Tranh của họa sĩ Fedele Fischetti.

Trong suốt cuộc chinh phạt, Vua Alexander rất hào phóng với binh sĩ, đảm bảo họ đều lãnh lương hậu hĩnh khi có thể và rộng rãi chia phần chiến lợi phẩm sau mỗi lần thắng trận. Nhưng giờ đây, Persepolis lại khiến họ thao thức xao xuyến. Đập vào mắt họ tứ phía đều là sự giàu có vượt xa khả năng đo lường, họ biết rằng mỗi căn nhà mình đi qua đều ẩn chứa một gia tài đáng kinh ngạc. Thế nhưng, tinh thần kỷ luật tốt và khả năng kiềm chế bản thân đã giúp họ không làm Hoàng đế nổi giận.

Tuy vậy, ngài cũng biết rằng khả năng tự chủ của các binh lính cũng có những giới hạn. Quân đội trong thế giới cổ đại có một niềm tin vững chắc rằng việc cướp phá là một quyền tự nhiên họ có khi chinh phục được bất kỳ một thành phố nào. Nói cho cùng, họ đã đặt mạng sống của mình nơi tuyến đầu để chiến đấu cho Hoàng đế và cho quê hương.

Vinh quang là điều quý giá đối với các hoàng thân và tầng lớp quý tộc, song binh lính bình thường như họ lại khao khát vật chất hữu hình để có thể hưởng thụ khi vẫn còn có thể và mua một nông trại khi giải ngũ trở về nhà. Đối với phận binh sĩ, phụ nữ bị bắt trong các cuộc chiến chẳng có ý nghĩa gì ngoài những chiến lợi phẩm và sẽ bị đối xử chỉ như những chiến lợi phẩm.

Thậm chí Vua Alexander còn khiến cho tình hình ở Persepolis trở nên náo nhiệt hơn khi gọi nơi này là mục tiêu cuối cùng của các binh sĩ trong cuộc viễn chinh. Nhà Vua đã khích lệ họ tiếp tục hành quân qua các vùng sa mạc và núi đá, tiến đến Persepolis để tìm cách trả thù, gọi nơi đó là thành phố đáng hận nhất Á châu.

Khi quân Macedonia đến được kinh đô thực thụ của Ba Tư, hận thù quá sâu trong họ đã biến nơi đây trở thành biểu tượng của tất cả những gì xấu xa và ma quỷ nhất thế gian, khiến họ không màng gì đến vẻ đẹp của các cung điện nguy nga, không bận tâm đến việc xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp với người dân bản địa để mang lại lợi ích cho đế chế mới của Vua Alexander. Họ muốn chiếm đoạt tất cả những gì mà họ cho là quý giá, còn những thứ khác thì cứ để lửa bùng lên thiêu rụi.

Sau khi đã chiếm được khu vực cung điện hoàng gia trên cao nhìn xuống thành phố, Vua Alexander cảm thấy mình không cần phải kiềm chế binh sĩ của ngài nữa. Thay vì để xảy ra một cuộc nổi loạn để rồi phải giải quyết hậu quả, ngài đã thả dây cương cho họ tự do cướp phá thành Persepolis, chỉ riêng khu cung điện hoàng gia là thuộc về một mình ngài.

Trước đây, nhiều toà thành cũng đã chịu cảnh bị cướp bóc dưới tay quân Macedonia, từ Thebes đến Gaza, song đây là lần đầu tiên Hoàng đế cho phép quân lính hành động như vậy đối với một nơi tự nguyện đầu hàng trong hòa bình. Đó là một sự thay đổi căn bản trong chính sách của nhà vua đối với những đối tượng đầu hàng và điều đó hoàn toàn không có tác động tích cực đến việc xây dựng niềm tin trong dân chúng.

Việc cho phép một lực lượng quân đội làm điều đó cũng là một quyết định mạo hiểm, nhưng Hoàng đế tin rằng sẽ còn nguy hiểm hơn thế nếu không dùng đến nước đi này.

Suốt một ngày một đêm, binh lính điên cuồng chạy khắp các con phố của Persepolis để chìm đắm trong trụy lạc và lòng tham không đáy khó ai có thể sánh bằng trong lịch sử. Họ tràn vào những căn nhà dân, giết chết tất cả đàn ông trong nhà và thi nhau hãm hiếp đàn bà con gái. Khi đã chán chê, họ trói những người bị bắt lại và bán làm nô lệ.

Cùng lúc, họ cướp lấy bất cứ thứ gì trông có vẻ giá trị trong các căn nhà đó, thậm chí còn gây chiến với nhau để giành được thứ tốt nhất. Một số không thể mang nguyên một bức tượng vàng đi đường xa nên đã chỉ lấy chân lấy tay. Không ít binh sĩ Macedonia đã chết dưới tay chính các chiến hữu của mình khi tranh cãi về một tấm vải tốt màu tím hay một món trang sức bằng bạc. Một số thậm chí còn bị các đồng đội từng kề vai sát cánh chiến đấu chặt mất tay chỉ để giành lấy chút kho báu nữa cho riêng mình.

Một số gia đình Ba Tư cố gắng chống trả nhưng chẳng có ích gì. Những người có gan nhất trong số dân chúng nhận thấy những điều sắp xảy đến nên đã đem mình và cả gia đình chôn trong biển lửa cùng với căn nhà của họ trước khi quân Macedonia có thể phá cửa xông vào. Một số khác mặc những bộ trang phục đẹp nhất, đẩy vợ con từ mái nhà xuống cho chết, rồi cũng đi theo họ, xác nằm lại trên đường phố.

Cuối cùng, sau một ngày một đêm đầy kinh hoàng đối với người dân đất thành đô, Vua Alexander ra lệnh cho quân lính ngừng cướp bóc và chém giết. Nhưng đến giây phút ấy thì cũng chẳng còn thứ gì đáng giá để lấy đi và mạng người cũng chẳng còn để mà tha.

Persepolis khói lửa hoang tàn, nơi đâu cũng đầy chết chóc, một cảnh tượng kinh hoàng khó có thể diễn tả được thành lời, những góa phụ không còn mảnh vải che thân và trẻ mồ côi bị áp giải đi trong mùa đông rét buốt đến các chợ nô lệ. Vua Alexander cuối cùng cũng trả thù được đế chế này, nhưng người dân Ba Tư sẽ không bao giờ quên những gì Hoàng đế Macedonia đã làm.