Deborah (trái) và Shine - những phù thủy hiện đại ở New York, Mỹ. Ảnh: Frances Denny. |
Chuyện kể bắt nguồn từ thời sơ khai, với những câu chuyện kết hợp hy vọng, nỗi sợ hãi, niềm tin và ký ức của con người. Thế giới truyện cổ tích chứa đầy ký ức về những câu chuyện thần thoại và truyền thuyết, những sinh vật kỳ lạ, những cây cối kỳ diệu, những nàng tiên và các bà phù thủy. Dường như tất cả phù thủy đều đóng vai trò chung trong các câu chuyện dân gian thần thoại của các dân tộc.
Thường thường, các phù thủy được xem là những người thông thái, hành nghề y, chế thuốc chữa bệnh và cả hại người. Họ là những người biết kinh doanh, họ biết dựa vào tâm lý của người đời, cộng với một ít hiểu biết về thực vật học để kiếm tiền. Từ thế kỷ 13, các phù thủy là những phụ nữ kinh doanh hiểu biết khi họ phát triển mạnh mẽ ở các thị trấn ven biển của Scotland, Anh và Phần Lan.
Các phù thủy đã bị ác cảm trong nhiều thế kỷ vì nhận thức được sức mạnh và ảnh hưởng đen tối của họ - nhưng nỗi sợ hãi này có thể bắt nguồn từ thành công thương mại của họ?
Từ cổ tích đến ngành kinh tế
Khoảng 800 năm trước, những thủy thủ mê tín thường tìm đến các phù thủy để mua nút thắt gió - những sợi dây ma thuật có ba nút thắt. Việc cởi trói một nút thắt được tin là sẽ mang lại một làn gió, cởi hai nút là gió mạnh hơn và ba là gây ra gió giật.
Khi phụ nữ bị giết trong các cuộc săn phù thủy ở châu Âu thời kỳ khoảng năm 1450 đến năm 1750, các thủy thủ đã tìm kiếm các phương pháp khác để điều khiển gió.
Nhiều phù thủy là những người chữa bệnh mặc dù họ bị cấm hành nghề y vào thế kỷ 13. Phương pháp điều trị của những người được cho là phù thủy trước đây vẫn được tìm thấy trong các loại thuốc ngày nay. Chúng bao gồm vỏ cây liễu để chữa viêm, ngày nay aspirin được phát triển từ một chất hóa học có trong cây liễu, tỏi để giảm cholesterol. Họ cũng tạo ra thuốc mỡ bay từ cây lá móng, cây khoai ma và cà độc dược, gọi là thuốc giúp họ biết bay (nhưng thực tế các hợp chất tạo cho họ có ảo giác có thể bay được). Ngày nay, y học hiện đại chiết xuất cây lá móng được sử dụng cho chứng say tàu xe và cây cà độc dược chứa chất làm giãn cơ.
Ở Pháp thế kỷ 17, những người được cho là phù thủy có thể kiếm sống bằng nghề bán thuốc tình yêu và thuốc độc. Catherine Deshayes, còn được gọi là La Voisin, đã làm giàu nhờ bán độc dược, khách hàng của cô chủ yếu là tầng lớp thượng lưu, mua thuốc để đầu độc vợ/chồng hoặc đối thủ cạnh tranh - bao gồm cả việc bán cho tình nhân của Louis XIV. Cô cũng cung cấp cả dịch vụ phá thai. Deshayes bị xử tử và bị thiêu vào năm 1680.
Những phụ nữ độc lập về mặt kinh tế luôn bị những thợ săn phù thủy liệt vào dạng nghi ngờ. Phần đa phụ nữ bị xét xử vì tội "làm phù thủy" là những người giàu có, không có chồng, hoặc không có con trai cũng như anh em trai để chia quyền thừa kế.
Deshayes là một người theo thuyết Satan. Những người bán nút thắt gió là người ngoại giáo vì họ không tuân theo niềm tin Cơ đốc giáo. Tuy nhiên, họ đã dẫn đường cho sự phát triển ngoại giáo, đa thần giáo hiện đại. Khi luật Phù thủy được bãi bỏ vào giữa thế kỷ 20, các phù thủy hiện đại Wicca đã được "hồi sinh" trên diện rộng.
Wicca hay Pagan Witchcraft là một đức tin đa thần dựa vào thiên nhiên với nguồn gốc từ nhiều nền văn hóa. Nó được hình thành ở Anh trong giai đoạn nửa đầu thế kỷ 20 và được Gerald Gardner giới thiệu vào năm 1954. Wiccan là người theo đạo Wicca, họ học thuật phù thủy.
Con đường tâm linh đi kèm với sự bồi đắp, cho dù chúng là chuỗi hạt Mân Côi, trầm hương hay pha lê. Vì vậy, giống những nút thắt gió được bán cho các thủy thủ thế kỷ 13, nghề phù thủy có tiềm năng doanh thu lâu dài.
Các phù thủy có thể kết hợp các thực hành tâm linh khác nhau cùng phép thuật phù thủy của họ. Phù thủy cũng có thể kết hợp phép thuật chữa bệnh giữa thảo dược và mở luân xa, cùng nhiều bí thuật khác. Nhiều phù thủy còn dùng các phương pháp trục xuất các năng lượng tiêu cực cho cơ thể, hoặc dùng các thủ pháp xoa dịu tinh thần.
Tạo hình phù thủy trong cổ tích. Ảnh: Disney. |
Ngành công nghiệp dịch vụ tâm linh
Ngành công nghiệp dịch vụ tâm linh của Mỹ - bao gồm đọc lòng chỉ tay, bói bài và chiêm tinh - trị giá 2,2 tỷ đôla Mỹ, chủ yếu là từ các doanh nghiệp nhỏ.
Các phù thủy hiểu biết đang phát triển mạnh trên Internet. #witchtok trên nền tảng mạng xã hội đã có hơn 5,3 tỷ lượt xem và #witchesofinstagram có hơn 5,5 triệu bài đăng. Bạn có thể mua hơn 400.000 sản phẩm được gắn thẻ “phù thủy” trên Etsy, từ nến ma thuật xoa dịu tinh thần đến chai thần chú cho đến dây chuyền ngôi sao năm cánh.
Không chỉ là những nhà tâm linh học và những người có ảnh hưởng trực tuyến tham gia vào hành động kinh doanh dịch vụ phù thủy mà các tập đoàn lớn cũng tham gia khám phá những điều huyền bí - với nhiều thành công khác nhau.
Công ty Kennard Novelty được cấp bằng sáng chế cho bảng cầu cơ vào năm 1891. Bảng cầu cơ, một công cụ phù thủy, đã trở thành một bộ trò chơi bán rộng rãi, được quảng bá là sẽ giúp người chơi kết giao với các linh hồn. Trong vòng một năm, công ty đã phát triển từ một nhà máy ở Baltimore lên hai nhà máy ở Baltimore, hai nhà máy ở New York, hai nhà máy ở Chicago và một nhà máy ở London. Đến năm 1967, bằng sáng chế đã nằm trong tay công ty đồ chơi Parker Brothers và doanh thu hàng năm đạt 2 triệu đôla - nhiều hơn cả cờ tỷ phú.
Sự trỗi dậy của tâm linh đã tạo ra một thị trường tự do cho người muốn mua những vật dụng sẽ thu hút được vận may, những vật dụng mà người dùng tin sẽ tạo nên thịnh vượng, tăng cường sức khỏe, mang lại tình yêu và mang lại những điều tốt đẹp.
Nhiều nghi ngờ, nhiều cáo buộc, nhiều tranh cãi nhưng đã không làm nản lòng các “doanh nghiệp phù thủy”, và các doanh nghiệp muốn kinh doanh mặt hàng phù thủy. Urban Outfitters bán que đánh bóng, bài tarot và cầu pha lê tại các cửa hàng ở Mỹ và bình hương mũ phù thủy ở các cửa hàng ở Australia. Booktopia bán bài tarot.
Từ nến và pha lê cho đến các thực hành siêu hình như đọc bài tarot, ngành chăm sóc sức khỏe tâm linh đã chứng kiến sự phát triển đáng kể. Ví dụ ngành kinh doanh tâm linh đạt 2,2 tỷ đôla vào năm 2019. Con số này dự kiến sẽ tăng lên 2,4 tỷ vào năm 2026.
Hơn nữa, số lượng doanh nghiệp dịch vụ tâm linh ở Mỹ được dự đoán sẽ tăng từ 93.939 lên gần 100.000 trong 5 năm tới, theo IbisWorld.
Mặc dù dịch bệnh và lạm phát đã làm nhiều người cắt giảm chi tiêu cho Halloween, nhưng năm nay người Mỹ vẫn dự kiến chi 11 tỷ đôla cho ngày lễ có nguồn gốc ngoại giáo này.
Giờ đây việc thương mại hóa thuật phù thủy đã cho phép các "phù thủy" hiện đại kiếm tiền làm giàu một cách công khai mà không sợ bị tra tấn, bị thiêu rụi, hay bị dìm chết.