Trung tâm Quyền Tác giả Văn học Việt Nam (VLCC) là đơn vị thuộc Hội Nhà văn Việt Nam. Trung tâm đã ký hợp đồng bảo vệ quyền tác giả, khai thác tác phẩm cho nhiều nhà văn. VLCC đã ký hợp đồng cho công ty VEGA khai thác 189 tác phẩm trên trang thư viện điện tử Waka. Tuy nhiên sau tám tháng triển khai, VLCC vừa thông báo ngưng hợp tác với trang thư viện Waka trong việc khai thác ebook.
 |
| Nhà văn Nguyễn Văn Thọ từng lên tiếng về việc khai thác bản quyền giữa VLCC và Waka. |
VLCC đưa ra ba nguyên nhân cho việc không tiếp tục bán bản quyền ebook. Trong đó, lý do đầu tiên đến từ phía các nhà văn: “Tác giả văn học gần như chưa có thói quen lưu trữ sách bằng file mềm, hoặc đôi khi file mềm mà tác giả giữ lại không phải là bản cuối cùng được xuất bản nên VLCC đã mất nhiều thời gian sưu tầm sách để chuyển sang số hóa”.
Thứ hai, chi phí cho việc số hóa một tác phẩm cao, gồm nhiều công đoạn, từ đi sưu tầm, thu gom file mềm hoặc bản sách cứng đến việc đầu tư trang thiết bị để scan sách, chuyển đổi định dạng… VLCC tính tổng chi phí của việc số hóa phải lên đến con số tiền triệu.
Với riêng việc khai thác bản quyền ebook, VLCC cho biết trong số 8.000 tác phẩm mà VLCC được ủy quyền, nhiều tác phẩm có thể rất phù hợp để xuất bản sách báo, tạp chí, hay in ấn trong sách giáo khoa, nhưng lại chưa đáp ứng các tiêu chí để khai thác sách điện tử.
 |
| Tuy việc đọc ebook đã dần phổ biến, song việc khai thác tác quyền vẫn chưa được làm chuyên nghiệp. |
VLCC cũng kể ra những khó khăn trong việc khai thác tác phẩm văn học trên môi trường số. Theo đó, sự kỳ vọng của các nhà văn vào doanh thu cũng là một trở ngại. Bởi việc đưa văn chương lên khai thác lợi nhuận từ môi trường số dường như chưa được nhiều người hưởng ứng.
Sau khi thông báo chính thức, các tác phẩm đang được khách hàng thuê đọc mà chưa hết hạn sử dụng vẫn có trên Waka. Những tác phẩm còn lại sẽ được hạ xuống khỏi trang thư viện điện tử. Sau đó, các tác giả có nhu cầu bán bản quyền ebook vẫn có thể trực tiếp làm việc với Waka.
Trước đó, nhà văn Nguyễn Văn Thọ đã lên tiếng mạnh mẽ khi biết tiểu thuyết Quyên của ông đang được trang Waka khai thác. Mọi chuyện xuất phát từ việc Nguyễn Văn Thọ ủy quyền cho VLCC, trong khi VLCC bán tác quyền ebook cho Waka mà không thông báo cho nhà văn Nguyễn Văn Thọ. Mới đây nhất, nhà văn Vũ Ngọc Tiến cũng lên tiếng vì rơi vào trường hợp tương tự như Nguyễn Văn Thọ.
Nhà văn ủy quyền tác giả và những vấn đề phát sinh
Việc trang mạng waka đăng tải tiểu thuyết “Quyên” của Nguyễn Văn Thọ không chỉ là câu chuyện về bản quyền, mà còn nảy sinh những vấn đề liên quan đến việc ủy quyền tác giả.
50 triệu là chi phí tối thiểu để mua 189 tác phẩm văn học
1
Waka sẽ phải trả thêm cho Trung tâm Quyền tác giả Văn học nếu số người đọc 189 tác phẩm lớn. Thêm vào đó, chi phí mà Waka bỏ ra để số hóa các tác phẩm cũng không hề nhỏ.
Nguyễn Văn Thọ đề nghị chấm dứt hợp đồng với VLCC
Sau khi phát hiện tiểu thuyết “Quyên” được “bán” cho Waka mà không được thông báo, nhà văn Nguyễn Văn Thọ quyết định thôi ủy quyền cho trung tâm VLCC.
