"Các ngoại trưởng của chúng tôi đã ký một bản ghi nhớ 3 bên, xác nhận rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ủng hộ việc Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên của NATO", Tổng thống Phần Lan Niinisto cho biết trong một tuyên bố.
Ông Niinisto nói các bước để Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO sẽ được thống nhất trong 2 ngày tới, Reuters đưa tin.
Bước đột phá diễn ra sau 4 giờ hội đàm, ngay trước khi Hội nghị thượng đỉnh NATO bắt đầu ở Madrid, giúp ngăn chặn sự bế tắc “đáng xấu hổ” khi 30 nhà lãnh đạo họp mặt.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberga, Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto và Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu sau khi ký một văn bản trong Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid, Tây Ban Nha, vào ngày 28/6. Ảnh: Reuters. |
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã xác nhận thỏa thuận trong các tuyên bố riêng, sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson và Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto.
"Thụy Điển, Phần Lan và Thổ Nhĩ Kỳ vừa đạt được một bản ghi nhớ quan trọng, mở đường cho việc Thụy Điển gia nhập NATO", bà Andersson thông báo trên Twitter.
Điều đó có nghĩa Helsinki và Stockholm có thể tiến hành thủ tục xin gia nhập liên minh Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, củng cố những gì được cho là sự thay đổi lớn nhất trong cục diện an ninh châu Âu sau nhiều thập kỷ, khi hai quốc gia Bắc Âu vốn trung lập tìm kiếm sự bảo vệ của NATO.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Anh Boris Johnson hoan nghênh thỏa thuận này.
Trên Twitter, ông Biden gọi đây là "bước đi quan trọng” đối với tư cách thành viên của Phần Lan và Thụy Điển, “giúp củng cố liên minh và an ninh tập thể của chúng tôi".
Trong khi đó, Thủ tướng Johnson gọi đây là "tin tuyệt vời" để bắt đầu hội nghị thượng đỉnh.
Ông Stoltenberg cho biết 30 nhà lãnh đạo NATO sẽ chính thức mời Phần Lan, quốc gia có chung đường biên giới 1.300 km với Nga, và Thụy Điển. "Cánh cửa đã mở, việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO sẽ diễn ra", ông nói với các phóng viên.
Tuy nhiên, ngay cả khi nhận được lời mời chính thức, 2 quốc gia Bắc Âu vẫn phải chờ đợi Quốc hội của 30 nước thành viên NATO phê chuẩn quyết định của các nhà lãnh đạo, và quá trình này có thể mất tới một năm.
Trước đó, vào ngày 28/6, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Dmitry Medvedev cảnh báo Nga sẽ đặt nhiều vũ khí hạt nhân "sát cửa ngõ" Thụy Điển, Phần Lan khi hai nước gia nhập NATO.