Tiếc cho K+

Gia nhập thị trường truyền hình trả tiền Việt Nam từ 2009, K+ với sự hậu thuẫn từ ông lớn Pháp Canal+, thiết lập tiêu chuẩn mới cho chất lượng sản xuất, truyền phát tại Việt Nam. Nền tảng cung cấp phương án xem nội dung tốt mà không bị giới hạn bởi địa lý như các giải pháp truyền hình cáp.

Tuy nhiên, chiến lược tập trung hoàn toàn vào thể thao bản quyền, giá cao và chậm chuyển đổi khi OTT lên ngôi khiến nhà đài chìm trong thua lỗ. Vấn nạn vi phạm, bóng đá lậu gây thất thoát doanh thu, đẩy nhà đài vào tình thế bất lợi.

K+ thay đổi truyền hình Việt Nam

Trước khi K+ xuất hiện, thị trường truyền hình trả tiền tại Việt Nam tập trung ở công nghệ analog (truyền hình cáp) với chất lượng tín hiệu trung bình và lượng kênh hạn chế. Đơn vị như VTVcab (trước đó là VCTV) và SCTV thiết lập hiện diện ở đô thị lớn. Tuy nhiên, giới hạn đường truyền khiến phần lớn diện tích đất nước không thể tiếp cận.

Năm 2009, K+ trở thành bước chuyển quan trọng để hiện đại hóa truyền hình quốc gia. Công nghệ kỹ thuật số vệ tinh (DTH - Direct to Home) nhà đài sử dụng có khả năng phủ rộng toàn quốc, mang giải pháp đến toàn bộ người dân.

Phòng kỹ thuật của truyền hình K+. Ảnh: K+.

Ở giai đại phát triển nóng, nhà đài đầu tư xây dựng trung tâm truyền dẫn phát sóng hiện đại tại Vĩnh Yên. Hạ tầng khai thác vệ tinh Vinasat-1 (sau này là Vinasat-2). Sản phẩm có sự đầu tư lớn với các trạm uplink và hệ thống mã hóa để chống xem trộm.

VSTV (công ty chủ quản của K+) xây dựng hệ thống phân phối khổng lồ. Đỉnh điểm có hơn 2.000 đại lý đối tác và cửa hàng K+ Store bán phần cứng như chảo thu, đầu giải mã (Set-Top-Box) và thẻ giải mã (Smartcard) thuê bao.

Nền tảng tốt cũng giúp K+ truyền tải nội dung chất lượng cao đạt chuẩn HD dễ dàng hơn. Các chương trình của đài này áp dụng thiết bị đời mới, tiêu chuẩn quốc tế, nâng cấp chất lượng sản phẩm. Các phần giới thiệu, bàn luận trước trận hay áp dụng phân tích dữ liệu trở thành tiêu chuẩn trong ngành truyền hình thể thao.

Cuộc thi Người truyền lửa do K+ tổ chức cũng là nơi ươm mầm hàng loạt BLV nổi tiếng về sau, hiện có mặt ở nhiều nhà đài lớn.

Chương trình Người truyền lửa của K+. Ảnh: K+.

Giá trị nổi bật từ đơn vị này là nội dung có bản quyền. Sau khi ra mắt, K+ thâu tóm và độc quyền các giải đấu lớn, được người hâm mộ Việt Nam quan tâm như Ngoại hạng Anh và Champions League. Một thời, để xem bóng đá, người dùng chỉ có một lựa chọn duy nhất là đài nói trên.

Thực tế, đơn vị này cũng đẩy mạnh về lượng nội dung ở mảng phim ảnh, tạp kỹ nhưng bị lấn át bởi thể thao. Sau khi ra đời, K+ cũng là nhà đài minh bạch khi cung cấp kênh quốc tế có bản quyền như HBO, Star Movies, National Geographic.

Ở giai đoạn sau, K+ phát triển thêm nội dung số, chủ động tạo ra sản phẩm dán nhãn “Original” để thu hút người xem, cạnh tranh với đối thủ như Netflix hay VieON. Nhà đài đầu tư lớn bằng việc kết hợp với các đạo diễn nổi tiếng ra mắt nhiều phim Việt gây tiếng vang như Tết ở Làng Địa ngục, Mẹ Ác Ma, Cha Thiên Sứ hay Trại Hoa Đỏ.

Sai lầm chiến lược

Việc độc quyền thể thao chất lượng cao khiến K+ tự tin định giá. Trong giai đoạn đầu, gói đầy đủ từ đơn vị này giá đến gần 300.000 đồng/tháng, ở mức cao so với thu nhập của người Việt Nam ở đầu thập niên 2010. Giá của đơn vị nói trên đưa ra cũng hơn một bậc các đối thủ khác. Việc này đẩy người có nhu cầu tìm đến các kênh vi phạm bản quyền để được xem bóng đá.

Đến 2016, khi K+ quy hoạch lại gói cước, giảm giá, thị trường dần bão hòa và khách hàng đã dần tìm đến dịch vụ khác tiện lợi hơn.

K+ phụ thuộc vào DTH, chuyển đổi OTT chậm chạp so với đối thủ.

Bước chậm chuyển đổi cũng là một trong những sai lầm khiến nhà đài yếu thế trước các đối thủ ra đời sau này. DTH của K+ mang đến cơ hội xem truyền hình trên toàn quốc. Tuy nhiên, nó phụ thuộc vào thiết bị đầu thu, thanh toán thẻ cào bất tiện.

Khi Internet dần bùng nổ tại Việt Nam, đường truyền tốc độ cao được đưa đến cả nước, OTT hay IPTV nổi lên thành lựa chọn ưu việt hơn truyền hình vệ tinh. Trong trào lưu này, FPT, Viettel có ưu thế lớn khi nắm đường truyền, bán kém dịch vụ Internet.

Theo báo cáo của Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, quy mô truyền hình trả tiền ở Việt Nam tăng mạnh, đạt 21 triệu tài khoản ở năm 2024. Tuy nhiên, K+ lại là bên đứng ngoài bởi phân khúc tăng trưởng mạnh nhất là OTT. Số thuê bao app tăng đến 33%, đạt 7,4 triệu.

Là bên nắm bản quyền nhiều giải lớn, K+ trở thành nạn nhân hàng đầu của vấn nạn bóng đá lậu. Nhà đài triển khai các hệ thống bảo mật chủ động, khởi kiện các bên xâm phạm nhưng không thể giải quyết triệt để. Ngoài mất tiền thuê bao của nhóm này, đơn vị còn thiệt hại vì giá trị quảng cáo giảm sút.

Theo The Athletic, dù không trả tiền, người xem lậu cũng là tập khách hàng các công ty phải thích nghi và tìm cách khai thác. “Khán giả trên nền tảng phi pháp cũng là người hâm mộ có giá trị. Thể thao sẽ phải chấp nhận thực tế về sự tồn tại của họ và xây dựng nội dung kiếm tiền trên đó”, Peter Hutton, người phụ trách quan hệ đối tác thể thao của Meta giai đoạn 2018-2023, nhận định.