Trong bài báo mới nhất đăng tải ngày 21/5 trên bioRvix - kho lưu trữ truy cập mở cho các ngành khoa học sinh học, các nhà nghiên cứu tại Viện Virus học Vũ Hán (Trung Quốc) đã tìm thấy một chủng virus corona mới có trong họ loài dơi, theo South China Morning Post.
Nghiên cứu cho biết loại virus mới có mối liên hệ xa hơn so với các chủng virus corona gây Covid-19 được tìm thấy trước đó. Tuy nhiên, virus mới này có mức độ tương đồng cao trên trình tự gene với virus gây Covid-19.
Đây là lần đầu tiên Viện Virus học Vũ Hán công bố thông tin chi tiết về loại virus mà họ đã thu thập được từ vài năm trước.
“Những kết quả này cho thấy virus corona mà chúng tôi phát hiện từ loài dơi có thể chỉ là bề nổi của tảng băng chìm”, nhóm nghiên cứu viết trong bài báo.
 |
| Viện Virus học Vũ Hán, Trung Quốc. Ảnh: AFP. |
Nhiều kết quả nghiên cứu chưa từng công bố
Thông qua bài báo, viện cũng cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về các loại virus mà họ lưu trữ.
Nghiên cứu mới nhất kiểm tra 8 loại virus thu thập được trong chuyến khảo sát năm 2015 tới một thị trấn ở tỉnh Vân Nam, phía tây nam Trung Quốc.
Trong chuyến đi này, các nhà nghiên cứu Viện Virus học Vũ Hán đã thu thập hơn 1.000 mẫu vật từ dơi sống trong và xung quanh hang động trong khoảng thời gian 3 năm.
 |
| Viện Virus học Vũ Hán đã nghiên cứu về virus corona được tìm thấy trong loài dơi. Ảnh: South China Morning Post. |
Chuyến đi này khởi động sau khi một vài người công nhân đến hang động và trở bệnh. Sau khi xét nghiệm, các bác sĩ cho biết họ nhiễm một loại virus chưa từng có nên đã bắt đầu tìm kiếm loại virus có từ dơi.
Nhóm nghiên cứu cũng cho biết thêm nhóm công nhân lúc đó không mắc Covid-19.
Trước đó, trên tạp chí Nature phát hành tháng 11/2020, các nhà nghiên cứu Vũ Hán cho biết trong quá trình khám phá hang động, họ đã tìm thấy 9 loại virus gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng và Covid-19.
Một trong số đó là RaTG13 - được các nhà nghiên cứu công bố vào tháng 2 - vẫn được coi là “họ hàng” gần nhất với Sars-CoV-2, nguyên nhân gây ra Covid-19. Tám loại virus còn lại mới được phân loại trong bài báo ngày 21/5.
Nguồn gốc của Covid-19 hiện vẫn chưa được tìm thấy rõ ràng và gây nhiều tranh cãi.
Nghi ngờ
Vào tháng 2, sau chuyến đi đến Trung Quốc, các chuyên gia quốc tế điều tra về nguồn gốc của Covid-19 do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng có lẽ virus xuất phát từ một loài động vật giống như dơi. Sau đó, virus này truyền sang một con vật khác có tiếp xúc gần với người và lây nhiễm cho họ.
 |
| Nhà virus học Trung Quốc Thạch Chính Lệ thuộc Viện Virus học Vũ Hán. Ảnh: SCMP. |
Tuy nhiên, các nhà phê bình, bao gồm cả người đứng đầu WHO, đều cho rằng cuộc điều tra chưa đủ sâu.
Ngày 23/5, Wall Street Journal trích dẫn một bản báo cáo mật của Mỹ tiết lộ, vào tháng 11/2019 - thời điểm trước khi Trung Quốc báo cáo những ca mắc Covid-19 đầu tiên, một số nhà nghiên cứu ở Viện Virus học Vũ Hán đã phải nhập viện.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian tuyên bố ngày 24/5 rằng bài báo này “hoàn toàn không đúng sự thật”.
Bài báo của Wall Street Journal được đưa ra trước cuộc họp của WHO, dự kiến thảo luận chi tiết về giai đoạn tiếp theo của cuộc điều tra về nguồn gốc của Covid-19.
Sự đa dạng đáng kinh ngạc của virus corona
Nhà sinh học tiến hóa Edward Holmes tại Đại học Sydney cho rằng bài báo trên của các nhà nghiên cứu Viện Virus học Vũ Hán cung cấp thêm bằng chứng khẳng định phòng thí nghiệm Vũ Hán không có loại virus có mối liên hệ đủ gần với Sars-CoV-2 - nguồn gốc của sự bùng phát Covid-19.
 |
| Cần phải có cơ sở dữ liệu của hàng trăm nghìn con dơi mới đủ để thấy một bức tranh tổng thể về virus corona. Ảnh: AP. |
“Bài báo này cho chúng ta thấy sự đa dạng đáng kinh ngạc của virus corona có trong động vật sống trong tự nhiên”, ông Holmes nói thêm. Ông cùng một đoàn thí nghiệm khác cũng đã tìm thấy 4 loại virus có trong dơi liên quan chặt chẽ với Sars-CoV-2 trong số hơn 400 mẫu thu thập ở tỉnh Vân Nam.
Khu vực này được WHO coi là nơi quan trọng để nghiên cứu sâu hơn về nguồn gốc của Covid-19, mặc dù vẫn chưa rõ liệu việc nghiên cứu có đang được tiến hành hay không.
Bài báo ngày 21/5 cũng nhấn mạnh công trình khám phá gần đây làm nổi bật khả năng Covid-19 có liên quan đến một loài khác, ngoài dơi.
Một loại virus corona trên tê tê có khả năng liên kết hiệu quả với tế bào con người, khác hẳn với các loại virus trên dơi liên quan đến Sars-CoV-2 đã được xác định cho đến nay.
Tuy nhiên, theo Maciej Boni - phó giáo sư tại Trung tâm Động lực học Bệnh Truyền nhiễm thuộc Đại học bang Pennsylvania (Mỹ), hiện tại vẫn chưa đủ số lượng virus để nhìn thấy một bức tranh tổng thể.
“Chúng ta cần phải có cơ sở dữ liệu của hàng trăm hàng nghìn virus trên loài dơi. Cho đến lúc đó, chúng ta sẽ không có nhiều khám phá mới về nguồn gốc của Sars-CoV-2”, ông nói.
