Cụ thể trong văn bản kiến nghị Cục Hải quan TP.HCM cho biết tính đến ngày 15/8, tình hình nợ thuế phát sinh tại các Chi cục Hải quan và Chi cục Kiểm tra sau thông qua trực thuộc Cục Hải quan TP khoảng 1.587,6 tỷ đồng, trong đó số nợ khó đòi chiếm hơn 80% (khoảng 1.355,3 tỷ đồng).
Trong số này, nợ của người kinh doanh đã bỏ trốn, mất tích chiếm gần một nửa (752,5 tỷ đồng). Nhóm người có quyết định giải thể và người đang bị điều tra khởi tố tương đương nhau, khoảng 40 tỷ đồng mỗi nhóm. Nợ của nhóm có quyết định phá sản, giải thể và nhóm nợ quá hạn chờ xóa, chờ xét miễn giảm, giãn, khoanh, gia hạn ở mức 26-27 tỷ đồng. Hơn 430 tỷ đồng nợ còn lại thuộc nhóm khác, không liệt kê cụ thể.
 |
| Nợ thuế tại TP.HCM tăng cao trong hai năm qua Ảnh: TP |
Theo Cục Hải quan TP.HCM, gần 50% tổng số nợ thuế phát sinh trong giai đoạn từ 7/2007 đến 6/2013 là không thể truy thu.
Tới đây, đơn vị này sẽ phối hợp với các cơ quan gồm Sở Kế hoạch và đầu tư, Cục Thuế… để xác định chính xác doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể… Trên cơ sở đó, Cục Hải quan TP.HCM sẽ lập hồ sơ báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét xóa nợ.
Cũng theo Cục Hải quan TP, số nợ thuế của 2 năm gần đây tăng đáng kể. Năm 2014 số nợ thuế tăng hơn 28 tỷ đồng, nhưng hai năm trở lại đây số nợ thuế đã tăng lên lần lượt là 45 tỷ đồng (2015) và 58,6 tỷ đồng (tính đến hết tháng 8/2016).
Nguyên nhân theo Cục Hải quan TP.HCM là từ ngày 1/4/2015 đến nay nợ thuế thường rơi vào đối tượng doanh nghiệp mới thành lập, nhập khẩu ồ ạt nhiều lô hàng với giá trị khai báo rất thấp sau đó xin giải thể trước khi cơ quan hải quan ra quyết định kiểm tra sau thông quan. Khi ban hành quyết định ấn định thuế thì Nhà nước không thu hồi được tiền thuế nên phát sinh nợ thuế lớn.
Số nợ thuế này bao gồm khoản từ các mặt hàng hàng gia công, sản xuất - xuất khẩu và hàng thuộc đối tượng miễn thuế phải nhưng doanh nghiệp không nộp báo cáo quyết toán khi kết thúc năm tài chính. Ngoài ra, nợ thuế còn từ hàng hóa đã thông quan nhưng sau đó hải quan tổ chức tham vấn hoặc ban hành quyết định kiểm tra sau thông quan, ấn định thuế nhưng doanh nghiệp đã giải thể hoặc chây ỳ không nộp.
Cục Hải quan TP cũng lưu ý, hình thức phạt chậm nộp thuế từ ngày tờ khai được thông quan khi kiểm tra sau thông quan tại trụ sở doanh nghiệp cũng rất lớn song khó thu hồi tài sản. Riêng nợ thuế lĩnh vực này tại các chi cục ước tính lên đến gần 100 tỷ đồng.
Ngoài ra, còn có hàng hóa tạm cho mang hàng về bảo quản, chờ kết quả kiểm tra chuyên ngành, doanh nghiệp tiêu thụ hết sau đó giải thể, khiến Hải quan không thu hồi lại được.
Trong khi số nợ thuế của doanh nghiệp tư nhân nhiều và dai dẳng thì số nợ thuế của các doanh nghiệp Nhà nước lại được xóa nhanh. 3 năm qua (2014 - 2016), Cục Hải quan TP.HCM đã kiến nghị Chính phủ, Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan xóa số nợ thuế hơn 66,3 tỷ đồng, trong đó tất cả tiền thuế được xóa đều là của doanh nghiệp Nhà nước đã có quyết định giải thể.
