Đối thoại Shangri-La từ khi tổ chức vào năm 2002 đến nay đã trở thành diễn đàn về an ninh, quốc phòng lớn nhất châu Á, quy tụ sự tham gia của các phái đoàn quân sự cấp cao và Bộ trưởng Quốc phòng từ nhiều nước.
Năm nay, Đối thoại Shangri-La diễn ra từ ngày 3 đến 5/6 tại Singapore. 21 bộ trưởng và thứ trưởng Quốc phòng các nước cùng hàng trăm học giả thế giới tới tham dự sự kiện. Trưởng đoàn Việt Nam là Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.
 |
| Tướng Nguyễn Chí Vịnh phát biểu tại Đối thoại Shangri-La hồi năm 2013. Ảnh: IISS |
Thông tin từ Ban tổ chức cho biết, tướng Vịnh sẽ có bài phát biểu quan trọng theo chủ đề những thách thức để đạt được giải pháp cho xung đột vào sáng ngày 5/6. Trong cuộc họp báo ngày 2/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nói “quan điểm rõ ràng và nhất quán của Việt Nam về Biển Đông sẽ được nêu ra” trong bài phát biểu này.
Phó tổng tham mưu trưởng quân đội, Trưởng đoàn Trung Quốc dự Đối thoại Shangri-La, Đô đốc Tôn Kiến Quốc, sẽ phát biểu ngay sau Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh.
Trước đó, vào chiều 4/6, Trung tướng Bùi Văn Nam, Thứ trưởng Bộ Công an, cũng tham gia phát biểu trong phiên thảo luận bàn về những giải pháp quản lý tình hình căng thẳng trên Biển Đông.
 |
| Canh gác an ninh bên ngoài khách sạn Shangri-La ở Singapore. Ảnh: Reuters |
Mỹ sẽ gây sức ép với Trung Quốc về Biển Đông
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cùng phái đoàn đã đến Singapore vào ngày 2/6 để dự Đối thoại Shangri-La. Theo thông tin từ ban tổ chức, ông Carter là bộ trưởng đầu tiên phát biểu vào ngày 4/6 với trọng tâm là những thách thức phức tạp về tình hình an ninh châu Á.
Bài phát biểu của Bộ trưởng Carter tiếp tục là một trong những nội dung tâm điểm của hội nghị năm nay. Hồi tuần trước, ông vẫn cứng rắn chỉ trích Trung Quốc là “những hành động của Trung Quốc có thể tự tạo nên một Vạn lý Trường thành cô lập chính mình”.
Trong bài phát biểu, Bộ trưởng Carter dự kiến bàn về tầm quan trọng của việc Mỹ tăng cường hợp tác quân sự trong khu vực, nhấn mạnh các hoạt động quốc phòng của Mỹ thông qua những cuộc tuần tra chung…
Theo kế hoạch, Bộ trưởng Carter sẽ gặp những người đồng cấp từ Nhật Bản và Hàn Quốc bên lề sự kiện, không có cuộc họp với phía Trung Quốc.
 |
| Năm 2016 là lần thứ 2 ông Carter tham dự Đối thoại Shangri-La từ khi trở thành người đứng đầu Lầu Năm Góc vào đầu năm 2015. Ảnh: IISS |
Tiếp nối phát biểu của ông Carter là phát biểu Bộ trưởng Quốc phòng các nước đồng minh và đối tác của Mỹ, gồm Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Manohar Parrikar và Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Dato Seri Hishammuddin Tun Hussein. 3 vị bộ trưởng sẽ đưa ra những quan điểm khác nhau trong chủ đề về cạnh tranh quân sự ở châu Á.
Đối thoại Shangri-La năm nay diễn ra trong bối cảnh Toà án Trọng tại Thường trực (PCA) sắp đưa ra phán quyết về vụ kiện của Philippines. Do vậy, các nhà quan sát cho rằng, sự kiện là cơ hội cuối cùng để Mỹ và Trung Quốc tìm kiếm sự ủng hộ về phán quyết.
Theo đó, Mỹ sẽ nỗ lực thuyết phục các nước Đông Nam Á và những quốc gia khác như Ấn Độ, Nhật Bản, công khai ủng hộ một phán quyết có lợi cho Philippines. Trong khi đó, Trung Quốc sẽ tìm cách vận động các nước không nên đưa ra quan điểm công khai.
Trung Quốc chịu nhiều sức ép tại Đối thoại Shangri-La
Trong bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, ông Tôn Kiến Quốc dự kiến sẽ nêu lên quan điểm của Chủ tịch Tập Cận Bình là Trung Quốc “không gây rắc rối, nhưng cũng không ngại đối mặt với rắc rối”.
Ngoài vấn đề vụ kiện Philippines, ngay trước thềm Đối thoại Shangri-La, nguồn tin thân cận quân đội Trung Quốc ngày 1/6 nói nước này đã sẵn sàng công bố vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển Đông và sự hiện diện của Mỹ là cơ hội tốt để Bắc Kinh hiện thực hóa ADIZ. Do vậy, đây có thể là một trong những nội dung sẽ được đề cập trong phát biểu của các quan chức tại SLD, hoặc trong trao đổi với đại biểu tham dự.
Ông Thời Ân Hoằng, chuyên gia về quan hệ Trung - Mỹ tại Đaị học Nhân dân ở Bắc Kinh, nói Trung Quốc dự kiến đối mặt với “sự bao vây” của Mỹ và các nước châu Á dự hội nghị.
"Sự phản đối có thể sẽ căng thẳng hơn năm ngoái, khi đó Trung Quốc tạm dừng các hoạt động bồi lấp và cải tạo ở những bãi đá, rạn san hô, cũng như chưa xây dựng nhiều cơ sở quân sự. Tuy nhiên, năm nay, Trung Quốc đã có hàng loạt động thái triển khai quân sự ở Biển Đông”, ông Thẩm nói trên tờ South China Morning Post.
