Với nhiều khán giả, Gặp nhau cuối năm (Táo Quân) là món ăn tinh thần không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về. Là chương trình hài kịch truyền hình được nhiều khán giả yêu thích, song Táo Quân những năm gần đây cũng để lại ý kiến tranh luận sau khi phát sóng. Khán giả cho rằng Táo Quân đề cập nhiều vấn đề, bắt kịp xu hướng nhưng cần đổi mới format. Việc thay thế nhân sự tại Táo Quân cũng là bài toán chưa có lời giải.
Sau nhiều năm giữ đội hình cũ, mới đây đơn vị sản xuất xác nhận Táo Quân 2024 thay đổi cả về nội dung và dàn diễn viên. Chương trình năm nay chỉ còn NSND Quốc Khánh tiếp tục đóng vai Ngọc Hoàng, rất nhiều gương mặt đã thành thương hiệu của Táo Quân ngừng tham gia mùa mới.
Dấu ấn khó phai của dàn nghệ sĩ gạo cội
Nhắc đến Táo Quân, khán giả nhớ ngay tới những câu thoại châm chọc, mảng miếng hài hay nhạc chế xoay quanh những sự vụ nổi bật trong năm. Đặc biệt, phải kể đến dàn nghệ sĩ gồm Xuân Bắc, Tự Long, Công Lý, Quốc Khánh, Chí Trung, Vân Dung và Quang Thắng gắn bó sâu đậm với khán giả qua hai thập kỷ.
Nét diễn xuất có thể mang tính đặc trưng của từng người, song các nghệ sĩ luôn biết cách làm mới nhân vật mà mình đảm nhận, tạo sự thích thú cho người xem. Trong đó, Táo Kinh tế (Quang Thắng) hay Táo Y tế/Giáo dục (Vân Dung) đã trở thành thương hiệu với những màn xuất hiện hoành tráng, để rồi khép nép, sợ sệt khi bị chất vấn.
Bên cạnh đó, Chí Trung làm nên thương hiệu Táo Giao thông, sẵn sàng đối đáp với Nam Tào, Bắc Đẩu. Ấn tượng nhất phải nhắc tới Tự Long với tài biến hóa khôn lường kết hợp khả năng ca hát đủ thể loại âm nhạc. Vì vậy mà mỗi mùa Táo Quân, Tự Long lại đảm nhận một nhân vật mới.
Dàn nghệ sĩ gạo cội để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả hơn hai thập kỷ. |
Ngoài ra, phải nhắc tới bộ ba Nam Tào (Xuân Bắc), Bắc Đẩu (Công Lý), Ngọc Hoàng (Quốc Khánh) đóng vai trò tung hứng, tạo nên bức tranh hài hòa cho Táo Quân.
Ngoại trừ năm 2003, Quốc Khánh năm nào cũng được giao vai Ngọc Hoàng. Tính đến 2021, Nam Tào và Bắc Đẩu là hai nhân vật chưa từng được thay thế. Gần hai thập kỷ là khoảng thời đủ biến một nhân vật trở thành biểu tượng.
Các Táo có thể đa dạng, phong phú, song cặp bài trùng Nam Tào, Bắc Đẩu khó tìm người kế cận. Để diễn được nét chua ngoa, đanh đá thì chỉ có "cô Đẩu" Công Lý và để Nam Tào cương nhu hợp lý cũng chỉ có Xuân Bắc.
Nghịch lý cuộc "thay máu" tại Táo Quân
Kể từ màn chào sân năm 2003, Táo Quân chiếm trọn tình cảm khán giả khi phản ánh các vấn đề kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục nổi bật trong năm dưới góc nhìn châm biếm xen lẫn hài hước. Là chương trình hài kịch truyền hình hấp dẫn nhất năm, nhưng Táo Quân vẫn khó tránh cảnh lời khen, ý chê.
Nhiều năm Táo Quân bị chê cũ, không đổi mới, mảng miếng hài của các diễn viên lặp lại, kịch bản thiếu đột phá. Tiếng cười tống cựu nghinh tân do đó cũng giảm đi hiệu quả phần nào. Là lý do Táo Quân thậm chí đã dừng một năm, thay bằng chương trình khác.
Năm 2022, hai diễn viên trẻ Duy Nam, Trung Ruồi thay thế NSND Công Lý và NSƯT Xuân Bắc đóng cặp Nam Tào, Bắc Đẩu. Đáng tiếc, nỗ lực của Duy Nam và Trung Ruồi chưa đủ chín muồi để chinh phục khán giả. Năm 2023 đánh dấu cột mốc Táo Quân tròn hai thập kỷ ra mắt. Khoảnh khắc "cô Đẩu" Công Lý xuất hiện khiến người xem không khỏi xúc động.
Trong lịch sử lên sóng của mình, Táo Quân đã nhiều lần đổi mới. Có những điểm được ghi nhận, có những điều chưa thuyết phục được khán giả. Và năm 2024 cũng không phải lần đầu tiên có sự thay đổi về format, dàn nghệ sĩ góp mặt. Kịch bản hạ giới vi hành của năm nay cũng từng xuất hiện năm 2020.
Nhưng việc Táo Quân 2024 thay đổi gần hết đội hình diễn viên là một bất ngờ lớn, nằm ngoài dự đoán của số đông.
Táo Quân 2024 khiến khán giả ngỡ ngàng vì thay đổi dàn diễn viên. |
Đa số khán giả cho rằng chuyện "tre già, măng mọc" ở Táo Quân là lẽ thường tình nhưng sự thay đổi đột ngột cũng để lại nhiều tiếc nuối. Với một chương trình có thâm niên lên tới 20 năm, dàn diễn viên kế nhiệm rõ ràng cần nhiều thời gian chinh phục khán giả.
"Quan trọng là kịch bản, còn người diễn thì cũng nên thay đổi dần cho lớp trẻ có cơ hội phát triển, ai rồi cũng già, sức khỏe cũng yếu dần đi chứ có phải sống bất tử được đâu mà diễn suốt được", tài khoản Tuấn Nguyễn chia sẻ.
Theo chia sẻ từ ê-kíp sản xuất, Táo Quân 2024 mạnh dạn thay đổi cách tiếp cận, sử dụng gương mặt mới. Trái ngược, loạt ảnh hậu trường cho thấy đa số các diễn viên đã từng góp mặt trong Táo Quân những năm qua. Nhìn chung, Táo Quân 2024 gây sốc với công cuộc thay đổi nhân sự, chưa thực sự làm mới món ăn tinh thần đêm 30 Tết.
Sách về Tết Táo quân
Có nhiều văn bản, nghiên cứu chỉ ra nguồn gốc, tục lệ, cùng các nghi thức cúng Táo quân vào 23 tháng chạp hàng năm. Trong cuốn Việt Nam phong tục tập hợp các bài viết trên Đông Dương tạp chí (1915), Phan Kế Bính dành một dung lượng nhỏ nói về Tết Táo quân.
Theo đó, 23 tháng Chạp là Tết Táo quân. Ta thường cho hôm ấy là ngày vua bếp lên chầu trời. Nguyên ở trong đạo Lão Tử có nói rằng: Ngày 23 tháng Chạp thì Táo quân lên chầu trời để tâu việc thiện ác của nhân gian.