Mô hình xuất bản mới: Từ TikToker thành nhà văn?

Ảnh: buchmesse.

Luke Bateman là một người có sức ảnh hưởng trên cộng đồng sách của TikTok (BookToker), nổi tiếng về các video chia sẻ niềm yêu thích với truyện giả tưởng. Khi Bateman đạt hơn 3 triệu lượt thích trên TikTok, người quản lý Tim Wall đã khuyến nghị Bateman tìm hướng phát triển trong mảng xuất bản. Wall đã giúp thuyết phục các nhà xuất bản và Bateman sau đó đã giành được hợp đồng xuất bản hai cuốn truyện giả tưởng với Simon & Schuster dù chưa hoàn thành được bản thảo nào.

Trong hoạt động xuất bản truyền thống, các nhà văn thường phải hoàn thiện bản thảo, tìm người đại diện văn học để hỗ trợ gửi sách đến các nhà xuất bản. Tác phẩm của họ có thể chết yểu nếu không được nhà xuất bản quan tâm.

TikTok thay đổi tất cả

Cait Jacobs, 27 tuổi, cũng là một BookToker nổi tiếng với hơn 311.000 người theo dõi và hơn 21 triệu lượt thích. Sau khi biết Jacobs có trong tay một bản thảo, nhà xuất bản Harper Collins UK đã chủ động liên hệ và thậm chí giúp đỡ tìm người đại diện văn học. Quá trình làm việc rất nhanh chóng và cuốn sách của Jacobs Princess Knight đã được xuất bản vào tháng 10 năm nay.

Ảnh: Amazon.

Haley Pham, 24 tuổi, vốn nổi tiếng về các video phong cách sống nhưng sau đó đã chuyển hướng kênh của mình sang đề tài sách. Pham cho biết đã mơ ước trở thành nhà văn từ năm 17 tuổi và năm 2023, đã bắt đầu viết tiểu thuyết đầu tay Just Friends (ra mắt vào tháng 3/2026).

Giống như Bateman, quản lý của Pham, Brooklyn Gordon cũng đóng luôn vai trò là người đại diện văn học.

Theo Brooklyn Gordon, bà đã nhấn mạnh với các nhà xuất bản rằng cuốn sách không chỉ là một “tác phẩm hợp tác một lần”.

“Phần lớn cuộc trò chuyện với các nhà xuất bản xoay quanh việc chúng tôi muốn phát triển lâu dài trong ngành xuất bản, và tôi nghĩ điều đó đã khiến họ quan tâm. Bạn không chỉ đầu tư vào Haley và các kênh truyền thông xã hội của cô ấy. Bạn đang đầu tư vào cô ấy với tư cách là một tác giả thực thụ, người muốn theo đuổi sự nghiệp này”, Gordon nói.

Diễn viên hài kiêm người có sức ảnh hưởng Brooke Averick, 29 tuổi cũng có cuốn tiểu thuyết đầu tay Phoebe Berman's Gonna Lose It sẽ ra mắt vào tháng 5/2026. Averick cũng có ước mơ viết sách từ nhỏ và đã chia sẻ điều này trên kênh podcast của mình. Ý tưởng đó đã được hai người đại diện văn học lắng nghe và biến giấc mơ đó trở thành hiện thực.

Madison Hernick và Kelly Karczewski là đại diện văn học tại công ty United Talent Agency. Họ đã chủ động tiếp cận quản lý của Averick và hỏi liệu Averick có hứng thú viết sách không.

Karczewski nói: “Nền tảng của cô ấy đã chín muồi để phát triển theo hướng ra mắt tiểu thuyết. Chúng tôi cũng rất may mắn vì cô ấy có tài năng văn chương”.

Sự bất bình từ cộng đồng xuất bản

Bateman đã có nhiều ngày u ám sau khi thông tin ông có hợp đồng sách được công bố. Nhiều độc giả thắc mắc việc Bateman có hợp đồng trong khi không có bản thảo hoàn chỉnh.

Những người khác thì hướng sự tức giận của họ vào nhà xuất bản, bình luận: "Đây là một ví dụ điển hình cho câu nói 'đừng ghét người liên quan, hãy ghét người tạo ra vấn đề'".

Bindery có cách tiếp cận khác. Ảnh: baukunst.

Khi nhu cầu đọc sách giải trí giảm, các nhà xuất bản phải đối mặt với nhiệm vụ duy trì doanh thu. Đó là một lý do khiến họ tìm đến những người có sức ảnh hưởng để để đảm bảo dòng tiền và bù đắp cho sự thua lỗ khi xuất bản các ấn phẩm nhỏ lẻ.

Matt Kaye, CEO của nhà xuất bản Bindery không đồng tình với cách tiếp cận này.

Kaye nói: “Không có nhiều người vừa có tài sáng tạo nội dung trực tuyến và vừa có tài viết văn. Tôi không tin vào điều đó và họ cũng không cần phải cố để làm được cả hai việc này”.

"Tôi cho rằng việc kỳ vọng những người này có cả hai loại tài năng là không tốt cho sự phát triển chung của văn hóa. Nếu chỉ xuất bản sách của những người sáng tạo nội dung thì chúng ta thực sự đang thu hẹp phạm vi sách”, ông cho hay.

Bindery đang theo đuổi mô hình hoạt động "người có sức ảnh hưởng giúp quảng bá và tác giả phụ trách sáng tạo". Những người nổi tiếng này phụ trách quảng bá sách đến người theo dõi của họ, tổ chức các buổi giới thiệu sách cho những tác giả chưa có người đại diện.

Mô hình này sẽ hỗ trợ cho những tác giả "đang bị bỏ lại phía sau" trong mô hình xuất bản truyền thống ngày nay, Kaye chia sẻ.

Giải thưởng TikTok thách thức sức mạnh giới phê bình văn học TikTok đang nổi lên là một thế lực đánh giá chất lượng của tác phẩm văn học, dựa trên số lượt nhấp chuột để quyết định sách có thể đoạt giải, theo Bluewin. 06:20 19/10/2025

TikTok 'dậy sóng' về nền tảng trò chuyện giữa độc giả và nhân vật sách Character.AI, một chatbot AI cho phép người dùng "nói chuyện" trực tuyến với các nhân vật trong sách, đang dấy lên nhiều tranh luận từ cộng đồng BookTok, theo The Bookseller. 05:45 22/7/2025

Tác giả phải kiêm nghề KOL để bán sách trong tương lai? Sự nổi lên của BookTok đang khiến trang The Bookseller đặt câu hỏi: Liệu các tác giả trong tương lai nếu muốn bán sách thì phải trở thành ngôi sao TikTok? 16:00 27/4/2025