Mới đây, hội thảo “Kinh doanh bền vững: Chìa khóa tạo lợi thế cạnh tranh” do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) phối hợp với Cục Phát triển Doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) được tổ chức tại Cần Thơ. Phát biểu tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Thương Linh - Phó giám đốc VCCI Cần Thơ - cho rằng ESG (báo cáo Môi trường - Xã hội - Quản trị) không chỉ là xu hướng tất yếu toàn cầu, mà còn là vấn đề then chốt đối với các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long.
“EU - thị trường xuất khẩu quan trọng của vùng - đã ban hành chỉ số phát triển bền vững vào năm 2022 và dự kiến chính thức áp dụng vào năm 2025. Do đó, các doanh nghiệp kinh doanh trực tiếp hay gián tiếp với thị trường này đều phải biết về ESG và thực hành ESG”, bà Thương Linh nói. Bà cho rằng quy định sẽ tạo áp lực tuân thủ, song cũng chính là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam phát triển nhanh và mạnh hơn trong tương lai.
Lồng ghép ESG vào chiến lược kinh doanh
Theo đánh giá của ERM Việt Nam, khi thực hành ESG tốt, doanh nghiệp sẽ quản lý rủi ro tốt hơn, nâng cao vị thế kinh doanh, giảm chi phí vận hành và quan hệ tốt hơn với các bên liên quan.
“Ngày càng nhiều doanh nghiệp đưa ESG vào chiến lược phát triển kinh doanh và quản trị doanh nghiệp. ESG là yếu tố thay đổi hoàn toàn cuộc chơi của doanh nghiệp thông qua việc vận hành doanh nghiệp theo cách sạch hơn, minh bạch hơn và bảo vệ môi trường dựa trên nguyên tắc và tiêu chuẩn rõ ràng”, ông Nguyễn Quý Hạnh - Chuyên viên tư vấn cao cấp và Trưởng nhóm xã hội ERM Việt Nam - nói.
Chia sẻ về tiến trình thực hành ESG tại doanh nghiệp, ông Phan Thanh Lộc - Chủ tịch Công ty Cổ phần Việt Nam Food (VNF) - cho biết VNF thực hiện ESG xuất phát từ chính thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp từ nhiều năm trước.
 |
| Ông Phan Thanh Lộc chia sẻ tại Hội thảo “Kinh doanh bền vững: Chìa khóa tạo lợi thế cạnh tranh”. |
Trước đây, ước tính mỗi ngày doanh nghiệp thải ra môi trường khoảng 1 triệu kg đầu, vỏ tôm. Do vậy, trong chiến lược của mình, VNF đã xác định tập trung nghiên cứu và phát triển (R&D) mục tiêu chế biến phụ phẩm thành sản phẩm hữu ích với phương châm “tài nguyên ngày mai chính là phụ phẩm hôm nay”.
Tương tự VNF, theo bà Nguyễn Thị Kim Thoa, Giám đốc điều hành Công ty Sản xuất - Thương mại Abavina, doanh nghiệp cũng đưa khái niệm “thuận thiên” vào các khâu sản xuất, kinh doanh, lấy đây làm mũi nhọn trong xây dựng thương hiệu và tạo sự khác biệt với sản phẩm của doanh nghiệp khác.
Nâng cao khả năng quản trị doanh nghiệp
ESG là 3 trụ cột trong xu thế kinh doanh mới, gắn bó chặt chẽ với nhau. Thực hiện ESG cũng chính là sản xuất và kinh doanh bền vững, như tinh thần Quyết định 167/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành năm 2022. Lợi ích kinh tế của doanh nghiệp phải hài hòa với lợi ích môi trường - xã hội. Nếu không làm được điều đó, doanh nghiệp sẽ giảm sức cạnh tranh, thậm chí không thể tồn tại trong bối cảnh đối tác, khách hàng ngày càng đòi hỏi cao về phát triển bền vững.
 |
| ESG còn mới mẻ với nhiều doanh nghiệp ở đồng bằng sông Cửu Long. |
Theo bà Nguyễn Thị Thương Linh, ESG còn mới mẻ với nhiều doanh nghiệp ở đồng bằng sông Cửu Long. Vì vậy, trước mắt, VCCI cần nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp về từng thành tố trong ESG, từ đó nâng cao khả năng quản trị doanh nghiệp theo thông lệ tốt của quốc tế.
Theo quy định hiện hành, những doanh nghiệp có doanh thu trên 100 tỷ đồng/năm và niêm yết trên sàn chứng khoán mới buộc phải công bố ESG. Tuy nhiên, trên thực tế, để đáp ứng nhu cầu thị trường, đặc biệt là các thị trường xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp Việt Nam có doanh thu chưa tới 100 tỷ vẫn quan tâm, mong muốn thực hành ESG trong sản xuất, kinh doanh.
Song, vấn đề là Việt Nam chưa có bộ tiêu chuẩn rõ ràng, thống nhất quy định công bố thông tin. Nhà đầu tư cũng như đối tác khó đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp vì hạn chế dữ liệu để so sánh. Đồng thời, doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong việc xác định chỉ số nào nên theo dõi.
Ngoài ra, theo ông Phan Thanh Lộc, hiện có một thực tế “tréo ngoe”, trong khi doanh nghiệp phải chi hàng tỷ để đầu tư công nghệ, tiến tới đạt các tiêu chuẩn về ESG, người tiêu dùng trong nước cho rằng sản phẩm làm từ phụ phẩm phải rẻ hơn sản phẩm thông thường. Nhận thức người tiêu dùng còn là rào cản với doanh nghiệp làm ESG. “Nếu không có cơ chế khuyến khích thì doanh nghiệp sẽ ngại tuân thủ quy định về ESG”, ông Lộc nêu quan điểm.
