Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Thuật phù thủy bằng phi tiêu ma thuật

Trong một số loại hình mà chúng ta gặp ở những người mông muội, thuật phù thủy bằng phi tiêu ma thuật có lẽ là hình dạng phổ biến nhất.

Hình minh họa: AHS/FX.

Một cái xương nhọn hay cây gậy, một mũi tên hay xương sống của một số loài vật được giả vờ dùng để đâm, ném, hay chỉ về phía người sẽ bị giết bởi phép phù thủy trong bối cảnh nghi lễ. Chúng ta có vô số công thức trong những cuốn sách ma thuật phương Đông và cổ xưa, trong những mô tả dân tộc học và bài du khảo mô tả những lễ phù thủy này.

Nếu một người bỗng nhiên được đưa đến ở một vùng nào đó của Mélanésie và quan sát một thầy phù thủy trong buổi lễ, thì anh ta có thể nghĩ rằng mình đang gặp một người điên.

Bởi vì thầy phù thủy, trong phần căn bản nhất của buổi lễ, không chỉ đơn thuần chỉ khúc xương vào nạn nhân của mình mà với biểu hiện giận dữ và căm thù tột độ, ông ta phải đâm khúc xương đó vào không khí, rồi quay vặn khúc xương làm như nó đang thọc sâu vào vết thương và sau đó kéo giật nó lại. Vì thế không chỉ hành động bạo lực này được thực hiện mà lòng ham mê bạo lực cũng phải được thể hiện.

Tác giả cho biết, ông có thể đưa ra làm bằng chứng một số nghi lễ tương tự từ kinh nghiệm cá nhân và nhiều nghi lễ nữa từ những ghi chép khác.

Trong những loại hình ma thuật đen, thầy phù thủy làm bị thương, cắt xẻo hay phá hủy một hình nhân, một vật thể tượng trưng cho nạn nhân theo nghi thức. Nghi lễ này trên hết là biểu hiện rõ nét của sự căm thù và giận dữ.

Tác giả nói tiếp đến ma thuật chiến tranh, ma thuật khủng bố và những ghi chép của chính tác giả về hành động của thầy phù thủy khi xua đuổi sức mạnh của ma quỷ và bóng tối thì ông ta phải hò hét, co giật và từ từ đưa bùa chú ra dường như bản thân bị tê liệt vì sợ hãi.

Malinowski nói rằng tất cả hành động như vậy thường được giải thích một cách duy lý bằng những nguyên tắc của ma thuật. Theo những điều ghi chép của Malinowski về ma thuật đen của người Mélanésie thì đặc trưng của nghi lễ và thực hiện bùa chú là để cho thầy phù thủy yếu giọng đi, thốt ra những lời chết chóc và ngã xuống giả như trong một cái chết khắc nghiệt.

Malinowski điều tra khá tường tận tác dụng của bùa chú trong ma thuật. Ông nói rằng, khi thầy phù thủy thực thi bùa chú lên một vật thể và sau đó dùng vật thể ấy để áp đặt đến người hay vật mà ông ta muốn mê hoặc, thì sức mạnh của ma thuật luôn luôn phải được truyền đến đối tượng nhận bùa chú.

Như vậy, nói ngắn gọn, ma thuật là sức mạnh thường trực được chứa đựng trong bùa chú, vì bùa chú là yếu tố quan trọng nhất của ma thuật.

Có thể nói, bùa chú là một phần của ma thuật có phép huyền bí, được truyền lưu theo dòng dõi ma thuật mà chỉ có những người thực hiện nó mới biết được. Đối với người nguyên thủy, kiến thức về ma thuật có nghĩa là kiến thức về bùa chú. Và trong khi thực hiện bất kỳ một hoạt động phù thủy nào, thì trung tâm của nghi lễ luôn luôn xoay quanh việc thực thi bùa chú.

Malinowski xác nhận rằng, công thức này luôn là cốt lõi của việc trình diễn ma thuật.

GS Kiều Thu Hoạch/NXB Khoa học Xã hội & Omega+

SÁCH HAY