St. John là quận nằm cách thành phố New Orleans, thủ phủ bang Louisiana khoảng 30 km. Ca nhiễm Covid-19 đầu tiên của quận được xác nhận hôm 13/3, tức chỉ 4 ngày sau khi bệnh viện tại New Orleans thông báo trường hợp dương tính với virus corona đầu tiên của bang Louisiana.
Các quan chức quận đã cố gắng làm những gì tốt nhất có thể. Lãnh đạo St. John là Jaclyn Hotard tuyên bố tình trạng khẩn cấp, cảnh sát trưởng ban bố lệnh giới nghiêm về đêm đối với thanh thiếu niên, và sau đó áp dụng cho toàn bộ cư dân của St. John. Nhà thương binh quận, nơi 144 người cao tuổi sinh sống, đã đóng cửa với người ngoài.
Tỷ lệ tử vong cao nhất nước Mỹ
Khi dịch bệnh lan tràn khắp nước Mỹ cũng như New Orleans, số người chết ngày càng tăng nhanh. Tới đầu tháng 4, quận St. John với 42.837 cư dân có tỷ lệ tử vong vì Covid-19 cao hơn bất cứ khu vực nào trên khắp nước Mỹ.
"Chúng ta có kẻ giết người hàng loạt trên đường phố mà không thể nhìn thấy", ông Hotard thừa nhận.
Khi tình hình dịch bệnh bắt đầu hạ nhiệt ở các điểm nóng đô thị, các cộng đồng cư dân ở nông thôn và ngoại ô như St. John đang trở thành mối quan tâm của lãnh đạo các bang tại Mỹ. Trong nhiều trường hợp, việc hạn chế tiếp cận với xét nghiệm đã khiến virus phát tán trong nhiều tuần mà không bị phát hiện.
Cư dân ở St. John không được xét nghiệm mãi tới ngày 15/4 khi hai địa điểm xét nghiệm được thiết lập tại các giáo xứ gần sông Mississippi, gần 5 tuần kể từ khi quận này phát hiện ca nhiễm Covid-19 đầu tiên. Tại St. John, ít nhất 768 người đã nhiễm Covid-19, trong đó 69 trường hợp đã tử vong tính tới ngày 30/4.
 |
| Một điểm xét nghiệm virus corona lưu động. Ảnh: AP. |
Trong số 64 quận tại bang Louisiana, St. John đứng thứ 6 về số người nhiễm Covid-19, nhưng số xét nghiệm được tiến hành tại đây chỉ xếp thứ 14.
Giới chức Louisiana tin rằng việc xét nghiệm hạn chế đóng vai trò to lớn trong tỷ lệ tử vong đáng lo ngại ở St. John, hiện ở mức gần 9%. Quận này được cho là có nhiều ca nhiễm chưa được phát hiện, có thể khiến tỷ lệ tử vong thực tế gần hơn với con số 6% của toàn bang, theo Alexander Billioux, trợ lý thống đốc bang phụ trách vấn đề y tế cộng đồng.
Ông Billioux cho rằng tỷ lệ tử vong cao bất thường có thể có nguyên nhân từ thực tế bộ phận lớn cư dân có các bệnh nền như tiểu đường và cao huyết áp, khiến cơ thể dễ bị tổn thương trước sự tấn công của virus. Tuy nhiên, ông Billioux cũng thừa nhận lý do trên không thể giải thích đầy đủ cho tình hình thực tế.
"Chúng tôi lo ngại rằng đang chứng kiến tỷ lệ tử vong cao quá mức là bởi có nhiều ca nhiễm Covid-19 chưa được phát hiện. Và đó là lý do để tăng cường năng lực xét nghiệm ở đây. Cần bảo đảm các cộng đồng nông thôn, chiếm 80% cư dân toàn bang, được xét nghiệm đủ", ông Billioux nói.
Ai cũng có người quen nhiễm bệnh
Virus corona cùng hệ lụy chết chóc đã gây ra những áp lực và gánh nặng chưa thể đo đếm hết cho người dân sống tại St. John.
"Chúng tôi có một nhà thờ nhỏ, nhưng đã mất người phó tế, mẹ của mục sư cũng qua đời, giờ thêm hai người chị em của tôi cũng ra đi", Madeline Jasmine, thẩm phán của bang Louisiana sống ở St. John, cho biết. Ba người anh em trai và hai người cháu họ của bà Jasmine đã có xét nghiệm dương tính với Covid-19, nhưng sau đó đã phục hồi.
Các quan chức y tế công cộng đã chuyển một phần nhân lực xét nghiệm từ New Orleans tới các quận nông thôn gần sông Mississippi. Qua sự phối hợp với các phòng khám địa phương, các doanh nghiệp và Vệ binh quốc gia, những điểm xét nghiệm lưu động đã được thiết lập, với mục đích quy trình xét nghiệm được thực hiện nhanh chóng.
Quận St. John hiện có 7 điểm xét nghiệm. Tất cả cư dân hiện đều có thể được xét nghiệm miễn phí, một số địa điểm chấp nhận tiến hành xét nghiệm với người không có triệu chứng.
Louisiana đã tiến hành 161.000 xét nghiệm trên toàn bang trong 7 tuần, kể từ khi ca nhiễm đầu tiên được phát hiện hôm 9/3, một quan chức cơ quan y tế cho biết. Louisiana hiện có số xét nghiệm trên tổng dân số cao thứ 4 nước Mỹ.
 |
| Người gốc Phi chiếm phần lớn số ca tử vong vì Covid-19 ở Louisiana. Ảnh: AP. |
Các điểm xét nghiệm đã xuất hiện tại bờ Tây của sông Mississippi, nơi có mật đô dân cư thưa thớt hơn, tuy nhiên lại là khu vực có đông người Mỹ gốc Phi sinh sống. Đây là một phần trong nỗ lực của chính quyền bang nhằm giải quyết sự phân biệt về tiếp cận y tế dựa trên chủng tộc mà một số ý kiến chỉ trích đã nêu lên trong bối cảnh đại dịch.
Người Mỹ gốc Phi chiếm 58% số ca tử vong tại Louisiana, dù chỉ chiếm 33% dân số bang này. Tại St. John, người da màu chiếm khoảng 58% dân số, và chiếm 55% số ca tử vong vì Covid-19.
"Cứ mỗi 2 tới 3 ngày, chúng tôi lại mất thêm vài người. Chúng tôi không biết điều gì đang xảy ra nữa", Darrell Butler, một công nhân xây dựng sống ở bờ Tây sông Mississippi, cho biết.
Butler cho biết đã dành cả buổi sáng để đóng gói 400 suất ăn, gồm đậu đỏ, cơm, gà nướng, và rau xanh, để cung cấp cho các hoạt động liên quan tới chống virus corona bên ngoài trường trung học tại khu vực.
Người chú của Butler đã trải qua 21 ngày trong bệnh viện vì nhiễm Covid-19 trước khi hồi phục. Trong khi đó, chị gái của Butler vẫn đang nhập viện sau 9 ngày mắc bệnh. Người đàn ông cho biết đã xét nghiệm và có kết quả âm tính.
"Trước đây mọi người không biết đây là căn bệnh nghiêm trọng, họ vẫn tụ tập, tổ chức tiệc ở trong sân nhà", Butler nói.
Hiện tại, tất cả người dân đã tự cảnh giác. Nhiều người khi ra ngoài đã đeo khẩu trang. Đối với người dân ở St. John, hầu như ai cũng quen biết một người nhiễm bệnh.
"Chúng tôi đã bị tác động thực sự mạnh. Tôi biết một vài gia đình mất đi tới 2 người vì dịch bệnh", Ronnie Feist, chủ tịch Hiệp hội dân sự West St. John, cho biết.
Ổ dịch từ nhà thương binh
Nhà thương binh Southeast Louisiana được cho là nơi virus corona bùng phát ở St. John. Nếu trừ số ca tử vong của người già tại đây, tỷ lệ tử vong của St. John sẽ thấp gần tương đương với toàn bang, dù vẫn cao hơn so với toàn nước Mỹ.
Thân nhân của những người cao tuổi sống tại đây cho biết không tìm được cách thức virus xâm nhập vào nhà thương binh này, khiến 79 người mắc bệnh, 26 người tử vong. 20 nhân viên của cơ sở này cũng đã nhiễm bệnh. Trong khi đó, nhiều cơ sở khác tại bang Luoisiana không có, hoặc chỉ có 1 ca nhiễm bệnh.
"Nhà thương binh đã bất cẩn như thế nào mới khiến số người nhiễm bệnh cao như vậy? Bố tôi không thể di chuyển nên chẳng thể nào chạm vào người khác. Vì thế nếu bố tôi đã nhiễm bệnh, điều đó có nghĩa là mọi người khác cũng đã nhiễm bệnh", Neal Hebert, người có bố tử vong vì Covid-19 hôm 3/4 tại nhà thương binh, cho biết.
 |
| Vùng nông thôn và ngoại ô đang trở thành mối lo ngại của lãnh đạo các bang tại Mỹ. Ảnh: Washington Post. |
Việc thiếu xét nghiệm có thể đã che khuất quy mô dịch bệnh tại nhà thương binh trong những ngày đầu đại dịch. Người đầu tiên tại nhà thương binh có xét nghiệm dương tính với Covid-19 được phát hiện hôm 23/3, tức 11 ngày sau khi cơ sở này đóng cửa với người ngoài.
Sáu ngày sau đó, Barbara Serpas nhận được một cuộc gọi từ nhà thương binh, thông báo về việc cha của bà, Raymond Doran, đã qua đời ở tuổi 98. Serpas nghi ngờ Covid-19 là nguyên nhân bởi bà cho biết cha mình có sức khỏe "hoàn toàn ổn".
Người phụ nữ yêu cầu xét nghiệm hậu tử vong cho cha, nhưng yêu cầu này bị bác bỏ. Barbara sau đó đã nhờ cậy nhân viên điều tra tại một khu vực khác, nơi có nhà tang lễ phụ trách việc chôn cất, đề nghị tiến hành xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm thi thể của ông Doran là dương tính với Covid-19.
Julie Baxter Payer, quan chức bang Louisiana, cho biết không thể bình luận về các vụ việc cụ thể. Tuy nhiên, Payer nhấn mạnh các dụng cụ xét nghiệm Covid-19 rất khan hiếm trong thời gian đầu dịch bệnh bùng phát, và chỉ sử dụng cho người có triệu chứng hoặc tại bệnh viện.
Giờ đây, việc xét nghiệm được tiến hành trên quy mô lớn hơn. Tất cả cư dân tại St. John được xét nghiệm ít nhất một lần. Tuần trước, nhà thương binh đã có đủ dụng cụ để giúp 57 bệnh nhân tiến hành xét nghiệm lần 2.
