Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Trước Covid-19, loài người dập tắt loạt dịch bệnh kinh hoàng

Khi thế giới vật lộn với sự bùng phát của virus corona, có một số cuốn sách nhắc nhở chúng ta rằng con người đã phải đối mặt với những tai họa chết người trong nhiều thiên niên kỷ.

Nếu bạn đang tìm kiếm những thông tin về bối cảnh, lịch sử và khoa học về sự lây lan của dịch bệnh, thì 7 cuốn sách dưới đây là những nguồn tư liệu vô cùng hữu ích.

Bệnh AIDS với cuốn And the Band Played On: Politics, People, and the AIDS Epidemic

Tác giả Randy Shilts đã viết trong phần mở đầu của cuốn sách từng đoạt giải thưởng năm 1987 của ông rằng: “Đây là câu chuyện về 5 năm đầu tiên bệnh AIDS xuất hiện ở Mỹ. Cuốn sách này là một bộ phim về sự thất bại ở cấp quốc gia, diễn ra trong bối cảnh đã xảy ra nhiều cái chết không cần thiết”.

Covid-19; Virus Corona; Dich benh loai nguoi; So ca tu vong; Lay lan nhanh chong anh 1

Cuốn sách ra mắt năm 1987. Ảnh: New York Times.

Ông đã kêu gọi chính quyền địa phương và liên bang, các nhà khoa học, các phương tiện truyền thông, chính trị gia và các nhà lãnh đạo trong cộng đồng đồng tính hành động: “Kể ra câu chuyện này là để nó không bao giờ xảy ra nữa, với bất kỳ ai hay ở bất cứ đâu nữa”.

Bệnh tả và cuốn The Ghost Map: The Story of London’s Most Terrifying Epidemic — and How It Changed Science, Cities, and the Modern World

Vào tháng 8/1854, nhiều người nghèo ở London, nước Anh đột nhiên bị bệnh và chết dần. Các triệu chứng của họ đều tương đồng là khó chịu ở dạ dày, nôn mửa, chuột rút, tiêu chảy và khát nước.

Trong bài viết đánh giá về cuốn sách này, nhà khoa học hàng đầu David Quammen đã đưa ra một số kết luận của mình về dịch tả kinh hoàng nhất tại London: “Dù nguyên nhân là gì đi nữa, căn bệnh này lây lan và diễn biến rất nhanh, thậm chí đôi khi khiến bệnh nhân tử vong chỉ trong vòng 12 giờ kể từ khi khởi phát và nhanh chóng lây lan sang nạn nhân mới. 70 trường hợp tử vong chỉ diễn ra trong khoảng thời gian 24 giờ và hàng trăm người khác đã rơi vào nguy hiểm”.

Virus Ebola và cuốn The Hot Zone: The Terrifying True Story of the Origins of the Ebola Virus

Michiko Kakutani, nhà phê bình sách hàng đầu của tờ New York Times từng đánh giá về cuốn sách này năm 1994 rằng: “Nhiều khung cảnh trong The Hot Zone, tác phẩm kinh dị phi hư cấu mới của Richard Preston, sẽ gợi cho bạn nhớ về những điều bạn từng thấy trong các bộ phim. Phần đáng sợ là những khung cảnh này không phải là sự tưởng tượng của một nhà viết kịch bản hay một nhà tiểu thuyết. Chúng là sản phẩm của nhiều tháng ghi chép thông tin của Richard Preston, một cây viết của New York Times".

Covid-19; Virus Corona; Dich benh loai nguoi; So ca tu vong; Lay lan nhanh chong anh 2

Cuốn sách ra mắt năm 1994. Ảnh: New York Times.

Richard Preston đã kể lại câu chuyện về một loại virus mới chết người, xuất hiện từ rừng mưa châu Phi, và những người đàn ông và phụ nữ đang cố gắng ngăn chặn virus này trước khi chúng có thể lây lan, giống như AIDS, vào cộng đồng người trên diện rộng.

Bệnh cúm và cuốn Flu: The Story Of the Great Influenza Pandemic of 1918 and the Search for the Virus That Caused It

Đánh giá về cuốn sách của tác giả Gina Kolata - phóng viên y tế của New York Times, nhà phê bình David Papineau đã viết: “Vào mùa thu năm 1918, khi chiến tranh ở châu Âu gần kết thúc, một bệnh dịch khủng khiếp đã xảy ra trên hành tinh này. Mọi người gọi nó là cúm Tây Ban Nha, nhưng cái tên vô thưởng vô phạt này đã không ngăn được nó giết chết gấp đôi số nạn nhân của cuộc Đại chiến. Chỉ riêng ở Mỹ, nửa triệu người đã chết trong mùa đông đó, thở hổn hển khi những cơn nhiễm trùng bóp chết cuộc sống của họ”. Liệu căn bệnh cúm chết người như vậy có thể quay trở lại trong thời đại ngày nay hay không? Theo tác giả Kolata, đó là điều mà nhiều nhà khoa học đang thực sự lo lắng.

Sốt rét và cuốn The Fever: How Malaria Has Ruled Humankind for 500,000 Years

Covid-19; Virus Corona; Dich benh loai nguoi; So ca tu vong; Lay lan nhanh chong anh 3

Cuốn sách xuất bản lần đầu năm 2010. Ảnh: New York Times.

Cây viết Abigail Zuger từng đánh giá về cuốn sách này trên tờ New York Times rằng: “Chuyến lữ hành xuyên lịch sử về căn bệnh sốt rét của tác giả Sonia Shah sẽ cho bạn thấy rằng nhạc nền thực sự cho số phận của nhiều con người là những tiếng rên rỉ bất chợt, tiếng rên rỉ của con người và tiếng muỗi vo ve xuyên thời gian”.

Bệnh dịch hạch và cuốn A Distant Mirror: The Calamitous 14th Century

Trong bài tường thuật năm 1978 từng đoạt giải thưởng của mình, tác giả Barbara Tuchman cho rằng nhiều yếu tố gây rối loạn xã hội ở thế kỷ 14, chiến tranh, các bất đồng tôn giáo và căn bệnh dịch hạch, đã diễn ra một lần nữa trong thế kỷ 20.

Bệnh đậu mùa và cuốn Pox Americana: The Great Smallpox Epidemic of 1775-82

Cây phê bình của tờ New York Times Janet Maslin đã viết rằng: “Cuộc Cách mạng Mỹ diễn ra trùng với thời điểm bệnh dịch đậu mùa quét qua Bắc Mỹ, làm suy giảm dân số và định hình tiến trình của lịch sử".

Dựa trên nhiều tài liệu tham khảo, cuốn sách sinh động của Elizabeth A. Fenn làm rõ rằng dịch bệnh này không chỉ là một yếu tố phụ của lịch sử Mỹ thời điểm đó. Tác giả tập trung vào khắc họa đại dịch đậu mùa, cách nó lây lan và tầm quan trọng lớn mà căn bệnh này đóng vai trong lịch sử thế giới lúc đó.

Sự thật người đàn bà hai lần li hôn bị lên án dụ một vị vua rời ngai

Một cuốn sách của tác giả Anne Sebba đã tiết lộ những góc khuất về Wallis Simpson, người bị coi là kẻ cám dỗ một vị vua rời khỏi ngai vàng.

Minh Hoa

Bạn có thể quan tâm