Tuổi thọ của phi cơ A320

Một nhân viên kỹ thuật mặt đất kiểm tra động cơ chiếc A320 trước giờ cất cánh. Tuổi thọ trung bình của máy bay có thể kéo dài hơn 20 năm nếu quá trình bảo trì tốt. Ảnh: Wikipedia

Theo Airspacemag, tuổi thọ của máy bay không tính theo năm mà tính theo số giờ bay thực tế. Mỗi chiếc A320 có tuổi thọ khoảng 60.000 giờ bay, tương đương hơn 20 năm. Bên cạnh đó, tuổi thọ của phi cơ phụ thuộc rất lớn vào quy trình bảo dưỡng.

John Petrakis, chuyên gia hàng không của Mỹ, cho biết tuổi thọ của máy bay còn phụ thuộc vào quãng đường hoạt động. Các phi cơ hoạt động ở tầm ngắn, cất-hạ cánh nhiều lần sẽ có tuổi thọ ít hơn so với các máy bay tầm xa.

Cất-hạ cánh là một trong những yếu tố tác động lớn nhất đến tuổi thọ máy bay, bởi đây là lúc thân và cánh phải chịu nhiều áp lực nhất. Các thống kê trên thế giới cho thấy, cất-hạ cánh là thời điểm thường xảy ra nhiều tai nạn hàng không nhất.

Thân và cánh máy bay được chế tạo từ các tấm kim loại lớn. Chúng kết nối với nhau bằng ốc vít hoặc đinh tán. Trong quá trình sử dụng, do tác động của sự rung xóc dưới áp lực của dòng không khí và sức nặng của hàng hóa, các vết nứt sẽ xuất hiện ở những điểm kết nối.

Gói nâng cấp ESG mới của Airbus có thể kéo dài thời gian sử dụng phi cơ A320 lên gấp đôi so với hiện tại. Ảnh: Hitechnik

Mỗi máy bay đều phải tuân thủ quy trình bảo trì định kỳ rất nghiêm ngặt. Theo tiêu chuẩn của Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA), các hãng hàng không phải tuân thủ quy trình kiểm tra theo 4 cấp độ A, B, C và D.

Kiểm tra cấp độ A được thực hiện sau khoảng 125 giờ bay. Quá trình này kéo dài từ 20 đến 50 giờ tại bãi đậu hoặc nhà chứa trong sân bay. Bảo trì cấp độ A có thể thay đổi tùy theo chủng loại máy bay và chu kỳ cất-hạ cánh.

Bảo trì mức độ B được thực hiện khoảng 4-6 tuần một lần. Quá trình kéo dài 150 giờ tại nhà chứa máy bay. Người ta có thể tiến hành kiểm tra cấp độ B trong quá trình thực hiện cấp độ A nếu phát hiện các biểu hiện bất thường.

Cấp độ C được thực hiện theo chu kỳ 20-24 tháng hoặc tính theo số giờ bay tích lũy. Quá trình bảo trì kéo dài 1-2 tuần và cần đến 6.000 giờ công. Kiểm tra cấp độ D là quá trình bảo trì lớn nhất đối với máy bay. Người ta thường thực hiện khoảng 6 năm một lần.

Tùy chủng loại máy bay, số lượng cán bộ kỹ thuật, đại tu cấp độ D cần từ 15.000 đến 35.000 giờ và có thể mất 2 tháng để hoàn thành. Các kỹ sư sẽ tháo tung toàn bộ máy bay để kiểm tra và thay thế các linh kiện, bộ phận hư hỏng. Do khối lượng công việc lớn nên quá trình bảo trì chỉ có thể thực hiện tại các cơ sở chuyên dụng, chi phí đại tu tốn từ 1 đến 2 triệu USD.

Các chuyên gia thường sử dụng máy siêu âm để phát hiện những trục trặc, vết nứt ở kết cấu bên trong mà mắt thường không phát hiện ra. Các hãng hàng không lớn trên thế giới đều được trang bị các loại robot hiện đại để kiểm tra các lỗi kỹ thuật.

Bên cạnh các cấp độ kiểm tra định kỳ, sau mỗi chuyến bay, các kỹ thuật viên mặt đất đều phải kiểm tra kỹ thuật căn bản nhằm phát hiện các lỗi có thể xảy ra. Theo Washingtonpost, chiếc A320 vừa gặp nạn của hãng Germanwings được sản xuất vào năm 1991. Phi cơ này đã có 58.300 giờ bay.

Theo tiêu chuẩn của Airbus, A320 có tuổi thọ 60.000 giờ bay. Như vậy, phi cơ gặp nạn vẫn còn 1.700 giờ chưa bay. Thomas Winkelmann, phát ngôn viên của Germanwings cho biết, máy bay đã trải qua quá trình bảo trì lớn vào năm 2013, còn việc kiểm tra định kỳ được tiến hành ngay trước ngày phi cơ gặp nạn.

Chiếc A320 có thời gian sử dụng khá dài nhưng vẫn chưa vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Gần đây, Airbus đã giới thiệu một gói dịch vụ mới cho phép kéo dài thời gian sử dụng A320 thêm 10-20 năm so với tiêu chuẩn.

Gói nâng cấp ESG cho phép kéo dài thời gian hoạt động lên 120.000 giờ bay, gấp đôi so với hiện tại. Như vậy, một máy bay đã hoạt động trong nhiều thập kỷ nhưng tuân thủ các quy trình bảo trì vẫn có thể đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn bay cần thiết.