Theo CNN, trước khi phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng vào năm 2012, Facebook rơi vào khủng hoảng. Tăng trưởng doanh thu lao dốc trong khi chi phí tăng vọt. Đế chế của Mark Zuckerberg tụt lại so với các đối thủ cạnh tranh trong cuộc đua chuyển đổi từ desktop sang nền tảng điện thoại thông minh và những thiết bị di động khác.
Nhưng công ty đã xoay chuyển tình thế chỉ trong vòng hai năm. Trong quý đầu năm 2014, doanh số bán hàng của Facebook tăng 72% so với một năm trước đó. Lợi nhuận tăng gấp ba sau khi Facebook dồn trọng tâm vào thiết bị di động.
Một thập kỷ sau đó, Facebook - giờ được gọi là Meta Platforms - một lần nữa đứng trước ngã ba đường. Tuần trước, Meta công bố lợi nhuận hàng quý lao dốc, số lượng người dùng mới sụt giảm và triển vọng doanh thu ảm đạm.
 |
Metaverse được kỳ vọng không chỉ tái hiện sống động trải nghiệm đời thực trong môi trường số mà còn tích hợp cả hai môi trường với nhau. Ảnh: Meta. |
Ngã ba đường
Giám đốc Điều hành Mark Zuckerberg coi metaverse (vũ trụ ảo) là làn gió mới giúp xoay chuyển tình hình hiện tại, giống như cách công ty đã làm cách đây 10 năm. Zuckerberg thậm chí còn gọi metaverse là "sự kế thừa của Internet di động".
Ông tin rằng metaverse không chỉ tái hiện sống động trải nghiệm đời thực trong môi trường số mà còn tích hợp cả hai môi trường với nhau.
Tuy nhiên, một thập kỷ trước, công nghệ di động đã là một nền tảng phát triển mạnh mẽ. Ngược lại, ở thời điểm hiện tại, metaverse vẫn cần nhiều năm nữa.
Vào năm 2012, hàng trăm triệu chiếc điện thoại di động đã được bán. Ở chiều ngược lại, chỉ có khoảng 9,4 triệu tai nghe thực tế ảo xuất xưởng trong năm 2021, theo hãng nghiên cứu thị trường công nghệ IDC.
 |
| Meta dồn lực vào niềm đam mê với metaverse. Ảnh: Meta. |
Trong khi đó, hoạt động kinh doanh của Meta đang bị đe dọa trên nhiều khía cạnh. Số người dùng mới lao dốc. Hoạt động kinh doanh quảng cáo cũng chịu ảnh hưởng bởi những thay đổi từ phía gã khổng lồ công nghệ Apple.
Hàng loạt bê bối cũng đặt Meta vào tầm ngắm của các cơ quan quản lý. Công ty cũng khó thực hiện chiến lược phát triển thông qua những thương vụ mua lại.
Bản thân Zuckerberg cũng thừa nhận rằng con đường phía trước của Meta "không chắc chắn hoàn toàn". Trên thực tế, tương lai của công ty không chỉ không chắc chắn hoàn toàn như lời của Zuckerberg, mà còn có thể gặp nhiều rào cản và rất tốn kém.
Không dễ dàng
Theo báo cáo thu nhập của Meta, đơn vị thực tế tăng cường và thực tế ảo của công ty đã tiêu tốn hơn 10 tỷ USD vào năm ngoái. "Meta đang hy sinh mô hình kinh doanh cốt lõi của mình vì niềm đam mê với metaverse", bà Rachel Jones - nhà phân tích tại công ty phân tích dữ liệu GlobalData - bình luận.
"Đặt cược lớn vào metaverse không phải một điều xấu, nhưng sẽ mất ít nhất một thập kỷ nữa để thực sự có hiệu quả", bà nói thêm.
Tuy nhiên, một số nhà quan sát cho rằng việc Facebook đổi tên thành Meta và dốc toàn lực vào metaverse nhằm lôi kéo sự chú ý khỏi những vấn đề hiện tại của công ty. "Nhưng nếu những điều này là thật, phản ứng của các nhà đầu tư cho thấy Meta đã tính toán sai lầm", CNN nhận định.
Những thay đổi trong bản cập nhật iOS 14.5 của Apple đã làm chao đảo mảng kinh doanh quảng cáo kiếm lời lớn của Meta. Việc theo dõi người dùng trên Internet nhằm nhắm mục tiêu quảng cáo và theo dõi hiệu quả của các chiến dịch quảng cáo trở nên khó khăn hơn.
Tuần này, Giám đốc tài chính Facebook Dave Wehner cho biết công ty dự kiến mất 10 tỷ USD từ những thay đổi vào năm 2022.
Đặt cược lớn vào metaverse không phải một điều xấu, nhưng sẽ mất ít nhất một thập kỷ nữa để thực sự có hiệu quả
Bà Rachel Jones, nhà phân tích tại công ty phân tích dữ liệu GlobalData
Người dùng cũng đang dành ít thời gian cho Facebook hơn. Các đối thủ cạnh tranh như TikTok thu hút những người dùng trẻ tuổi. "Cơ sở người dùng đình trệ là một mối đe dọa", nhà phân tích Angelo Zino của CFRA Research nhận định.
Tuần này, Meta thông báo với các nhà đầu tư rằng họ đang đầu tư mạnh tay vào Instagram Reels nhằm thúc đẩy doanh thu. Tuy nhiên, ban lãnh đạo công ty cũng thừa nhận định dạng này đã được chứng minh là khó kiếm tiền hơn những sản phẩm khác.
Meta cũng có thể cố gắng tìm cách tăng trưởng thông qua một thương vụ mua lại, như cách công ty đã làm với Instagram vào năm 2012.
Sau cùng, công ty vẫn tạo ra gần 40 tỷ USD thu nhập ròng vào năm ngoái và kết thúc năm với 48 tỷ USD tiền mặt, các khoản tương đương tiền và chứng khoán.
Tuy nhiên, không giống năm 2012, Meta đang bị theo dõi chặt chẽ hơn. Các nhà quản lý gần như chắc chắn sẽ ngáng đường bất cứ thương vụ mua lại lớn nào.
Trên thực tế, Meta cũng đang vướng vào vụ kiện chống độc quyền đối với thương vụ mua lại Instagram và WhatsApp.
Theo các nhà phân tích Lloyd Walmsley, Chris Kuntarich và Mary McKennon của UBS, doanh thu của Meta khó có thể được cải thiện trong ngắn hạn. "Nói cách khác, con đường của Facebook đã gặp phải một bức tường và không có cách nào để vượt qua một cách dễ dàng", CNN nhận xét.
