Có thể bạn đã nghe

Các Kim tự tháp vĩ đại ở Ai Cập do nô lệ xây dựng; thậm chí trong Kinh Thánh còn nói như vậy.

Vạch trần

Tất cả chúng ta đều biết hình ảnh này: một đám nô lệ kéo những tảng đá khổng lồ lên dốc trong khi bị chủ nhân đánh đập, nhưng tất cả hầu hết chỉ là tưởng tượng.

Đúng là ở Ai Cập cổ đại và ở đâu đó dọc theo dây chuyền sản xuất có sự góp mặt của nô lệ, rất có thể họ đã tham gia vào quá trình xây dựng các Kim tự tháp - xét cho cùng, chế độ nô lệ là một phần của cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, tôi nghĩ chúng ta không có thể nói rằng họ hoàn toàn không liên quan đến việc xây dựng, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy họ thực sự đã xây chúng. Và không, nó cũng không được nhắc đến trong Kinh Thánh.

Trong Sách xuất hành (1) có đề cập đến việc nô lệ người Do Thái bị buộc phải làm việc “bằng vữa và gạch” nhưng không nói rõ những thứ này được dùng cho Kim tự tháp:

Người Ai Cập rất sợ dân Israel. Vì vậy, họ bắt dân Israel làm nô lệ một cách tàn nhẫn và khiến cuộc sống của người Israel trở nên cay đắng hơn bằng cách phục vụ cực nhọc trong đống gạch vữa cũng như công việc đồng áng. Trong mọi công việc, họ bị bắt làm nô lệ một cách tàn nhẫn.

Tin đồn này có lẽ ra đời từ ai đó đã hiểu nhầm những gì Herodotus, nhà sử học Hy Lạp cổ đại được mệnh danh là “Cha đẻ của Lịch sử” đã viết trong tác phẩm Histories của mình (vào năm 430 trước Công nguyên, rất lâu sau khi những điều này diễn ra) về các Kim tự tháp: Đối với một số người, [nhà vua] giao nhiệm vụ kéo đá từ các mỏ đá ở vùng núi Ả Rập đến sông Nile; và sau khi những viên đá được chở qua sông bằng thuyền, ông đã tổ chức cho những người khác nhận và kéo chúng đến vùng núi gọi là Libyan.

Họ làm việc theo nhóm với hàng trăm nghìn người, mỗi nhóm trong ba tháng. Trong mười năm, người ta đã vất vả xây dựng con đường mà những viên đá được kéo qua, công việc mà theo tôi chẳng nhẹ nhàng hơn chút nào so với việc xây dựng Kim tự tháp.

Ở một giai đoạn nào đó, có người lại thêm thắt đôi chút, rồi thêm chút nữa và cuối cùng là 1+1=3. Rồi Hollywood vào cuộc với hình ảnh Charlton Heston cởi trần, yêu cầu Pharaoh Yul Brenner thả người của mình ra (2), đã in sâu vào tâm thức chung của mọi người.

Mãi cho đến gần đây, các nhà sử học và khảo cổ học mới bắt đầu tìm thấy bằng chứng mâu thuẫn với câu chuyện đã được chấp nhận từ lâu. Họ bắt đầu thắc mắc những người làm việc trên công trường xây dựng Kim tự tháp sẽ sống ở đâu; việc xây dựng chúng sẽ cần hàng nghìn lao động và tất cả đều phải sống ở đâu đó.

Kim tự tháp là công trình kiến trúc bí ấn nhất của loài người.

Gần các Kim tự tháp, người ta tìm thấy thành phố của công nhân. Đúng như dự đoán, thành phố rất lớn, nhưng trông không giống nơi giam giữ nô lệ! Dọc theo những con đường được làm khá tốt là những ngôi nhà lớn giống như ký túc xá, được bao quanh bởi nhiều bằng chứng về những nơi chế biến cá, giết mổ gia súc và nướng bánh mì với quy mô lớn.

Những công nhân này được hưởng một chế độ ăn uống tốt với thực phẩm chất lượng cao, thậm chí còn là sang trọng - loại bữa ăn mà chủ nhân sẽ không bao giờ lãng phí đối với nô lệ bình thường, những người đã bị đánh đập và lao động cực nhọc cả ngày. Điều đó sẽ thật ngu ngốc.

Trong một lá thư bằng giấy cói, một trưởng đoàn đã phàn nàn về việc mất quá nhiều thời gian để cung cấp quần áo cho công nhân của mình. Vì vậy, chúng ta có thể ước đoán những người lao động đã được cung cấp nhà ở, thức ăn và quần áo tốt. Điều này cho thấy những công nhân được chăm sóc rất chu đáo, nhưng cũng có thể những gì họ nhận được là tiền công cho công việc của mình.

Nô lệ không được trả lương. Các nhà khảo cổ còn tìm thấy những dòng chữ trên tường của nhiều tòa nhà, bao gồm cả tên của một số đội công nhân. Một người gọi nhóm của mình là “những kẻ say rượu ở Menkaure”, nghe có vẻ như họ là một nhóm vui vẻ.

Điều đó có giống như việc mà một nô lệ sẽ làm không? Đặt một cái tên vui nhộn cho nhóm của mình? Liệu những người nô lệ có trở thành kẻ say rượu với khẩu phần ăn ít ỏi không? Họ cũng tìm thấy hài cốt của một số thợ xây trong một nghĩa trang đặc biệt gần tàn tích của thành phố và rất gần lăng mộ của các pharaoh. Nếu bạn là một người giàu có, quyền lực, một bán thần, bạn có muốn đám nô lệ ở bên mình vĩnh viễn không?

Là tôi thì sẽ không. Hồn ma của họ có thể khuất tầm mắt và trôi nổi đi làm hàng ngày. Ở đây, sự gần gũi với các pharaoh là dấu hiệu của sự tôn trọng, một điều mà người bình thường sẽ không thể có được. Ngoài ra, những hài cốt tìm thấy có dấu hiệu bị viêm khớp, bị tổn thương và mòn ở cột sống; công việc rõ ràng là khó khăn và đòi hỏi khắt khe.

Điều này khiến người ta dễ liên tưởng rằng họ bị buộc phải làm, nhưng có nhiều lý do khiến người ta làm việc chăm chỉ hết sức. Một số bộ xương thực sự có bằng chứng về việc điều trị y tế: bàn tay và chân bị tổn thương được phẫu thuật. Họ đã được chăm sóc nhiều ngày, có thể nhiều tuần hoặc thậm chí lâu hơn, trong khi không thể làm việc.

Một lần nữa, đó là điều mà có lẽ sẽ không ai bận tâm nếu những công nhân này là nô lệ. Một số người lao động có thể đã tham gia vì nghĩa vụ, điều này ít tự nguyện hơn một chút, nhưng vẫn không phải là chế độ nô lệ. Nhưng tại sao họ lại phải làm công việc nguy hiểm và có yêu cầu khắt khe này nếu không bị ép buộc?

Bên cạnh việc được trả lương, được đối xử tốt và có thể phải nộp thuế khi làm, thì việc được tham gia xây dựng những công trình quan trọng như vậy có thể được xem là một vinh dự và họ tin rằng, mình sẽ được khen thưởng ở thế giới bên kia. Tất nhiên, đó cũng là một công việc ổn định lâu dài, bởi quá trình xây dựng một Kim tự tháp phải mất đến hàng thập kỷ!

Bên cạnh đó, không phải con người đã luôn mạo hiểm sức khỏe của mình để làm việc trong suốt lịch sử hay sao? Những người làm việc tại các thánh đường thời Trung cổ ở châu Âu đã liều mạng nhưng họ không phải là nô lệ. Những người thợ mỏ ở Victoria đã phá hủy phổi của mình để kiếm sống, nhưng họ không phải là nô lệ.

Ngày nay, nhiều người trong chúng ta làm hỏng lưng mình khi ngồi trước màn hình máy tính từ chín giờ sáng đến năm giờ chiều và chúng ta cũng không phải là nô lệ - À, dù sao thì nghiêm túc mà nói, cũng không hẳn. Không phải lúc nào cũng có nhiều lựa chọn, nhưng chúng ta lựa chọn được trả tiền và không phải là tài sản của ai đó.

Tóm lại, có rất nhiều bằng chứng cho thấy các Kim tự tháp được xây dựng bởi những người lao động được chăm sóc tốt và không có bằng chứng nào cho thấy chúng được xây dựng bởi nô lệ. Ồ, còn một ghi chú nhỏ. Bạn biết đấy, các Kim tự tháp cũng không phải do người ngoài hành tinh xây dựng.

-----------------

1. The book of Exodus (Sách xuất hành) là quyển sách thứ hai trong Cựu ước kể lại hành trình rời khỏi Ai Cập của dân Israel. (BTV)

2. Một cảnh trong phim Mười điều răn (The Ten Commandments) sản xuất năm 1956, với Charlton Heston trong vai Moses. (BTV)