"Mọi người cần nhớ về chúng ta với những điều chúng ta đã đạt được", Tổng thống Donald Trump tuyên bố trong thông điệp đêm giao thừa 2020-2021, sau nhiều tuần từ chối chấp nhận thất bại và hô hào chiến đấu đến cùng để chứng minh cáo buộc "gian lận bầu cử".
Nhà lãnh đạo đã quay về Washington D.C. vào ngày 31/12/2020. Chuyến đi diễn ra sớm hơn dự kiến, bỏ qua một buổi tiệc đón năm mới tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của công ty gia đình ở Florida.
Ông Trump trở về Nhà Trắng sau hơn 1 tuần gây sóng gió chính trường Mỹ, với tuyên bố phủ quyết đạo luật cấp phép quốc phòng và trì hoãn ký gói ngân sách cứu trợ Covid-19.
Trong khi đó, một số đồng minh của ông ở lưỡng viện đã công khai ý định tìm cách chặn quốc hội công nhận kết quả bầu cử vào ngày 6/1.
 |
| Tổng thống Donald Trump và Đệ nhất Phu nhân Melania Trump trở lại Nhà Trắng từ Florida. Ảnh: Reuters. |
Hai màu sắc khác nhau
Trong bài phát biểu, Tổng thống Trump nhắc lại những thành tựu của chính phủ do mình lèo lái suốt 4 năm qua và gọi đó là những "thắng lợi lịch sử", theo Reuters.
Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh đất nước đã sản xuất được vaccine Covid-19 trong thời gian kỷ lục. Ông còn nói đã tiên đoán chính xác rằng vaccine sẽ được điều chế thành công trước khi năm 2020 kết thúc.
Thực tế là trong suốt một năm qua, nhà lãnh đạo của đảng Cộng hòa đã liên tục nói giảm mức độ nghiêm trọng của đại dịch Covid-19 tại Mỹ.
Chiến dịch ứng phó virus corona của ông bị nhiều chuyên gia chỉ trích là thiếu tổ chức, phiêu lưu và không dựa trên cơ sở khoa học trong một số vấn đề. Mỹ đang có số ca tử vong vì Covid-19 cao nhất thế giới và là một trong những nước chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi đại dịch.
Trong bài phát biểu kéo dài khoảng 5 phút, ông Trump ca ngợi nước Mỹ đã thể hiện "sự gan lỳ, sức mạnh, quyết tâm và bền bỉ tuyệt vời" trước thách thức của năm 2020. Ông tiếp tục khẳng định chính sách kinh tế của mình đã thành công, viện dẫn thị trường chứng khoán Mỹ nhìn chung thể hiện tích cực trong năm qua.
"Khi nào chúng ta còn trung thành với đất nước, tận tụy với mọi công dân và chân thành với Chúa toàn năng, chúng ta biết điều tuyệt vời nhất vẫn ở phía trước", ông kết thúc bài phát biểu với thông điệp kêu gọi trung thành.
Trong khi đó, phát biểu tại quê nhà Delaware vào đêm giao thừa, Tổng thống đắc cử Joe Biden gửi lời cảm ơn đến đội ngũ nhân viên chăm sóc y tế của nước Mỹ. Ông tiếp tục kêu gọi người dân Mỹ chấp nhận tiêm ngừa Covid-19.
Phần phát biểu của ông Joe Biden và phu nhân Jill Biden được chiếu trực tiếp trên chương trình đón năm mới đặc biệt của đài ABC.
"Tôi hoàn toàn tự tin, vô cùng tự tin rằng chúng ta sẽ trở lại, và chúng ta sẽ trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết", ông Biden chia sẻ.
Tổng thống đắc cử Mỹ kêu gọi chính quyền liên bang tăng tốc phân phối vaccine đến các địa phương và cơ quan y tế.
 |
| Tổng thống Trump lên chuyên cơ Air Force One tại Palm Beach, Florida, để quay về Washington D.C. sớm hơn dự kiến. Ảnh: Reuters. |
Vì sao ông Trump về sớm?
Nhà Trắng chưa công bố lý do ông Trump trở về Washington D.C. sớm hơn dự kiến. Diễn biến này trùng thời điểm ông Trump đang trực tiếp thách thức quốc hội với 2 đạo luật ngân sách quan trọng.
Bên cạnh đó, tình hình căng thẳng an ninh Mỹ - Iran có nguy cơ leo thang, khi chính phủ Tehran sắp kỷ niệm 1 năm vụ Mỹ ám sát tư lệnh Qasem Soleimani.
Quyền phủ quyết đạo luật cấp phép quốc phòng của ông Trump đã bị vô hiệu hóa bởi số phiếu áp đảo tại lưỡng viện. Trong khi đó, đề xuất nâng giá trị chi phiếu cứu trợ Covid-19 cho người dân lên 2.000 USD/người của ông Trump đã bị chặn ở Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát.
Các nghị sĩ đảng Cộng hòa đã trung thành ủng hộ ông Trump trong phần lớn 4 năm qua, bất chấp những biến động trong chính sách của Mỹ. Tuy nhiên, khi đại cử tri đoàn trên toàn quốc hoàn tất bỏ phiếu vào ngày 21/12/2020, ông Mitch McConnell - lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện - đã chính thức gọi ông Biden là "tổng thống đắc cử". Nhiều đồng minh của ông Trump trong đảng Cộng hòa sau đó nối bước.
Nhà lãnh đạo Mỹ bắt đầu công kích cả những nhà lập pháp ông từng xem là đồng minh, cho rằng họ không hết lòng ủng hộ những cáo buộc "gian lận bầu cử", nâng mức hỗ trợ Covid-19 hay hủy một điều luật bảo vệ các công ty mạng.
Dù vậy, không phải mọi đồng minh đều thay đổi thái độ với Tổng thống Trump. Chuyến trở về Nhà Trắng đường đột của nhà lãnh đạo diễn ra chỉ một ngày sau khi Thượng nghị sĩ Josh Hawley (đảng Cộng hòa, bang Missouri) tuyên bố sẽ không thừa nhận chiến thắng của ông Biden.
Nếu ông Hawley làm đúng như lời đe dọa vào ngày 6/1, khi quốc hội Mỹ họp lại để chính thức tổng kết số phiếu đại cử tri đoàn, Thượng viện Mỹ có thể bị lôi vào một cuộc tranh luận chưa từng có tiền lệ.
Truyền thông Mỹ cho biết, khoảng 140 hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa cũng có dự tính tương tự. Tuy nhiên, nhiều khả năng chiến lược này cũng không thể đảo ngược kết quả bầu cử và và chỉ có thể trì hoãn thêm vài giờ việc xác nhận ông Biden chiến thắng, theo Reuters.
Nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa đã hy vọng tránh được tranh cãi trong quá trình xác nhận kết quả, mà mọi năm chỉ là thủ tục. Nhưng nếu buộc phải bỏ phiếu, đây trở thành phép thử sự trung thành của từng nghị sĩ với tổng thống - người vẫn nắm quyền ảnh hưởng lớn trong đảng.
Cách đa số Thượng viện Mỹ do đảng Cộng hòa kiểm soát chống lại ý chí của Tổng thống Trump ở 2 đạo luật ngân sách cuối năm 2020 có thể là chỉ dấu đáng chú ý cho kết quả của kịch bản này.
