32 ngày đêm trên đồi Xanh
Ở vào cái tuổi xưa nay hiếm, thiếu tá Hoàng Kỳ Điều (84 tuổi, thường trú tại thôn Đồng Quang, xã Đặng Cương, An Dương, Hải Phòng) vẫn miệt mài với cương vị trưởng ban liên lạc Hội truyền thống chiến sĩ Điện Biên Phủ của huyện An Dương, Hải Phòng. Chẳng cần phải đến dịp kỷ niệm ngày truyền thống cách mạng, mà bất cứ khi nào, bất cứ nơi đâu, vị thiếu tá già luôn trong tâm thế là một nhân chứng sống khơi gợi lại chiến công hào hùng của dân tộc trên mảnh đất Điện Biên Phủ để lớp lớp con cháu đời đời tri ân lịch sử. Với ông Điều, đó là trách nhiệm, là niềm tự hào của một người lính cụ Hồ.
Sinh ra và lớn lên vào ngày đất nước ngập bóng quân thù, chứng kiến cảnh quê hương bị giặc tàn phá, như bao người con của đất Việt thời kỳ ấy, ông Điều căm thù giặc sâu sắc. Năm 17 tuổi, cậu bé Điều ngày ấy đã xung phong tham gia bộ đội chủ lực. 5 năm sau ngày nhập ngũ, ông Điều lên đường tòng quân và huấn luyện ở Trung đoàn 55 tại Thanh Hóa, sau đó ông được bổ sung vào Trung đoàn 89, Đại đoàn 316 giải phóng Tây Bắc. Chiến dịch nối tiếp chiến dịch, chiến công nối tiếp chiến công, ông Điều được rèn luyện thử thách trong máu lửa của cuộc chiến và đã trưởng thành nhanh chóng.
 |
| Ông Điều nhớ lại ký ức cùng đồng đội chiến đấu tại Điện Biên Phủ |
Ông Điều xúc động nhớ lại: “Sau khi tiêu diệt địch giải phóng Lai Châu, Đại đoàn 316 tiến về áp sát Điện Biên Phủ và tổ chức ngay trận tập kích pháo binh vào sân bay Mường Thanh. Trận này chúng tôi tiêu diệt 1 máy bay của kẻ thù, buộc chúng phải vội vã sơ tán số máy bay còn lại. Tiếp đó, trong các trận chiến đấu ác liệt kéo dài 32 ngày đêm phòng ngự Đồi Xanh, cán bộ và chiến sĩ tiểu đoàn 1, Trung đoàn 98 đã lập công xuất sắc: đánh bại 6 lần tiến công của địch, tiêu diệt 63 tên, bắn rơi 2 máy bay, bắn hỏng 1 xe tăng của chúng. Trận chiến đấu diễn ra rất ác liệt. Tôi cùng đồng đội mưu trí, dũng cảm đánh địch ngay trên chiến hào, tiêu diệt gần 1 đại đội địch. Chúng tôi đã được tặng thưởng 15 huân chương cho tập thể và cá nhân ngay trên trận địa. Chiến thắng Đồi Xanh đã chấm dứt cố gắng cuối cùng của địch hòng nới rộng vòng vây chung quanh tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ…”.
Giáp lá cà đánh chiếm đồi A1
Sau khi giải phóng đồi Xanh, ông Điều cùng đồng đội tiếp tục đánh chiếm đồi A1, một cứ điểm kiên cố được quân Pháp thiết kế nhiều tầng giao thông hào. Bộ đội ta xác định đây là cứ điểm khó đánh nhất trong tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
Ông Điều kể: “Ngày 31/3, tại đồi A1 vào lúc 4h sáng, quân ta đã chiếm 2/3 cứ điểm. Lúc này, quân địch dựa vào một phần còn lại của hầm ngầm kiên cố, tiếp tục chống cự kịch liệt với ta. Khi đánh giáp lá cà, giữa ta và địch phải tranh nhau từng mét đất. Lúc đó, quân ta dùng lưỡi lê và báng súng đánh địch quyết liệt. Đến ngày 4/4, quân ta bị thương vong nên Bộ chỉ huy mặt trận quyết định rút quân để củng cố lực lượng và tìm cách đánh khác, đó là đào giao thông hào, cách trung tâm đồi A1 400 m. Trong quá trình đào hào phải giữ bí mật. Đến ngày mồng 6/5, quân ta đã đào xong đường ngầm để đưa 1 tấn thuốc nổ đặt bộc phá vào dưới hầm ngầm của địch và một hào giao thông cắt ngang đồi A1 với A3, cô lập cứ điểm A1 với khu trung tâm của địch. Sau khi đào xong, mỗi chiến sĩ chỉ mang 20 kg thuốc nổ và khi đã đủ 1 tấn, quân ta quyết định châm ngòi nổ” – lời kể của vị thiếu tá già mỗi lúc một dồn dập, như không khí của trận đánh oanh liệt năm nào.
 |
| Ảnh tư liệu về trận đánh Điện Biên Phủ hào hùng |
Về phía ta, Bộ chỉ huy hạ quyết tâm mở đợt tiến công thứ ba, với nhiệm vụ: đánh chiếm các điểm cao và các cứ điểm của địch còn giữ ở phía Đông, một số cứ điểm ở phía Tây… tiêu diệt thêm một bộ phận sinh lực địch, phát triển trận địa tiến công và bao vây vào sâu hơn nữa, phát huy hiệu quả tất cả các loại hỏa lực đánh phá trung tâm của địch, khống chế không phận còn lại của chúng, chuẩn bị điều kiện chuyển sang tổng công kích. Lúc này, quyết tâm của chiến sĩ ta đánh chiếm đồi A1 còn cao hơn núi, sâu hơn vực thẳm.
Ông Điều vẫn nhớ như in: “Đại đoàn 316 lúc này, được tăng cường 2 khẩu DKZ 75ly. Đêm 1/5, ta tiêu diệt địch ở cứ điểm C1, phát triển đánh lấn sang C2, tổ chức đánh chiếm những lô cốt quan trọng ở cứ điểm A1. Đêm mồng 6/5, khi quả bộc phá trên đồi A1 được giật nổ, quân địch còn dưới hầm A1, hầu hết đã bị thương vong lớn do sức ép. Hầm Đờ-cát cách đồi A1 hơn 200m cũng ầm ầm rung chuyển. Sau khi khối bộc phá phát nổ, bộ đội ta từ ba hướng xung phong, trận chiến đấu diễn ra ác liệt. Đến 4 giờ 30 phút ngày 7/5, ta tiêu diệt hai đại đội dù lê dương, làm chủ đồi A1.
Cùng thời gian này, Trung đoàn 98 (Đại đoàn 316), được tăng cường Tiểu đoàn 375 (Trung đoàn 9, Đại đoàn 304) tiến công cứ điểm C2. Sau nhiều lần xung phong, đánh chiếm từng đoạn hào, ụ súng, đến 9giờ ngày 7-5, ta làm chủ trận địa, bắt sống 600 tên địch… Đợt thứ 3 tiến công thứ ba đã giành được thắng lợi quyết định, địch có dấu hiệu bỏ chạy và tuyệt vọng. Bộ chỉ huy chiến dịch quyết định: Không cần chờ đến tối 7/5 như đã dự định, chuyển ngay sang tổng công kích, thời cơ tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm giành thắng lợi hoàn toàn cho chiến dịch đã xuất hiện. Đến 22 giờ 7/5, ta bao vây bắt gọn 2.000 tên địch…” – ông Điều hồi tưởng lại.
Những trận đánh ác liệt trên đồi A1, C1 còn in đậm và vang vọng mãi chiến công của Trung đoàn 98, Đại đoàn 316 và được ghi vào lịch sử chiến đấu của quân đội ta như là một mẫu mực của lòng quả cảm, đức hy sinh và tinh thần sáng tạo vượt mọi khó khăn để giành thắng lợi. Trong trận đánh này, Đại đoàn 316 cùng với các đơn vị bạn chiến đấu kiên cường, anh dũng trong suốt 56 ngày đêm của chiến dịch. Bộ đội ta đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, biến tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ mà giặc Pháp khoe khoang là “pháo đài không thể công phá” nhanh chóng trở thành “chảo lửa”, thiêu đốt tất cả những tham vọng cùng những nỗ lực cố gắng cuối cùng của đội quân xâm lược, lập nên một “Điện Biên Phủ chấn động địa cầu”.
Lúc là lực lượng phối hợp, lúc là lực lượng chủ công, khi là nghi binh chiến lược, ở đâu và nhiệm vụ nào, ông Điều cùng cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 89 đều nêu cao quyết tâm vượt mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, hoàn thành nhiệm vụ. Kết thúc chiến dịch Điện Biên Phủ, Trung đoàn 98 vinh dự được nhận cờ của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông Điều vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng huân chương chiến công hạng Ba vì có thành tích khi tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ. Lật lại những bức ảnh năm xưa, người lính già Hoàng Kỳ Điều không giấu được những cảm xúc về một thời hoa lửa. Trong số những bức ảnh được ông nâng niu như một “báu vật” vô giá của cuộc đời mình, trong đó có nhiều tấm ảnh về lãnh tụ Hồ Chí Minh, đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Sau khi giải phóng Điện Biên, ông Điều tiếp tục công tác trong quân đội đến năm 1986 về hưu và giữ vị trí trưởng ban liên lạc Hội truyền thống chiến sỹ Điện Biên Phủ của huyện An Dương, Hải Phòng. Mặc dù đã bước sang tuổi 84, nhưng ông Điều vẫn rong ruổi đạp xe đến thăm hỏi, động viên các hội viên đau yếu, tâm sự buồn vui lúc tuổi già. Và ngày ngày, ông Điều vẫn kể về Điện Biên Phủ với lớp lớp con cháu, như một sự nhắc nhở tuổi trẻ hôm nay hãy phát huy tinh thần, hào khí Điện Biên Phủ, xây dựng đất nước giàu đẹp, văn minh để xứng đáng với sự hy sinh xương máu của ông cha đã ngã xuống cho nền độc lập của Tổ quốc hôm nay.
