Thượng nghị sĩ Josh Hawley của bang Missouri là thành viên đầu tiên trong Thượng viện Mỹ tuyên bố ủng hộ kế hoạch chặn công nhận chiến thắng của ông Joe Biden khi Quốc hội Mỹ họp lại vào ngày 6/1.
Ông Hawley đưa ra thông báo chỉ một ngày trước khi năm 2020 kết thúc, níu kéo hy vọng cho khoảng 140 nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Hạ viện đang chống kết quả bầu cử.
Tuy nhiên, quyết định này của thượng nghị sĩ bang Missouri lại đẩy những người đồng nghiệp trong đảng Cộng hòa tại Thượng viện vào tình thế khó xử.
Dù nhóm chống đối chỉ có thể trì hoãn việc công nhận chiến thắng của ông Joe Biden, buổi bỏ phiếu có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm 2022 và các ứng viên tiềm năng của đảng Cộng hòa chạy đua vào Nhà Trắng trong năm 2024.
 |
| Thượng nghị sĩ Josh Hawley của bang Missouri tuyên bố sẽ phản đối kết quả bầu cử trong cuộc họp lưỡng viện ngày 6/1. Ảnh: AP. |
Phép thử lòng trung thành
Theo The Hill, giới lãnh đạo đảng Cộng hòa đã kỳ vọng tránh được kịch bản chiến dịch chống kết quả bầu cử của Tổng thống Donald Trump có người ủng hộ ở cả hai viện lập pháp liên bang.
"Tôi không nghĩ Thượng viện Mỹ có trách nhiệm làm nơi cho một nhóm chính trị gia ở Washington cố lật ngược kết quả bầu cử tổng thống", Thượng nghị sĩ John Thune, nhân vật có sức ảnh hưởng thứ hai của đảng Cộng hòa ở Thượng viện Mỹ, nhận định.
Ông Thune tuyên bố sẵn sàng lắng nghe những ý kiến chống đối kết quả bầu cử trong trường hợp tranh luận xảy ra ở lưỡng viện. Tuy nhiên, thượng nghị sĩ bang South Dakota khẳng định ông sẽ bỏ phiếu chọn "hiến pháp và nền pháp quyền".
Thượng nghị sĩ Kevin Cramer của bang North Dakota dự đoán phiên họp lưỡng viện vào ngày 6/1 sẽ "rất điên rồ". Buổi bỏ phiếu cũng sẽ được đặt dưới lăng kính soi xét các nhà lập pháp đảng Cộng hòa có trung thành với Tổng thống Trump hay không.
"Câu hỏi đó sẽ trở thành tiêu chuẩn, được đặt ra bởi những người rất trung thành với tổng thống... Tôi phải nghe điều đó mỗi ngày", ông Cramer chia sẻ.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Hawley nói ông không thấy khó xử khi đẩy các đồng nghiệp vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.
"Tôi nghĩ cử tri muốn biết sự thật. Liệu họ đã bày tỏ những nỗi lo của mình chưa? Liệu họ chịu đứng lên khi có cơ hội hay không", Hawley đề cập đến những đồng nghiệp trong đảng Cộng hòa sắp phải tái tranh cử trong năm 2022.
Thượng nghị sĩ Ben Sasse của bang Nebraska từ chối bình luận trực tiếp về người đồng nghiệp bang Missouri hay các nghị sĩ cùng đảng tại Thượng viện. Tuy nhiên, ông cũng đồng tình với một số lãnh đạo phe Cộng hòa rằng ủng hộ cuộc chiến bầu cử không khác gì "phóng hỏa hiến pháp".
"Hãy nói thẳng thắn về những gì đang diễn ra: Chúng ta có một nhóm chính trị gia đầy tham vọng, họ nghĩ đây là cách nhanh nhất để lôi kéo được nhóm cử tri dân túy của tổng thống và không gây nên thiệt hại nào dài hạn", nghị sĩ Sasse nhận định.
"Nhưng họ lầm rồi. Vấn đề này lớn hơn tham vọng của bất kỳ cá nhân nào", ông nói, đồng thời ví von rằng "người lớn không cầm súng đã nạp đạn nhắm thẳng vào trái tim" của nền dân trị Mỹ.
 |
| Thượng nghị sĩ Mitch McConnell không thể tránh được kịch bản đảng Cộng hòa chia rẽ nội bộ và ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử quan trọng trong tương lai. Ảnh: AP. |
Đấu đá nội bộ đảng
Bà Susan Collins, một thượng nghị sĩ khác của đảng Cộng hòa, cũng hoài nghi động lực thúc đẩy ông Hawley đưa ra tuyên bố gây tranh cãi. Bà cho rằng nỗ lực của người đồng nghiệp bang Missouri sẽ thất bại, vì hầu hết tòa án các cấp đã bác bỏ những cáo buộc gian lận bầu cử mà chiến dịch của Tổng thống Trump đưa ra.
"Thượng nghị sĩ Hawley là một luật sư thông minh từng làm thư ký cho Tòa án Tối cao, nên ông ấy hiểu rõ điều này. Tôi thật sự không hiểu nguyên nhân", bà chia sẻ bản thân chắc chắn sẽ bỏ phiếu ủng hộ công nhận kết quả bầu cử.
Thượng nghị sĩ Pat Toomey, người không còn gánh nặng tái tranh cử vào năm 2022 do đã thông báo ý định về hưu, công khai phản đối nỗ lực chống công nhận kết quả bầu cử vào ngày 6/1.
Trong cuộc họp qua điện thoại của nhóm đa số đảng Cộng hòa ở Thượng viện vào ngày 31/12/2020, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell cũng gây áp lực buộc ông Hawley giải thích lập trường cá nhân. Ông Hawley sau đó gửi một email phân trần rằng nhiều cử tri tại Missouri "vô cùng phẫn nộ" về các cáo buộc gian lận bầu cử, theo Politico.
"Tôi tin rằng những người quan ngại về tính trung thực của cuộc bầu cử vừa qua và chọn hành động tương tự là một điều hoàn toàn chính đáng", ông viện dẫn thêm những phản đối từ nghị sĩ đảng Dân chủ sau cuộc bầu cử năm 2016.
Tình trạng chia rẽ nội bộ này là kịch bản mà ông McConnell đã cố né tránh. Ông không muốn tái diễn cảnh xung đột nội đảng khiến phe Cộng hòa mất thêm ghế như những cuộc bầu cử trước đây.
Sẽ có 19 thượng nghị sĩ phải tái tranh cử vào năm 2022. Việc họ bỏ phiếu ủng hộ hay phản đối vào ngày 6/1 có thể ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả các cuộc đua sắp tới, khi mọi phương án đều có thể làm mất lòng một bộ phận cử tri của đảng.
Ngoài các thượng nghị sĩ phải tái tranh cử trong 2 năm tới, một số nhân vật có tiềm năng tham gia vòng bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa cho cuộc đua năm 2024 cũng không loại trừ khả năng ủng hộ Hawley. Thượng nghị sĩ Ted Cruz (bang Texas), Rand Paul (Kentucky) và Tom Cotton (Arkansas) đều xuất hiện trong danh sách này.
"Đây là cuộc bỏ phiếu mà chúng ta đều biết trước kết quả. Giờ chúng ta phải tìm cách giải quyết nó. Tôi không biết còn hướng nào khác ngoài mở phiên tranh luận, bỏ phiếu, để cho mọi người đưa ra lá phiếu tỉnh táo và hướng về tương lai", ông Thune nói.
