Doanh nhân người Trung Quốc Jack Ma, một giáo viên tiếng Anh gặp khó khăn, biết rất ít về công nghệ hay quản lý, đã vươn lên trở thành một tỷ phú thương mại điện tử. Là người sáng lập tập đoàn đa quốc gia Alibaba, ông đã thay đổi cách Trung Quốc làm ăn với phần còn lại của thế giới.
Là người giàu nhất Trung Quốc hiện nay, Mã Vân sinh ra trong một gia đình nghèo ở Hàng Châu, miền Đông Trung Quốc, vào năm 1964 trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa (1966-1976).
Khi còn nhỏ, ông phải vật lộn với môn toán nhưng lại khao khát học tiếng Anh. Trong vòng chín năm kể từ khi 12 tuổi, mỗi sáng ông đều dậy sớm, đạp xe đến khách sạn Quốc tế Hàng Châu và làm hướng dẫn viên du lịch miễn phí để thực hành tiếng Anh. Một trong những du khách đã đặt biệt danh cho ông là Jack, cái tên này gắn liền với ông từ đó.
Bất chấp những nỗ lực để thông thạo tiếng Anh, Jack Ma đã hai lần trượt kỳ thi tuyển sinh đại học hàng năm rồi mới đỗ vào Đại học Sư phạm Hàng Châu. Chật vật tìm việc sau khi tốt nghiệp, ông bắt đầu dạy tiếng Anh tại Viện Kỹ thuật Điện tử Hàng Châu trước khi thành lập công ty dịch thuật của riêng mình vào năm sau.
 |
| Ảnh minh hoạ. Nguồn: BBC. |
Áp dụng Internet
Trong chuyến công tác tới Mỹ năm 1995, Jack Ma đã phát hiện ra Internet, một hiện tượng vẫn còn sơ khai tại Trung Quốc vào thời điểm đó. Khi tìm kiếm các nhãn hiệu bia Trung Quốc, ông không thể tìm thấy bất kỳ kết quả nào hay bất cứ điều gì liên quan đến Trung Quốc.
Ông và một người bạn quyết định tạo ra một trang web “xấu xí” về hãng dịch thuật của Jack Ma. Trang web ra mắt vào buổi sáng, và đến trưa họ đã nhận được những đơn hàng đầu tiên.
Trở lại Hàng Châu, ông thành lập China Pages, một danh mục trực tuyến về các công ty Trung Quốc do Bộ Ngoại thương và Hợp tác Kinh tế hỗ trợ. Năm 1997, Jack Ma gặp người sáng lập Yahoo Jerry Yang trong chuyến đi đầu tiên của ông này tới Trung Quốc. Trong khi tham quan Vạn Lý Trường Thành, cả hai đã thảo luận về niềm đam mê với sự phát triển và tiềm năng của Internet.
Alibaba ra đời
Năm 1999, Jack Ma thôi việc và cùng 17 người bạn, trong đó có vợ ông là Trương Anh, xây dựng một thị trường trực tuyến mà ông gọi là Alibaba. Ý tưởng của ông là giúp các nhà xuất khẩu vừa và nhỏ ở Trung Quốc tìm người mua trực tuyến trên toàn cầu, cung cấp cho họ một nơi niêm yết sản phẩm để bán và tránh phải tham dự hội chợ thương mại để đạt được doanh số.
Đến năm 2005, Alibaba có 2.400 nhân viên và đạt doanh thu 50 triệu đô-la. Trong thập kỷ tiếp theo, Jack Ma đã phát triển Alibaba thành một tập đoàn có một trang web mua sắm tiêu dùng, Taobao và một nền tảng thanh toán trực tuyến Alipay.
Tháng 1 năm 2013, ở tuổi 49, Jack Ma tuyên bố thôi giữ chức CEO của tập đoàn Alibaba để các đồng nghiệp “trẻ hơn, được trang bị tốt hơn” lên nắm quyền.
Tuy nhiên, ông vẫn tiếp tục chỉ đạo đợt phát hành công khai lần đầu (IPO) của công ty tại Sở giao dịch Chứng khoán New York năm 2014. Lần IPO này đã huy động 25 tỷ đô-la, lập kỷ lục mới về đợt chào bán cổ phiếu công khai lớn nhất thế giới, biến Jack Ma thành người giàu nhất Trung Quốc.
Thành công trong từ thiện
Sau khi bàn giao quyền kiểm soát Alibaba, Jack Ma theo đuổi các hoạt động từ thiện, thành lập Quỹ Jack Ma để cải thiện cơ hội giáo dục cho người nghèo ở nông thôn Trung Quốc, khắc phục các vấn đề môi trường do tăng trưởng công nghiệp.
Ngày nay, ông là nhà từ thiện lớn nhất Trung Quốc. Đồng thời, hơn 75% giao dịch thương mại điện tử của Trung Quốc được thực hiện qua Alibaba, doanh số của trang web này vượt xa cả eBay và Amazon cộng lại.
Cột mốc:
Bước đầu kinh doanh trực tuyến: Thàn lập China Pages, một trong những công ty internet đầu tiên của Trung Quốc, năm 1995 rời công ty sau hai năm.
Thị trường toàn cầu: Sáng lập thị trường trực tuyến Alibaba năm 1999; thu hút 25 triệu đô-la đầu tư vào năm 2000.
Thành lập quỹ từ thiện:Từ chức CEO của Alibaba năm 2013; thành lập quỹ từ thiện Jack Ma vào năm sau.
Dẫn đầu thị trường: Tập đoàn Alibaba có doanh số vượt mức 430 tỷ đô-la vào năm 2016. Trở thành nhà bán lẻ trực tuyến lớn nhất thế giới.
