Nhận lời mời của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân, Thủ tướng Australia Scott Morrison và phu nhân thăm chính thức Việt Nam từ ngày 22-24/8. Sáng 23/8, lễ đón chính thức Thủ tướng Morrison đã được tổ chức trọng thể tại Phủ Chủ tịch.
Ngay sau lễ đón, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hội đàm với Thủ tướng Morrison. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhiệt liệt chào mừng ông Morrison lần đầu tiên thăm chính thức Việt Nam trên cương vị thủ tướng Australia; bày tỏ tin tưởng chuyến thăm sẽ góp phần quan trọng vào việc củng cố tình hữu nghị và phát triển quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Australia trong tình hình mới.
Việt Nam - đối tác chiến lược then chốt của Australia
Thủ tướng Morrison chúc mừng những thành tựu quan trọng của Việt Nam trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nâng cao vai trò, vị thế ở khu vực và quốc tế, nhất là trong ASEAN và Liên Hợp Quốc; khẳng định Australia luôn coi trọng tăng cường quan hệ với Việt Nam, một đối tác chiến lược then chốt của Australia trong ASEAN và khu vực.
Trao đổi về quan hệ song phương, hai nhà lãnh đạo bày tỏ hài lòng về sự phát triển mạnh mẽ, năng động và hiệu quả của quan hệ Việt Nam - Australia trong thời gian qua; cho rằng quan hệ hai nước rất lớn, rất phong phú và còn nhiều tiềm năng; đánh giá cao việc thường xuyên trao đổi các đoàn cấp cao và các cấp trên các kênh; nhất trí khởi động cơ chế họp lãnh đạo cấp cao thường niên, đồng thời tiếp tục các cơ chế họp cấp bộ trưởng ngoại giao, quốc phòng, kinh tế đã được thiết lập trong khuôn khổ đối tác chiến lược.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Australia Scott Morrison. Ảnh: VGP/Quang Hiếu. |
Hai bên đánh giá cao kim ngạch thương mại hai chiều năm 2018 đạt gần 7,8 tỷ USD; đầu tư của Australia vào Việt Nam ở mức khá, với gần 500 dự án và hơn 2 tỷ USD vốn đầu tư; tuy nhiên vẫn còn nhiều tiềm năng và thế mạnh cần khai thác. Hai bên nhất trí xây dựng chiến lược hợp tác kinh tế tăng cường với mục tiêu trở thành top 10 đối tác thương mại hàng đầu của nhau và tăng gấp đôi đầu tư hai chiều.
Hai bên cũng nhất trí phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hàng hóa lên 10 tỷ USD ngay trong năm sau. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh Australia sẽ cử đoàn các doanh nghiệp hàng đầu sang thăm Việt Nam trong năm 2020. Thủ tướng Morrison nhất trí tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam, thông báo đang xem xét việc cho phép nhập khẩu tôm sống nguyên con, nhãn tươi của Việt Nam.
Hai bên nhất trí ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, hợp tác thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực thông qua thực hiện các cam kết trong các hiệp định tự do thương mại mà hai bên cùng tham gia như Hiệp định thành lập Khu vực Thương mại Tự do ASEAN - Australia - New Zealand, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương, cũng như hợp tác trong các khuôn khổ kinh tế đa phương, trong đó có APEC, ASEM.
Hai bên nhất trí cho rằng hợp tác song phương về an ninh, quốc phòng ngày càng hiệu quả và thực chất, đặc biệt là việc Australia hỗ trợ Việt Nam trong quá trình tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Trong chương trình của chuyến thăm, hai thủ tướng sẽ giao lưu với lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc của Việt Nam do Australia đào tạo tại Học viện Quân y 103. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đề nghị hai bên mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực tiềm năng như công nghiệp quốc phòng, an ninh mạng, liên kết đào tạo… Thủ tướng Morrison nhất trí tăng cường hợp tác an ninh song phương, bao gồm trong lĩnh vực hàng hải và không gian mạng; phối hợp chống tội phạm xuyên quốc gia, buôn bán người, khủng bố.
Hai thủ tướng nhấn mạnh giao lưu nhân dân giữa hai nước ngày càng trở nên mạnh mẽ thông qua sự phát triển của các lĩnh vực hợp tác như giáo dục, văn hóa, du lịch, lao động, thể thao...
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao việc Australia quyết định từ ngày 2/9 sẽ tăng hạn ngạch thị thực cho công dân Việt Nam trong khuôn khổ Chương trình Lao động Kỳ nghỉ từ 200 lên 1.500 người/năm, tạo điều kiện cho thêm nhiều công dân Việt Nam được tham gia lao động thời vụ tại Australia. Hai bên cam kết cùng hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm rác thải nhựa và khai thác hải sản bền vững.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đón Thủ tướng Morrison. Ảnh: VGP/Quang Hiếu. |
Quan ngại sâu sắc trước các diễn biến trên Biển Đông
Bên cạnh hợp tác song phương, hai bên cũng tập trung trao đổi về các vấn đề chiến lược, an ninh khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Thủ tướng Morrison khẳng định Australia ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc 2020-2021.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam ủng hộ Australia tăng cường gắn kết với ASEAN, mong muốn Australia tăng cường hợp tác ở khu vực tiểu vùng sông Mekong, nhất là trong các lĩnh vực kết nối, công nghệ thông tin và truyền thông, ứng phó với biến đổi khí hậu và quản lý nguồn nước.
Trao đổi về tình hình Biển Đông, hai thủ tướng bày tỏ quan ngại sâu sắc trước các diễn biến trên Biển Đông, bao gồm việc quân sự hóa và bồi đắp các cấu trúc đang tranh chấp cũng như cản trở các dự án dầu khí được triển khai lâu nay ở Biển Đông. Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không, tuân thủ luật pháp quốc tế và duy trì một trật tự dựa trên luật lệ. Hai nhà lãnh đạo kêu gọi các bên tự kiềm chế và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình.
 |
| Quang cảnh hội đàm. Ảnh: VGP/Quang Hiếu. |
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Morrison tái khẳng định các quốc gia cần tiếp tục giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không đe dọa sử dụng hoặc sử dụng vũ lực, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của các cơ chế giải quyết tranh chấp của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 và kêu gọi các bên tôn trọng và thực thi các quyết định được ban hành bởi các cơ chế này.
Hai nhà lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của việc áp dụng đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Hai thủ tướng kêu gọi Bộ Quy tắc Ứng xử giữa ASEAN và Trung Quốc cần tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS.
Cuộc hội đàm đã diễn ra trong bầu không khí thân mật và hiểu biết lẫn nhau. Thủ tướng Morrison chân thành cảm ơn chính phủ và nhân dân Việt Nam đã dành cho đoàn sự đón tiếp trọng thị và nồng ấm.
Ngay sau hội đàm, hai thủ tướng đã chứng kiến lễ ký 5 văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực chính phủ điện tử, tài chính, chống buôn bán người và hợp tác dịch vụ hàng không. Hai thủ tướng cũng đã gặp gỡ báo chí hai nước và quốc tế để thông báo về kết quả hội đàm.
