Vì sao bão Milton gây ra lốc xoáy

Lốc xoáy hình thành trong bão có đặc điểm tương tự như những cơn lốc xoáy xuất phát từ các cơn giông lớn ở Đại Bình nguyên Bắc Mỹ. Ảnh: New York Times.

Bão có thể tạo ra lốc xoáy cường độ mạnh như những cơn giông lớn xuất hiện tại các vùng đồng bằng ở Đại Bình nguyên, do các dải mưa ngoài rìa cơn bão thường chứa những cơn giông mạnh, theo New York Times.

Vào ngày 9/10, ít nhất một cơn lốc xoáy lớn, rất nguy hiểm đã hình thành gần Fort Myers, bang Florida, khi bão Milton đổ bộ vào bang này. Cảnh báo lốc xoáy đã được đưa ra trên toàn khu vực, lan xa đến cả Fort Pierce ở bờ biển Đại Tây Dương, kéo theo nguy cơ gây thiệt hại nặng nề.

Những cơn lốc xoáy đi kèm theo các cơn bão nhiệt đới thường yếu và chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, những cơn lốc xoáy trong bão Milton lại mạnh hơn và “hơi khác thường một chút”, ông Bill Bunting, từ Trung tâm Dự báo Bão, cho biết.

“Đó là một ngày đầy khó khăn và không may, có lẽ đây mới chỉ là dấu hiệu của những thứ sắp ập tới”, ông nói.

Trong khi đó, bà Jana Houser, phó giáo sư khí tượng học tại Đại học Ohio, cho biết nhìn chung, miễn là bão còn ở trên biển, lốc xoáy sẽ không hình thành vì bề mặt nước tương đối bằng phẳng. Trong quá trình hình thành lốc xoáy, “yếu tố chính là ma sát bề mặt”, bà nhấn mạnh.

Khi các dải mưa đến đất liền, sự ma sát bề mặt tăng lên đáng kể, làm giảm tốc độ gió gần mặt đất.

“Lúc này tốc độ gió, và thường là cả hướng gió (ở tầng dưới), đột ngột thay đổi (so với gió ở tầng cao hơn)”, bà Houser lý giải. Hiện tượng này được gọi là gió đứt, có thể khiến không khí xoay tròn.

Ban đầu, gió đứt tạo ra một cột không khí xoay song song với mặt đất. Tuy nhiên, giống như các cơn giông, những cơn bão trong bão nhiệt đới tạo ra các luồng không khí hút lên trên. Những luồng này có thể khiến cột không khí xoay thẳng đứng và hình thành một cơn lốc xoáy.

Nếu luồng không khí hút lên rất mạnh, cột không khí sẽ được thu nhỏ lại với đường kính nhỏ hơn. Lúc này, lốc xoáy có thể mạnh lên, tương tự cách các vũ công trượt băng thu tay sát người để tăng tốc độ xoay.