chốt để thiết lập đường bay thẳng Việt - Mỹ mà còn góp phần nâng tầm hàng không Việt Nam trên thị trường hàng không quốc tế.
Bên cạnh đó, việc có được CAT1 mang tới cho các hãng bay Việt cơ hội bay liên danh (code share) với các hãng bay lớn của thế giới trên đường bay này.
