- Mỹ tấn công Syria, với sự hỗ trợ của Anh và Pháp.
- Cuộc tấn công có các tên lửa Tomahawk, máy bay B-1, Tornados... Hơn 100 quả tên lửa bắn vào Syria.
- Syria tuyên bố bắn hạ 13 tên lửa. Nguy cơ đối đầu Mỹ - Nga - Iran.
- Đại sứ Nga: Xúc phạm tổng thống Nga là điều không thể chấp nhận được.
"Vài phút trước tôi yêu cầu quân đội Mỹ tấn công những địa điểm liên quan đến vụ tấn công hóa học tại Syria ngày 8/4", Tổng thống Trump nói trong bài phát biểu lúc 9h tối giờ Washington DC (8h sáng nay giờ HN).
 |
| Bầu trời Damascus sáng lên vì các vụ tấn công của liên quân Mỹ - Anh - Pháp. Ảnh: AP. |
Syria bắn rơi 13 tên lửa
Ngay sau tuyên bố của Tổng thống Trump, Thủ tướng Anh Theresa May cũng thông báo quân đội Anh đã phối hợp tấn công vào các vị trí có vũ khí hóa học của chính quyền Syria.
Reuters dẫn lời quan chức Mỹ cho biết Washington đã sử dụng tên lửa hành trình Tomahawk nhắm vào các mục tiêu quân sự tại Syria. Từ Damascus, thủ đô của Syria, Reuters cho biết đã nghe thấy vài tiếng nổ lớn và khói bốc lên từ phía đông thành phố.
Các vụ tấn công được nhắm vào Damascus và Homs. Truyền hình Syria đưa tin lực lượng phòng không nước này đã đáp trả lại các cuộc tấn công của liên quân Mỹ - Anh - Pháp và đã bắn hạ ít nhất 13 tên lửa.
Lầu Năm Góc cho biết các cuộc không kích bắt đầu lúc 4h ngày 14/4 (theo giờ Syria) với sự tham gia của các máy bay và tàu phóng tên lửa, tổng số là hơn 100 quả tên lửa. Bộ Quốc phòng Anh cho biết 4 chiếc máy bay RAF Tornado của Anh đã xuất kích từ Cộng hòa Síp và phóng các tên lửa Storm Shadow xuống một căn cứ tên lửa cũ ở Syria.
Pháp cho biết các máy bay chiến đấu Mirage, Rafale cùng 4 tàu chiến tham gia vào chiến dịch tấn công này.
Ông Trump đồng thời gửi thông điệp đến Nga và Iran, hai nước đồng minh của Syria: "Vì sao lại có quốc gia muốn dính líu đến việc giết chóc hàng loạt người vô tội, trong đó có trẻ em?"
 |
| Hai vị trí bị liên quân không kích hôm 13/4. Đồ họa: New York Times. |
Bộ Quốc phòng Anh cho biết 4 máy bay Tornados thuộc Lực lượng Không quân Hoàng gia đã được điều động đến Syria. Đồng thời, nhiều tên lửa hành trình đã được phóng đến những căn cứ quân sự gần thành phố Homs, nơi được cho là điểm cất giấu vũ khí hóa học của chính quyền Syria.
"Đây là lần đầu tiên trên cương vị thủ tướng tôi đưa ra quyết định đưa quân ra chiến đấu - đây là quyết định tôi không đưa ra dễ dãi", Thủ tướng May nói.
"Tôi làm vậy sau khi đánh giá nó phục vụ cho lợi ích của Anh. Chúng ta không thể chấp nhận việc sử dụng vũ khí trở thành bình thường - dù là ở Syria, trên đường phố của Anh hay bất cứ nơi đâu trên thế giới. Chúng ta muốn có lựa chọn khác nhưng trong trường hợp này, chúng ta không có giải pháp nào", bà May nói.
Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov ngay lập tức đã có phản ứng quyết liệt với vụ tấn công khi những cảnh báo của Moscow đã không được tôn trọng. "Chúng tôi đã cảnh báo những hành động như này chắc chắn sẽ có hậu quả", ông nói. "Xúc phạm tổng thống Nga là điều không thể chấp nhận được".
Phía Mỹ đã không thông báo trước cho Nga về cuộc tấn công này (khác so với cuộc tấn công năm ngoái). Đại sứ Nga cho rằng việc Mỹ, một nước còn giữ vũ khí hóa học, không có tư cách đạo đức gì hơn để chỉ trích các nước khác.
Chiến dịch tấn công kéo Mỹ vào sâu hơn cuộc xung đột phức tạp ở Syria, nơi mà mới tuần trước Tổng thống Trump tuyên bố muốn rút lui hoàn toàn. Nó cũng tăng nguy cơ xung đột giữa Mỹ với Nga và Iran - hai nước có quân triển khai ở Syria.
Tuy nhiên, ông Trump cho biết Mỹ không định hiện diện quân sự vô hạn định tại Syria. "Tôi mong chờ ngày có thể đưa quân đội của mình trở về nhà", ông Trump nói.
Tuyên bố của Tổng thống Trump kết thúc chuỗi ngày đe dọa và tính toán của Nhà Trắng về kế hoạch đối phó vụ tấn công, được cho là có sử dụng vũ khí hóa học, tại Syria tuần trước.
 |
| Damascus sáng sớm nay khi vụ không kích đang diễn ra. Ảnh: AP. |
Nguy cơ đối đầu Mỹ - Nga - Iran
Nguy cơ xung đột leo thang sau khi Nga cho biết sẽ "bắn rơi mọi tên lửa Mỹ bay đến" còn Tổng thống Trump viết trên Twitter là "tên lửa mới và thông minh đang đến".
Giới chức quân sự Nga cũng cho biết phát hiện 7 máy bay của Mỹ do thám ở phía đông Địa Trung Hải, gần bờ biển Syria. Đây là khu vực có căn cứ không quân Khmeimim và căn cứ hải quân tại cảng Tartus của Nga.
Cuộc xung đột ở Syria vẫn chưa đi đến hồi kết dù quân đội Syria đã chiếm lại được hầu hết cứ điểm quan trọng từ tay lực lượng nổi dậy. Hôm 12/4, lực lượng chính phủ, với sự hỗ trợ của Nga, đã đánh bật quân nổi dậy khỏi thành trì cuối cùng ở thị trấn Douma, Đông Ghouta.
 |
| Một máy bay xuất kích trong chiến dịch không kích của liên quân Mỹ - Anh - Pháp. Ảnh: Reuters. |
Douma cũng là nơi xảy ra vụ tấn công làm 70 người chết và hơn 500 người bị thương hôm 8/4. Phương Tây cáo buộc chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã sử dụng vũ khí hóa học để tiến hành vụ tấn công.
Các dự thảo tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về điều tra vụ tấn công hóa học do Nga hoặc Mỹ đề xuất đều bị phía kia bỏ phiếu phủ quyết.
Khác với lần Mỹ bất ngờ nã 59 tên lửa Tomahawk vào Syria đầu năm 2017, các cuộc tấn công của Mỹ lần này được Tổng thống Trump liên tục đe dọa trước đó. Tổng thống Trump hôm đầu tuần tuyên bố tên lửa đang đến Syria, dù tại thời điểm đó, quyết định cuối cùng vẫn chưa được đưa ra. Sau đó, ông lại cho biết cuộc tấn công Syria có thể "diễn ra rất sớm hoặc rất trễ".
Washington Post nhận định cuộc tấn công của liên quân Mỹ - Anh - Pháp nhằm vào Syria có thể kéo theo sự trả đũa của Nga và Iran, hai nước đang hỗ trợ quân sự cho chính quyền Assad và làm tăng nguy cơ đối với 2.000 binh sĩ Mỹ đang ở Syria để tham gia cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS).
Dù quân đội Mỹ không trực tiếp tham chiến với quân chính phủ Syria, họ thường đối đầu với các nhóm do Iran hoặc Nga bảo trợ.
 |
| Bản đồ "phân chia" khu vực kiểm soát của các lực lượng trong cuộc xung đột Syria. Đồ họa: Washington Post. |
