Trung Quốc thành công trong cuộc cách mạng nhà vệ sinh

Sau bốn thập kỷ đổ khoản tiền lớn vào việc hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, Trung Quốc đã đạt được nhiều điều đáng tự hào: Những sân bay mới lấp lánh, những con đường rộng rãi và mạng lưới đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới. Nhưng trong nhiều năm, những nhà vệ sinh ở nước này từng “ngoan cố” chống lại mọi nỗ lực cải cách.

Trong nỗ lực đáng chú ý để giải quyết triệt để vấn đề này, Trung Quốc đã tuyên bố một “cuộc cách mạng nhà vệ sinh” vào năm 2015.

Từ sức mạnh kinh tế cho đến những tiến bộ công nghệ, rất dễ nhận thấy các dấu hiệu về sự tiến bộ của Trung Quốc trong những thập kỷ gần đây.

Nhưng đối với du khách nước ngoài, một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất về sự phát triển của đất nước là sự cải thiện của các nhà vệ sinh công cộng, theo South China Morning Post.

Vào năm 2018, Kay Park, một người Hàn Quốc sống ở Bắc Kinh hơn 10 năm, cho biết khi bà lần đầu tiên đến Trung Quốc với tư cách là khách du lịch 15 năm trước, nhà vệ sinh công cộng ở đây là "một thảm họa".

Tích hợp công nghệ hiện đại

Theo chia sẻ của bà Park, mọi thứ đã được cải thiện rõ rệt trong chuyến trở lại Trung Quốc gần đây. “Chất lượng nhà vệ sinh công cộng đã sạch hơn rất nhiều”, bà cho biết.

Trong vòng chưa đầy ba năm kể từ năm 2015, cuộc cách mạng nhà vệ sinh ở Trung Quốc đã chứng kiến 68.000 nhà vệ sinh công cộng được xây dựng ở khu vực thành thị và hơn 10 triệu nhà vệ sinh được nâng cấp ở nông thôn, Sixth Tone dẫn thống kê chính thức.

Việc xây dựng và nâng cấp đó không hề rẻ. Chỉ riêng trong năm 2019, chính quyền trung ương Trung Quốc đã dành 7 tỷ nhân dân tệ (1 tỷ USD) cho các dự án nhà vệ sinh - không tính đến các khoản chi tiêu của địa phương.

Ở các khu vực thành thị, nơi tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm du lịch, giới chức đã chi khoản tiền lớn cho các cơ sở mới có mọi thứ, từ những vật dụng cơ bản như giấy vệ sinh và hộp đựng xà phòng cho đến bồn vệ sinh tự làm sạch, tivi màn hình phẳng và thậm chí cả tủ lạnh.

Một điểm nổi bật của cuộc cách mạng này tại thành phố là “đám mây nhà vệ sinh công cộng đô thị”.

Một nhà vệ sinh công cộng ở Tứ Xuyên năm 2019. Ảnh: People Visual.

Với mong muốn tận dụng công nghệ kỹ thuật số để tăng khả năng tiếp cận, chương trình này triển khai công nghệ hệ thống thông tin địa lý di động để người dùng ứng dụng có thể xác định nhà vệ sinh công cộng gần nhất và xếp loại các phòng vệ sinh gần đó theo tình trạng sẵn có của giấy vệ sinh và khoản phí. Qua đó, người sử dụng có thể lựa chọn nơi phù hợp nhất với nhu cầu.

Bên cạnh đó, hệ thống đám mây này cũng hỗ trợ các nhà vận hành địa phương bằng việc báo cáo theo thời gian thực về chất lượng không khí, độ ẩm và mức độ mùi.

Phục vụ nhu cầu cụ thể của khách du lịch, các nhà thiết kế nhà vệ sinh đô thị đã bổ sung những tính năng nhằm thúc đẩy tiêu dùng, chẳng hạn WiFi miễn phí, máy ATM và trạm sạc điện thoại.

Thước đo của sự tiến bộ xã hội

Đối với cả người sử dụng và người làm việc tại nhà vệ sinh công cộng, sự sạch sẽ đã trở thành ưu tiên hàng đầu.

Shen Weigan, người dọn dẹp nhà vệ sinh công cộng trên đường Nanyang ở trung tâm Thượng Hải, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn năm 2018 rằng nhà vệ sinh của bà “sạch hơn nhà bếp”.

Bà Shen cho biết bà và một đồng nghiệp đảm bảo nhà vệ sinh đáp ứng các tiêu chuẩn về độ sạch sẽ và thông gió, trong khi làm việc luân phiên từ 5h sáng đến 22h tối.

Bên cạnh nước ấm, xà phòng và máy sấy khô tay, người dùng còn có thể tìm thấy khăn vệ sinh, nước vô trùng để rửa vết thương và bộ dụng cụ khâu vá.

Bivash Mukherjee, một người Ấn Độ đã sống ở Thượng Hải gần 20 năm, năm 2018 cho biết Trung Quốc đã đạt được “tiến bộ lớn” bằng việc tăng số lượng các nhà vệ sinh công cộng và mức độ vệ sinh của chúng.

Tuy nhiên, nhiều du khách thường phàn nàn về cửa của các nhà vệ sinh công cộng. “Thường thì mọi người để cửa mở vì cửa hoặc ổ khóa bị hỏng, nhưng đôi khi họ để cửa mở đơn giản là do thói quen”, ông nói. Bên cạnh đó, theo ông Mukherjee, nhiều người cũng phàn nàn về thiếu lực lượng bảo trì.

Bên cạnh đó, dù công nghệ đã cải thiện trải nghiệm nhà vệ sinh công cộng ở đô thị, việc triển khai nó không phải lúc nào cũng phục vụ lợi ích công cộng.

Công nhân trồng hoa xung quanh một nhà vệ sinh công cộng đang được xây dựng tại một công viên ở tỉnh Quý Châu. Ảnh: Reuters.

Bất chấp những quy định nghiêm ngặt của chính quyền trung ương đối với việc chi tiêu không hiệu quả, quan chức ở một số địa phương đã triển khai các công nghệ bắt mắt nhưng không quá tiết kiệm chi phí trong nỗ lực vượt trội so với một số nơi khác.

Một ví dụ cho điều đó là những chiếc tivi màn hình phẳng hoặc tủ lạnh, cũng như lò vi sóng và hệ thống nhận dạng khuôn mặt nhằm ngăn chặn hành vi trộm cắp giấy vệ sinh.

Nỗi ám ảnh về các giải pháp công nghệ không phải chỉ có ở Trung Quốc. Quỹ Bill & Melinda Gates cũng bị chỉ trích vì bội chi cho nhà vệ sinh công nghệ cao tại các trường đại học ở những nước đang phát triển theo cách có thể khiến chính quyền địa phương mắc nợ.

Trong những năm gần đây, "cuộc cách mạng nhà vệ sinh" đã tiếp tục phát triển ở Trung Quốc, cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người dân.

"Vấn đề nhà vệ sinh không chỉ liên quan đến việc cải thiện môi trường du lịch mà còn là thước đo quan trọng của sự tiến bộ xã hội", Lou Xiaoqi, Chủ tịch điều hành của Capital Civilizational Development Foundation, một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Bắc Kinh, nói với Global Times.

Ngày nay, những nhà vệ sinh hiện đại ở nước này đang dần bắt nhịp với tầm ảnh hưởng và vị thế của Trung Quốc với tư cách là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Không có mùi và thuận tiện cho người khuyết tật, nhà vệ sinh công cộng ngày nay ở hầu hết thành phố của Trung Quốc đều được trang bị vách ngăn và cung cấp giấy vệ sinh, cũng như nước rửa tay.