Ở khu vực khớp gối có 4 dây chằng, gồm chéo trước, chéo sau, bên ngoài (bên chày) và bên trong (bên mác). Chúng có nhiệm vụ giúp giữ khớp gối vững chắc khi đi lại hay chạy nhảy. Khớp gối cũng là khu vực chịu nhiều tác động về lực khi toàn bộ sức nặng cơ thể đều dồn lên trong mọi hoạt động của con người.
Về vị trí, hai dây chằng chéo nằm hoàn toàn trong vùng khớp gối, kết nối xương đùi với xương chày tạo thành hình chữ "X", có nhiệm vụ giữ khớp gối vững chắc, không bị trượt ra trước hoặc sau quá mức.
 |
| Mô tả chấn thương dây chằng chéo sau. Ảnh: Pennmedicine.org. |
Dây chằng chéo sau tương đối khỏe, dày hơn dây chằng chéo trước, giữ cho xương chày không bị lệch ra sau so với xương đùi. Đứt dây chằng chéo sau ảnh hưởng đến khả năng co duỗi của chân, gây ra nhiều khó khăn, bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày.
Đứt dây chằng là loại chấn thương thường gặp nhất trong các tổn thương vùng khớp gối. Trong đó, theo dữ liệu từ bệnh viện Nhân dân 115, đứt dây chằng chéo sau chỉ chiếm 5-10% và thường khó đánh giá hơn các chấn thương về dây chằng vùng gối.
Về nguyên nhân, việc đứt dây chằng chéo sau ở các VĐV như trường hợp của Xuân Trường có thể đến từ lực tác động trực tiếp từ trước ra sau, đẩy thật mạnh cẳng chân về phía sau. Sau khi họ ngã, đầu gối gập xuống so với bàn chân. Xương chày chạm xuống đất trước và di chuyển về phía sau.
Với cuộc sống bình thường, chấn thương này có thể gặp trong trường hợp tai nạn xe máy do phanh gấp hoặc bị đâm từ phía trước đầu gối. Người ngồi trên ôtô bị va đập đầu gối vào ghế trước do lực quán tính...
Với các loại chấn thương dây chằng nói chung, không nhất thiết 100% phải điều trị bằng cách phẫu thuật. Tùy vào mức độ của chấn thương, bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị.
 |
| Xuân Trường được chỉ định phẫu thuật dây chằng chéo trước. Ảnh: Kiệt Trần. |
Theo chia sẻ của bác sĩ Chuyên khoa 1 Phạm Nguyễn Thanh Trung trên trang web của bệnh viện Nhân dân 115, điều trị đứt dây chằng chéo sau không cần phẫu thuật được chỉ định theo phương pháp RICE (rest: nghỉ ngơi, ice: chườm đá, compression: băng gối, elevation: kê chân cao).
Sau quãng thời gian tràn dịch và sưng, bệnh nhân phải tập vật lý trị liệu nhằm tránh tình trạng cứng khớp và tăng cường sức mạnh cho vùng cơ đùi, hỗ trợ quá trình phục hồi vùng tổn thương.
Với một số trường hợp, chỉ định phẫu thuật là bắt buộc (kèm theo tổn thương sụn chêm, đứt nhiều dây chằng...). Các VĐV như Xuân Trường sẽ có chỉ định mổ tùy thuộc vào mức độ chấn thương để tái tạo lại dây chằng.
Người bệnh có tình trạng lỏng khớp đầu gối mặc dù đã được phục hồi chức năng cũng có thể được xem xét, chỉ định phẫu thuật để xử lý. Thông thường, phẫu thuật dây chằng chéo sau được thực hiện bằng phương pháp nội soi.
Giới VĐV thường được tiêm huyết tương giàu tiểu cầu nhằm đẩy nhanh quá trình hồi phục vùng tổn thương.
Theo bác sĩ Trung, nếu mổ đúng kỹ thuật và tuân thủ theo đúng phác đồ tập vật lý trị liệu, bệnh nhân có thể chơi lại thể thao sau 6-8 tháng.
