“Này thư ký, chuẩn bị ăn đạn vào đầu đi. Họ đã yêu cầu mày dừng lại nhưng mày vẫn tiếp tục làm những điều vớ vẩn” là tin nhắn đe dọa ẩn danh được gửi vào ngày 16/7 cho thư ký tòa án hỗ trợ điều tra vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise. Người thư ký đã đệ trình đơn khiếu nại lên cảnh sát Haiti.
Đây mới chỉ là một trong rất nhiều bằng chứng do CNN thu được từ tài liệu của Bộ Tư pháp Haiti. Bên cạnh đó, còn rất nhiều chi tiết bí ẩn khác chưa từng được các nghi phạm tiết lộ.
Dọa giết không phải là điều duy nhất khiến công việc của các nhà điều tra Haiti trở nên khó khăn hơn. Nhiều nguồn tin khác cũng tiết lộ một loạt rào cản bất thường ảnh hưởng đến các nhà điều tra. Họ bị ngăn cản tiếp cận hiện trường, nhân chứng và bằng chứng, theo CNN.
 |
| Bức tranh bên ngoài lối vào dinh thự của Tổng thống Jovenel Moise. Ảnh: CNN. |
Dọa giết và yêu cầu kỳ lạ
Các tài liệu cho thấy nhiều quan chức Haiti đã nhận được các lời dọa giết kể từ khi cuộc điều tra bắt đầu hai tuần trước.
Thẩm phán Haiti Carl Henry Destin là người đã ghi chép lại chi tiết hiện trường ngôi nhà và thi thể của Tổng thống Moise. Tuy nhiên, ông đã phải lẩn trốn chỉ hai ngày sau đó.
“Bạn thấy đấy, bây giờ tôi không có nhà. Tôi phải trốn ở một nơi xa xôi để có thể trả lời phỏng vấn”, ông Destin nói với CNN. Ông nhận được nhiều cuộc gọi đe dọa từ những người gọi ẩn danh.
Các thư ký làm việc với ông Destin và các thẩm phán điều tra cũng là những mục tiêu bị nhắm đến. Vào ngày 12/7, Hiệp hội Thư ký Quốc gia Haiti đã công bố một bức thư ngỏ kêu gọi sự chú ý của “quốc gia và quốc tế” đối với các lời dọa giết. Hai thư ký Marcelin Valentin và Waky Philostene đã phải nhận nhiều lời đe dọa.
Bức thư yêu cầu Bộ trưởng Tư pháp Rockefeller Vincent phải hành động để đảm bảo sự an toàn của họ. Nhưng hơn một tuần sau, các tài liệu của Bộ Tư pháp cho thấy cơ quan này gần như không tiến hành bất kỳ hoạt động an ninh nào. Các thư ký tiếp tục đích thân khiếu nại vào ngày 17 và 20/7 về việc nhận được các lời dọa giết từ cùng một số điện thoại.
Các tài liệu cho thấy Valentin đã nhận được một cuộc gọi ẩn danh vào ngày 9/7. Vào thời gian đó, anh đang thu thập thông tin từ thi thể của hai nghi phạm trong vụ ám sát. Theo nội dung khiếu nại, người gọi yêu cầu thông tin về cuộc điều tra và đe dọa sẽ giết Valentin nếu anh từ chối điền thêm một số cái tên nhất định vào báo cáo hoặc sửa đổi lời khai nhân chứng.
 |
| Trụ sở của cảnh sát Haiti, nơi giam giữ các nghi phạm trong vụ ám sát. Ảnh: CNN. |
Tuần sau, anh tiếp tục khiếu nại sau khi nhận được tin nhắn: “Tao thấy mày tiếp tục điều tra vụ ám sát tổng thống. Họ bảo mày loại bỏ hai cái tên và mày từ chối. Tao gọi nhưng mày không bắt máy. Tao biết mọi nhất cử nhất động của mày đấy”.
Một trong những lời đe dọa gửi đến Philostene cũng có nội dung tương tự: “Waky, họ bảo mày đừng tìm nhà những người liên quan đến vụ ám sát nhưng mày từ chối. Mày được yêu cầu bỏ ra hai cái tên và mày tiếp tục từ chối. Bọn tao đang theo dõi mày”.
Ngày 26/7, công tố viên phụ trách vụ án Bedford Claude cho biết mọi người đều phải nhận những lời đe dọa, bao gồm chính ông. Ông nói thêm rằng sẽ làm việc để đảm bảo an ninh cho các nhà điều tra.
Cả Bộ trưởng Tư pháp và Cảnh sát Quốc gia Haiti đều không trả lời yêu cầu bình luận.
Cản trở tiếp cận
Có rất nhiều lỗ hổng trong những thông tin được cung cấp cho công chúng. Những cảnh quay của camera theo dõi tại nơi ở của tổng thống vào đêm xảy ra vụ giết người vẫn còn chưa được làm rõ. Lời khai của 20 kẻ tình nghi và hàng chục sĩ quan cảnh sát vẫn còn mập mờ.
Tại hiện trường vụ án tại Haiti, cảnh sát thường bảo vệ hiện trường và duy trì trật tự. Các nhà điều tra sẽ thực hiện các cuộc điều tra ban đầu, ghi lại hiện trường và lấy lời khai nhân chứng. Nhưng nhiều nguồn tin cho biết có rất nhiều sai sót khó hiểu trong quá trình điều tra, dẫn đến việc thiếu nhiều thông tin quan trọng trong các bản báo cáo.
Các nhà điều tra đã nhiều lần yêu cầu xem các đoạn phim CCTV nhưng bị cảnh sát từ chối. Destin cũng cho biết ông và những người khác cũng không được phép tiếp cận ngay ngôi nhà của Tổng thống Moise.
Mặc dù có vai trò quan trọng nhưng ông Destin đã bị cảnh sát ngăn cản tiếp cận hiện trường trong nhiều giờ. Nhiều người cho rằng sự chậm trễ bất thường này có thể tạo điều kiện cho việc dàn dựng hiện trường giả.
“Cảnh sát thông báo cho tôi rằng hiện trường vẫn chưa được dọn dẹp và không cho phép tôi đến hiện trường để thu thập bằng chứng. Tôi phải đợi đến 10h sáng”, ông Destin nói.
Khi các đặc vụ FBI đến dinh thự của tổng thống vài ngày sau đó, họ đã rất ngạc nhiên khi thấy còn rất nhiều bằng chứng chưa được thu thập. Nhiều nguồn tin thân cận với cuộc điều tra xác nhận rằng các nhân viên bảo vệ tổng thống đã biến mất trước khi được thẩm tra.
 |
| Lễ tang của Tổng thống Jovenel Moise. Ảnh: Reuters. |
“Khi tôi đến nhà tổng thống, không có sĩ quan cảnh sát nào trong phòng an ninh như mọi khi. Sau khi tôi nhận mình là thẩm phán, một số người không có giấy tờ và phù hiệu đã đến. Họ trông giống như cảnh sát nhưng không thể nhận định chính xác”, ông Destin nói.
Các nhân viên bảo vệ tổng thống đã vắng mặt trong thời gian xảy ra vụ tấn công. Ông Destin cho biết ông đã được thông báo rằng không có nhân viên an ninh nào có mặt vào thời điểm xảy ra vụ ám sát.
“Tôi không có cơ hội nói chuyện với bất kỳ nhân chứng nào có mặt trong vụ tấn công”, ông khẳng định.
Khoảng 24 sĩ quan cảnh sát đang bị điều tra và một số cảnh sát trưởng đã bị giam giữ. Nhưng đến hơn hai tuần sau vụ ám sát, các nhà điều tra vẫn chưa nhận được bất kỳ bản ghi chép lời khai nào. Ông Bedford Claude cũng không thể tiếp cận với bất kỳ chi tiết nào liên quan đến các cảnh sát.
Hiện trường dàn dựng
Các nguồn tin cũng nghi ngờ liệu các bằng chứng và hiện trường vụ án có được xử lý chính xác hay không. Các tài liệu của Bộ Tư pháp ngày 8/7 cho thấy các nhân viên điều tra đã được triệu tập để thu thập bằng chứng từ thi thể hai nghi phạm ở bên ngoài một đồn cảnh sát tại khu phố Petion-Ville, gần nhà tổng thống.
Tuy nhiên, các thi thể đã bị di chuyển. Một số chiếc xe được cho là của những kẻ tấn công cũng bị đốt cháy. Các chuyên gia cho rằng những yếu tố trên có thể là dấu hiệu của việc dàn dựng hiện trường. Một báo cáo cho biết các nhà điều tra tìm thấy một vết đạn ở phía sau đầu Mauricio Javier Romero, dấy lên những câu hỏi về cách hắn bị giết.
“Có rất nhiều điều vô lý tại hiện trường vụ án. Các nhà điều tra nên đặt câu hỏi cho bất cứ ai có liên quan đến việc thay đổi hiện trường để xác định xem họ có lý do gì để biện hộ hay không”, Brian Concannon, một chuyên gia trong hệ thống pháp luật Haiti, cho biết.
Các nhà điều tra đã lấy lời khai từ hai công dân Mỹ bị cáo buộc là đồng phạm trong vụ ám sát James Solages và Joseph Vincent.
 |
| Các nhà điều tra đang kiểm tra thi thể được cho là hai nghi phạm trong vụ ám sát. Ảnh: CNN. |
“Tôi đã tự đầu hàng cảnh sát vì tôi chỉ là phiên dịch viên. Tôi chỉ biết có một lệnh của tòa án chống lại tổng thống. Vai trò của tôi là ở lại trong xe. Tôi là người bảo cảnh sát đừng bắn. Chúng tôi có khoảng 26 hoặc 27 người. Tôi tìm thấy công việc này trên Internet vì tôi có thể nói tiếng Anh, Pháp và Tây Ban Nha”, Solages khai.
Vincent cũng nói rằng mình là phiên dịch. Hắn cho biết cựu quan chức tư pháp Joseph Badio đã yêu cầu mình rời khỏi nhà của Rudolphe Jarr và tới dinh thự tổng thống.
“Lúc 1h sáng, Badio gọi cho chúng tôi và nói rằng tổng thống đang ở nhà xem bóng đá, yêu cầu chúng tôi đến đó. Chính Solages đã kêu gọi các nhân viên bảo vệ tổng thống đừng bắn qua loa phóng thanh. Hắn hét lên 'Đây là chiến dịch của DEA' và những người tại dinh thự bắt đầu nổ súng. Chúng tôi có 28 người. Những người Colombia đã đột nhập vào trong căn nhà. Tôi trốn đi. Một lúc sau tôi nghe thấy đại tá Mike gọi điện thoại cho ai đó và nói rằng tổng thống đã chết”, Vincent khai với cảnh sát.
Cả Badio và Jaar đều bị cảnh sát truy nã. Danh tính và quốc tịch của đại tá Mike vẫn chưa rõ ràng.
