|
|
Khi mức độ UV trên 8, mọi người cần che kín người, đầu và cổ khi bắt buộc phải ra ngoài trời. Ảnh: Hoàng Đông. |
Ở người, tăng tiếp xúc với tia cực tím có thể gây ung thư da, đục thủy tinh thể và tổn thương hệ thống miễn dịch, theo cảnh báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Theo thống kê của cơ quan này, số ca ung thư da gia tăng trong những thập kỷ qua có liên quan chặt chẽ đến việc con người ngày càng tiếp xúc nhiều với bức xạ cực tím. Trước khi hoạt động ngoài trời, người dùng điện thoại có thể theo dõi chỉ số tia cực tím môi trường qua các ứng dụng thời tiết để có biện pháp bảo vệ sức khỏe da.
Trên smartphone ngày nay, đa số ứng dụng thời tiết tích hợp đã có mục theo dõi bức xạ tia cực tím. Khi chỉ số này ở mức cao, app cũng có thể thông báo cho người dùng hạn chế ra ngoài.
Bức xạ cực tím (UV) nằm trong dải bước sóng 100–400 nm, có tần số cao hơn và bước sóng ngắn hơn ánh sáng nhìn thấy được, phát ra từ Mặt Trời. UV được chia thành 3 dải nhỏ hơn, là UVA hay còn gọi là tia cực tím (315-400 nm), UVB (280-315 nm) và UVC (100-280 nm).
Khi ánh sáng mặt trời xuyên qua bầu khí quyển, tất cả UVC và khoảng 90% UVB bị tầng ozone, hơi nước, oxy và carbon dioxide hấp thụ. UVA ít bị ảnh hưởng bởi khí quyển, do đó, bức xạ cực tím đến bề mặt Trái Đất chủ yếu là UVA kèm theo một phần nhỏ UVB.
 |
| Các ứng dụng thời tiết thường có chỉ số UV từ 0-11. Trong đó, dưới 3 là ngưỡng an toàn, 3-7 là ngưỡng nguy cơ và trên 8 là ngưỡng nguy cơ cao. Ảnh: Accuweather. |
Thang chỉ số UV thường được thể hiện từ 0-11+. Theo Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (EPA), mức độ UV từ 3-7 có nghĩa là từ trung bình đến cao, mọi người khi cần thoa kem chống nắng phổ rộng SPF-15 hoặc cao hơn lên các vùng da hở khi ở ngoài trời.
Mức độ UV trên 8 có nghĩa là từ rất cao đến cao cực độ, mọi người cần hạn chế ra ngoài, đặc biệt là thời điểm cuối buổi sáng đến giữa buổi chiều. Khi ra ngoài, cần quần áo che kín người, mũ rộng vành, kính râm và đứng trong bóng râm mỗi khi có thể.
Người dùng iPhone có thể trực tiếp kiểm tra chỉ số này trên ứng dụng Thời tiết, được cài đặt sẵn trên thiết bị. Nếu bị xóa, độc giả cần truy cập AppStore và tải lại app. Phần chỉ số tia UV nằm ở mục widget, dưới dự báo nhiệt độ trong tuần và lượng mưa. Bên cạnh con số, ứng dụng của Apple cung cấp thêm thang màu sắc, khuyến nghị thời gian cần tránh nắng để người dùng lên kế hoạch di chuyển.
Ngoài ra, app thời tiết mặc định trên iPhone có cập nhật chỉ số này theo giờ, với dạng biểu đồ dễ theo dõi.
 |
| App Thời tiết trên iPhone có cập nhật chỉ số UV theo giờ. Ảnh: Xuân Sang. |
Tương tự với điện thoại Android, ứng dụng thời tiết trên máy Samsung, Oppo, Xiaomi cũng có trình theo dõi thời tiết, cung cấp nhiều dữ liệu, bao gồm cả chỉ số UV. Ngoài ra, người dùng có thể tìm đến Accuweather (ứng dụng dự báo thời tiết của Mỹ). Trang Weather Online của Anh cũng là một lựa chọn tốt trên nền web để theo dõi UVI, đa dạng nguồn dữ liệu.
Theo EPA, một cách để biết mức độ tiếp xúc với tia cực tím khi ở ngoài trời là nhìn bóng dưới đất, nếu bóng dài hơn người, thường là vào sáng sớm hoặc chiều muộn, mức độ tiếp xúc với tia cực tím sẽ thấp hơn. Nếu bóng ngắn hơn người, thường từ đầu giờ trưa đến giữa giờ chiều, có nghĩa là mức độ tiếp xúc với mức bức xạ tia cực tím cao, cần tìm kiếm bóng râm để bảo vệ da và mắt.
WHO cũng khuyến nghị các biện pháp phòng ngừa giúp làm giảm ảnh hưởng sức khỏe của tia cực tím, quan trọng nhất là hạn chế ở dưới ánh nắng Mặt Trời giữa trong khoảng thời gian nắng gắt, từ 10-16h, đặc biệt vào những ngày có chỉ số tia cực tím cao. Khi phải ở ngoài trong thời điểm tia UV mạnh nhất, hãy cố gắng tìm bóng râm và mặc quần áo che kín người, mũ có vành để chống nắng cho đầu, mặt và cổ.
Những nhà khoa học tiên phong
"Những nhà khoa học tiên phong" là một cuốn sách thú vị về lịch sử của những phát minh nổi tiếng. Để có được những đóng góp vĩ đại cho nhân loại, các nhà khoa học nổi tiếng đã làm việc với lòng say mê và tinh thần học hỏi không ngừng.
