Bình luận
 |
Cựu danh thủ Italy Roberto Baggio từng viết trong tự truyện: “Khoảnh khắc ấy thường xuyên hiện về trong những cơn ác mộng của tôi”. Đó là cú sút 11 m vọt xà trong trận chung kết World Cup 1994 giữa tuyển Italy và Brazil.
Cú sút hỏng ăn đem chiếc cúp vàng cho Selecao. Còn Baggio liên tục bị dày vò với tình huống đá hỏng, thậm chí khi ông đã giải nghệ.
Nỗi ám ảnh khôn nguôi của người Anh
Người Italy thua nhiều loạt sút 11 m, nhưng họ được giải khuây khi chiến thắng trong 2 trận đấu tại Euro 2020. Còn người Anh thì không. Trong 9 lần thi sút 11 m ở các giải World Cup và Euro, họ thua đến 7 lần.
Tại World Cup 1990, Stuart Pearce và Chris Waddle đá hỏng, khiến Anh thua Đức ở bán kết. Đến Euro 1996, cũng trong trận bán kết, Gareth Southgate thực hiện không thành công, "Tam sư" nhận thất bại trước Đức.
Nỗi ám ảnh về loạt sút luân lưu tiếp tục đeo bám tuyển Anh ở World Cup 1998, Euro 2004, World Cup 2006, Euro 2012 và Euro 2020. Từ David Beckham, Steven Gerrard, Frank Lampard..., tất cả đều từng đá hỏng 11 m.
Trong 2 lần chiến thắng của tuyển Anh trong loạt sút luân lưu, các cầu thủ làm rất tốt nhiệm vụ của mình. Tại tứ kết Euro 1996, Anh thắng Tây Ban Nha trên chấm 11 m và không ai sút hỏng. Tại vòng 16 đội của World Cup 2018, thầy trò Southgate đánh bại Colombia, với mỗi Jordan Henderson thực hiện không thành công.
Tổng cộng, có 16 cầu thủ Anh sút hỏng ở các kỳ World Cup/Euro gần đây. Ngay cả những ngôi sao hay chuyên gia sút 11 m như Beckham, Gerrard, Lampard cũng đều có lúc trở thành "tội đồ".
Điều này cho thấy rủi ro và may mắn không phụ thuộc nhiều vào kỹ năng. Sút 11 m như một nỗi ám ảnh nằm trong DNA của tuyển Anh, và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, dù cho đội bóng chuẩn bị kỹ đến đâu.
Southgate là một trong những nạn nhân người Anh đầu tiên của trò chơi cân não. Trên sân Wembley năm 1996, ông sút ở loạt thứ 6, tức không nằm trong danh sách 5 chuyên gia sút đầu tiên.
Cú sút của Southgate quá gần tay thủ môn Đức Andreas Koepke. Thực ra, ông đã thua ngay từ trước khi sút, như bản thân viết trong tự truyện: “Quãng đường đi từ giữa sân đến chấm 11 m như dài vô tận, mọi thứ xung quanh tôi như tối sầm lại”.
Sau này, Southgate cũng nói “tôi đã làm cả nước buồn”. Và ông kể lại một câu chuyện rằng bản thân nhận lá thư từ một tù nhân trách mình về thất bại của đội Anh sau Euro 1996. Người tù đó viết Southgate là nguyên nhân lớn nhất đẩy anh ta đến chỗ phạm tội và bây giờ là đang ngồi sau song sắt.
 |
| Beckham cũng từng đá hỏng 11 m trong loạt sút luân lưu. Ảnh: Reuters. |
Tại sao chọn Saka, Rashford, Sancho vào sút?
Đọc những dòng như vậy, Southgate liệu có thấy buồn? Câu trả lời là có.
Nhưng 25 năm trước, ông không tự chọn mình sút. HLV Terry Venables chọn Southgate thực hiện lượt sút. Còn hiện tại, ông không sút, chọn Marcus Rashford, Jadon Sancho và Bukayo Saka. Họ sút hỏng. N
Ngoài đường biên, Southgate buồn bã. Ông cảm thấy đắng lòng vì các CĐV khắp nước Anh đặt câu hỏi tại sao lại chọn cầu thủ 19 tuổi, mới lần thứ 9 khoác áo ĐTQG như Saka sút quả 11 m thứ năm mang tính quyết định nhất.
Rashford, Sancho, Saka không chọn tự chọn mình sút. Chính Southgate thực hiện điều đó. Nhưng HLV tuyển Anh có căn cứ để chọn người sút.
Trong 11 cầu thủ trên sân của đội tuyển Anh tính tới trước phút 119, khi Rashford và Sancho được thay vào, thì Harry Maguire (được chọn), Harry Kane (được chọn) và sút thành công. Còn những cầu thủ còn lại không giỏi trong sút 11 m.
Ví dụ, Jordan Pickford là thủ môn, Calvin Phillips chưa thực hiện bất cứ một quả penalty nào trong sự nghiệp. Điều tương tự dành cho John Stones và Kyle Walker.
Jordan Henderson (người vào sân từ ghế dự bị nhưng được rút ra sau đó - PV) từng đá hỏng trong loạt sút 11 m ở trận gặp Colombia tại World Cup 2018. Ở trận giao hữu gặp Romania vào ngày 7/6/2021, tiền vệ này cũng sút hỏng quả 11 m.
Nhiều người cho rằng Raheem Sterling nên được chọn sút 11 m. Song, vào tháng 1 năm nay, tiền đạo người Anh từng lập “kỷ lục” ở Premier League khi sút hỏng 3 quả penalty liên tiếp.
Còn Jack Grealish từng có cơ hội sút phạt đền, nhưng lại thực hiện không thành công trước Sheffield United vào tháng 12/2019. Ở Aston Villa, trách nhiệm sút penalty thuộc về El Ghazi và Ollie Watkins.
Luke Shaw đá penalty cũng tạm ổn. Tuy vậy, anh không phải lựa chọn hàng đầu. Trong trận chung kết Europa League giữa Man United và Villarreal, hậu vệ trái người Anh phải chờ đến loạt thứ 8 mới được sút.
Sau cùng, Bukayo Saka từng có 3 lần thử sức trên chấm 11 m. Kết quả là tài năng trẻ này thành công 2 lần (trước Tottenham ở FA Youth Cup và giao hữu trước Pháp - PV), cùng 1 lần thất bại (giao hữu trước CH Czech - PV).
Như vậy, Phillips, Stones, Walker chưa từng thử sức trên chấm 11 m. Grealish, Shaw, Henderson, Sterling, Pickford không thật đáng tin cậy.
Với 8 trong tổng số 11 cầu thủ như vậy, còn 3 người được chọn dựa theo thành tích trước đây Kane, Maguire, Saka là đúng.
Việc HLV Southgate đưa Rashford và Sancho vào sút cũng đúng trong tình thế này. Rashford là chuyên gia sút 11 m tại Manchester United. Sancho từng sút 11 m nhiều lần ở đội trẻ. Ở mùa 2020/21, anh cũng thực hiện 3 cú sút 11 m thành công cho Borussia Dortmund.
 |
| Các cầu thủ Anh an ủi Saka, sau khi cầu thủ này đá hỏng lượt sút của mình trong trận chung kết Euro 2020. Ảnh: Reuters. |
Southgate lưỡng lự trước các kế hoạch
Cách tuyển Anh gục ngã trước Italy ở chung kết Euro 2020 giống với những gì diễn ra tại bán kết World Cup 2018. Họ sớm dẫn bàn, nhưng sau đó lùi lại để đối thủ chiếm thế trận, và phải trả giá.
Tuyển Anh sở hữu nhiều cầu thủ tấn công tốt, nhưng Southgate lại quá thận trọng. Ông có thiên hướng chơi bóng theo kiểu cố không để thua.
“Công hay thủ đây?", đó luôn là câu hỏi khiến Southgate lưỡng lự. Tuyển Anh không biết chơi thế nào trong 88 phút còn lại, tính từ lúc có bàn mở tỷ số
Khi tuyển Anh dẫn bàn, họ chơi rất tự tin trong 35 phút đầu, khiến người Italy hoang mang. "Tam sư" lẽ ra cần duy trì thế tấn công.
Tuy nhiên, họ chọn cách lùi lại, thậm chí sâu đến mức ở cuối hiệp hai và trong hiệp phụ, chủ nhà để trung vệ Leonardo Bonucci dâng cao đóng vai trò chia bài, phát động các đường tấn công cho Italy. Cả trận, tỷ lệ kiểm soát bóng của tuyển Italy là 61%, so với 39% của Anh. Đoàn quân áo thiên thanh sút 20 cú, so với 6 của Anh. Tuyển Italy chuyền 836 đường, so với 436 đường của Anh.
Đó là những số liệu thống kê đáng buồn cho đội bóng giàu tiềm năng tấn công như Anh. Thói thận trọng đến mức nhút nhát đã phản bội Southgate.
Đội bóng của ông thực tế thua ngay từ đầu hiệp hai, chứ không phải thua trên chấm 11 m.
Khi bị Italy ghi bàn, Southgate lưỡng lự với việc tung các cầu thủ tấn công mới như Rashford, Sancho, Grealish vào sân để thay đổi thế trận. Ông tiếp tục chọn cách phòng thủ chắc chắn, để đưa trận đấu vào hiệp phụ.
Nhưng nếu Southgate chọn thận trọng, thì tại sao ông không làm điều đó tới cùng? Nhà cầm quân người Anh nên để Mason Mount và Kieran Trippier ở lại, vì họ là những chuyên gia sút 11 m.
Mount, Trippier, Kane, Maguire và Rashford là 5 lựa chọn hàng đầu để sút 11 m. Rashford sút hỏng, nhưng anh cũng đánh lừa được thủ môn Italy và không may vì bóng vào cột dọc.
 |
| Sút luân lưu tiếp tục trở thành nỗi ám ảnh của các cầu thủ Anh. Ảnh: Reuters. |
Vẫn là sai lầm khi chọn người sút 11 m
Tại Euro 2020, các cầu thủ được đưa vào sân với chủ ý sút 11 m gặp rất nhiều gánh nặng tâm lý. Rodri của Tây Ban Nha là ví dụ.
Khi thay Pedri ở phút 119 trận gặp Thụy Sĩ, Rodri sút hỏng 11m. Sancho và Rashford cũng ở vào thế tương tự.
Lẽ ra, HLV Southgate nên để Sancho và Rashford vào sân sớm hơn, để họ suy nghĩ rằng mình vào sân nhằm tấn công. Điều đó cũng giúp cơ thể Rashford và Sancho "nóng" lên, quen với sức ép từ các khán đài và một trận chung kết.
Và Saka cũng vậy. HLV Southgate có thể chọn anh sút 11 m, nhưng không nên để cầu thủ 19 tuổi sút cú cuối cùng. Không thể lý luận rằng cầu thủ trẻ gặp ít sức ép hơn, không sợ hãi và liều lĩnh hơn so với cầu thủ lớn.
Nếu không sợ hãi, Saka sút bóng thẳng vào giữa khung thành và thành công như Federico Bernardeschi. Thực tế, Saka và Sancho rất sợ hãi. Bởi vậy, họ cố nắn bóng vào góc. Tuy nhiên, do chưa có nhiều kinh nghiệm, sự nắn bóng này trở nên quá hiền hòa và dễ dàng cho để thủ môn của Italy cản phá.
Southgate có thể đưa các số liệu về sút 11 m của các cầu thủ ở phần trên để bào chữa. Nhưng tập sút 11 m ở sân tập, hoặc thực hiện các cú sút 11 m ở đẳng cấp CLB trong các trận bình thường khác với sút 11 m trước 60.000 khán giả và trong một trận chung kết.
Nếu để chọn, HLV Southgate nên trao quyền sút cho những người kinh nghiệm, không sợ hãi, dù họ có thể chưa từng sút 11 m cho CLB, như Stones, Shaw, Phillips. Một cú sút đơn giản, quyết đoán vào giữa khung thành như Bernardeschi, tại sao không?
