Báo PhilStar dẫn một thông báo của Dinh tổng thống Philippines cho hay, Trung Quốc cải tạo đất trái phép tới 5 khu vực trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam - gồm Đá Gạc Ma, Đá Châu Viên, Đá Ga Ven, Đá Tư Nghĩa, Đá Én Đất.
Báo cáo của Dinh tổng thống Philippines cũng cho biết Manila chưa phát hiện hoạt động cải tạo tại các vùng khác mà Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp và xây đồn quân sự như Đá Chữ Thập, Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn.
Tuy nhiên, báo cáo không loại trừ khả năng Trung Quốc sẽ triển khai những hoạt động cải tạo tại ba khu vực này sau khi họ hoàn thành các công trình ở 5 đảo đá đầu tiên.
Giới chức Philippines cũng lưu ý khả năng Trung Quốc không tiến hành hoạt động nào trên đá Vành Khăn do vị trí gần với các nước láng giềng. Có thể Bắc Kinh dự đoán họ sẽ vấp phải phản ứng ngoại giao mạnh mẽ từ những quốc gia lân cận, đồng thời quốc tế sẽ chú ý nhiều hơn nếu hoạt động cải tạo xảy ra trên đá Vành Khăn.
Trên đảo đá Chữ Thập, Trung Quốc điều động 200 binh sĩ đồn trú trái phép, lắp đặt các radar tìm kiếm trên không và mặt đất, các thiết bị truyền dữ liệu vệ tinh. Khoảng 200 lính cùng bãi đáp cho trực thăng đang hiện diện trên bãi Đá Xu Bi. Trên đảo Vành Khăn, Trung Quốc xây ít nhất 4 khu phức hợp và hơn 100 binh sĩ canh gác các cơ sở truyền thông, bến cảng và nơi đáp trực thăng.
 |
| Ảnh tóm tắt quá trình mở rộng cơ sở của Trung Quốc trên đá Gạc Ma từ năm 2012 đến nay. Ảnh: PhilStar |
Trước đó, vào tháng 3/2014, chính quyền Philippines cho biết Trung Quốc đang cải tạo đất tại đá Gạc Ma mà Bắc Kinh chiếm bất hợp pháp của Việt Nam. Bộ Ngoại giao Philippines cũng công bố hình ảnh về quá trình các đồn quân sự nhỏ của Trung Quốc tại đây mở rộng đến gần 9 hecta chỉ trong hai năm.
Các quan chức chính phủ Philippines nêu rõ các máy bay trinh sát của nước này xác nhận sự hiện diện của tàu nạo vét và tàu chở vật liệu Trung Quốc liên tục xuất hiện trong khu vực quần đảo Trường Sa.
Pasi Abdulpata, một người chuyên cung cấp cá của Philippines, cho Bloomberg biết các tàu Trung Quốc chở rất nhiều bao xi măng, gỗ và thép đến gần đảo Gạc Ma từ giữa tháng 5.
"Dường như họ đang chuẩn bị xây các tòa nhà lớn. Hành động của họ đang làm biến dạng đại dương", ông Abdulpata nhận định.
Các nhà quan sát quốc tế nhận định tham vọng mở rộng các căn cứ quân sự của Trung Quốc trong quần đảo Trường Sa nhằm áp đặt uy quyền của Bắc Kinh trong Biển Đông. Nhiều báo cho biết Trung Quốc dự định xây một đường băng tại đá Gạc Ma. Một khi đường băng này hoạt động thì Bắc Kinh có thể thiết lập Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên Biển Đông, tương tự như vùng phòng không trên biển Hoa Đông.
 |
| Ảnh chụp hồi tháng 2 ghi nhận tàu Trung Quốc gắn máy xúc hoạt động gần bãi Én Đất (thuộc quần đảo Trường Sa) để khai thác tài nguyên. Ảnh: Inquirer |
Roilo Golez, cựu cố vấn an ninh quốc gia Philippines, cho rằng việc Trung Quốc xây cơ sở quân sự, đường băng trên đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam sẽ đẩy sự ổn định của các nước Đông Nam Á vào tình thế bấp bênh.
“Căn cứ mà Trung Quốc dự tính xây bao gồm cả bến tàu để họ có thể tiếp tế và hỗ trợ cho các tàu khu trục. Ngoài ra, bạn có thể thấy đường băng có chiều dài hơn 1,6 km, nghĩa là nó cho phép các máy bay chiến đấu, như chiến đấu cơ J-11 của Trung Quốc (có phạm vi hoạt động hơn 3.200 km) hiện diện tại căn cứ. Đảo Gạc Ma giống như một chấm ở giữa vòng tròn với bán kính khoảng hơn 1.600 km. Khu vực ấy bao gồm rất nhiều phần lãnh thổ của các nước trong khu vực. Do vậy, căn cứ của Trung Quốc có thể đe dọa tất cả căn cứ của chúng ta”, Golez nhấn mạnh.
