Xây dựng xuất bản thành ngành kinh tế - công nghệ phát triển

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa tặng hoa cho Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam khóa V Phạm Minh Tuấn. Ảnh: Việt Linh.

Tại Đại hội Hội Xuất bản Việt Nam khóa V hôm 12/7, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đã gợi mở một số vấn đề để phát triển ngành sách. Ông nhấn mạnh Hội Xuất bản Việt Nam cần "chú trọng triển khai nhóm nhiệm vụ gắn với yêu cầu về phát triển văn hóa đọc và chuyển đổi số trên cơ sở nhận thức văn hóa đọc là giải pháp căn bản; chuyển đổi số là giải pháp đột phá xây dựng ngành xuất bản thành một ngành kinh tế - công nghệ phát triển toàn diện, vững chắc".

Tân chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam Phạm Minh Tuấn cũng khẳng định Hội sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế và tạo điều kiện để các công ty công nghệ có cơ chế tham gia ngành xuất bản.

Tận dụng trí tuệ nhân tạo

Ông Phạm Minh Tuấn nguyên là Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật - một đơn vị tiên phong trong hoạt động chuyển đổi số. Với kinh nghiệm đứng đầu một nhà xuất bản như vậy, tân chủ tịch sẽ thúc đẩy hơn nữa việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số ở ngành xuất bản.

Nhiều ủy viên Ban chấp hành khóa V đã chia sẻ những ý tưởng của mình trong Đại hội. TS Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP sách Thái Hà, cho rằng sự phát triển của xuất bản điện tử tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền bá tri thức và tiếp cận với nội dung xuất bản mới một cách nhanh chóng và thuận tiện.

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo gần đây mà đại diện nổi bật nhất là ChatGPT từng khiến nhiều người làm xuất bản e dè, nhưng ông Nguyễn Mạnh Hùng lại cho rằng ngành xuất bản có thể tận dụng trí tuệ nhân tạo trong công việc của mình. "Ta có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu để hiểu rõ hơn về người đọc, từ đó cung cấp nội dung tùy chỉnh và gợi ý sách phù hợp với từng độc giả. Áp dụng trí tuệ nhân tạo trong quy trình biên tập, dịch thuật và xuất bản để tối ưu hóa hiệu suất và chất lượng".

Ông đề xuất thời gian tới, các đơn vị làm sách mạnh dạn phát triển sách trực tuyến và ứng dụng đa phương tiện như tích hợp âm thanh, hình ảnh, video và các phương tiện khác để tạo ra trải nghiệm đa phương tiện cho độc giả; tích hợp xuất bản với trải nghiệm tương tác và thực tế ảo...

Nhưng đồng thời, sự phổ biến của sách điện tử và nội dung trực tuyến cũng tạo điều kiện cho các phần tử xấu thực hiện hành vi xâm phạm bản quyền, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng ta cần xây dựng hệ thống bảo vệ bản quyền mạnh mẽ và các biện pháp kiểm soát nội dung để đảm bảo quyền lợi của tác giả và ngành xuất bản.

"Cần có những chế tài cụ thể đối với từng hành vi cụ thể, điều chỉnh hoặc xây dựng mới một số chế tài mạnh hơn, xử phạt theo hướng tăng nặng, bảo đảm tính răn đe, ngăn chặn việc tái diễn hành vi vi phạm. Có mức phạt cao hơn đối với các cá nhân, tổ chức tái phạm, tái phạm nhiều lần", ông nói.

Bên trong phòng thu sách nói. Ảnh: VoizFM.

Đưa xuất bản Việt Nam ra quốc tế

Ông Nguyễn Xuân Minh, Giám đốc Bản quyền Công ty Nhã Nam, nhận định rằng Hội Xuất bản đã và đang hỗ trợ ngành rất nhiều. Khi được hỏi về những kỳ vọng của ông ở Hội Xuất bản Việt Nam trong nhiệm kỳ tới, ông cho biết ông mong Hội đẩy mạnh tổ chức, tập hợp các đơn vị đi hội sách quốc tế.

Gần đây, hoạt động Hội Xuất bản dẫn đoàn Việt Nam tham gia Hội sách Thiếu nhi châu Á đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng các đối tác nước bạn. Nhận thấy Hội Xuất bản Việt Nam đang giao lưu rất tích cực với Hội xuất bản của các nước trong khu vực, các nhà xuất bản, các đơn vị làm sách tư nhân ngỏ ý muốn Hội tiếp tục đứng ra dẫn dắt để có cơ hội tham dự vào các sự kiện xuất bản quốc tế, các hội chợ sách chuyên đề một cách quy củ hơn, quảng bá hình ảnh Việt Nam tốt hơn nữa.

Không chỉ quảng bá bằng cách đi ra quốc tế, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương ông Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng hoạt động xuất bản nội địa phát triển sẽ tự thu hút quốc tế về Việt Nam. Đơn cử, phát triển Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam và giải thưởng Sách Quốc gia thành sự kiện văn hóa nổi bật, không chỉ trong lĩnh vực xuất bản mà trong các hoạt động văn hóa; không chỉ ở trong nước mà cho kiều bào và bạn bè quốc tế.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng thời gian qua các đơn vị xuất bản Việt Nam đã tích cực tham gia và góp mặt tại các triển lãm xuất bản quốc tế, hội chợ sách quốc tế. Điều này đã góp phần quảng bá các tác phẩm Việt Nam tiếp cận với độc giả quốc tế, đưa văn hóa và nghệ thuật xuất bản Việt Nam ra thế giới.