Mùa thu năm ngoái, Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin, 36 tuổi, nói rằng muốn “sống như những người cùng tuổi”, làm “rung chuyển” cơ quan cao nhất trong chính phủ.
Một năm sau, bà đã thực hiện lời nói của mình.
Bà Marin dẫn dắt Phần Lan vượt qua cơn đại dịch Covid-19 với một trong những tỷ lệ tử vong thấp nhất châu Âu. Sau đó, bà đến Thụy Điển cùng chiếc áo khoác da đã trở thành thương hiệu cá nhân và giành được sự ủng hộ khi Phần Lan đệ đơn gia nhập NATO, theo New York Times.
Mức độ nổi tiếng của bà Marin gần đạt mức cao kỷ lục. Nhưng trong thời điểm hiện tại, không ai nói về những thành tựu chính trị của bà.
Các video bị rò rỉ vào tuần trước về việc bà Marin nhảy múa tại một bữa tiệc đã chia rẽ quốc gia 5,5 triệu dân vốn điềm tĩnh này. Nhiều người kêu gọi bà từ chức, trong khi những người còn lại cổ vũ bà. Thậm chí, một người đàn ông đã xăm hình bà Marin lên bắp chân.
 |
| Bà Marin và Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson. Ảnh: AP. |
Biểu tượng mới của Phần Lan
Ở Phần Lan và nhiều nơi khác, vấn đề này đã đặt ra câu hỏi liệu bà Marin có giữ một tiêu chuẩn khác so với các nhà lãnh đạo nam lớn tuổi hay không. Nó cũng đã thúc đẩy một cuộc tranh luận về những gì một thủ tướng được hay không được làm.
Bà Marin trở thành một nhân vật gây chia rẽ ở một đất nước được coi là ngọn hải đăng của sự hiện đại và tiến bộ.
“Trong khoảng cách một thế hệ, Phần Lan đã thay đổi từ một xã hội nhàm chán, khép kín thành một thứ gì đó rất hiện đại và kỹ thuật số”, Roman Schatz, tác giả một cuốn sách về Phần Lan, nói. Ông đề cập tới việc khiêu vũ là bất hợp pháp ở nước này vào Thế chiến II.
“Sanna Marin là một phần của Phần Lan mới đó. Chúng ta đang chứng kiến những cơn đau đẻ khi Phần Lan 3.0 ra đời”, ông nói thêm.
“Cô ấy đã trở thành biểu tượng của những gì có thể chấp nhận được và những gì không”, Lauri Tierala, cựu cố vấn của một thủ tướng Phần Lan, nhận định.
Ngay cả theo tiêu chuẩn của Phần Lan, bà Marin vẫn đặc biệt trẻ. Chính phủ của bà cũng có tỷ lệ phụ nữ cao đáng kể.
 |
| Đường phố Helsinki, thủ đô của Phần Lan. Ảnh: New York Times. |
Khi nhậm chức vào năm 2019, ở tuổi 34, bà Marin là một trong những nhà lãnh đạo trẻ nhất thế giới, trẻ hơn người tiền nhiệm đến 20 tuổi. Bà đứng đầu một liên minh gồm năm đảng, bốn trong số đó do phụ nữ ở độ tuổi 30 lãnh đạo. Mười bộ trưởng của bà là phụ nữ, chín người là nam giới.
“Điều này làm tổn thương một kiểu đàn ông lớn tuổi nhất định. Họ sợ tình huống này, rằng việc phụ nữ ở mọi lứa tuổi đảm nhận vai trò chính trị ngày càng bình thường và phụ nữ trở thành quy tắc thay vì ngoại lệ”, Tarja Halonen, cựu tổng thống Phần Lan, cho biết vào những năm 2000. Bà Tarja Halonen nhậm chức ở độ tuổi 50.
Bà Marin không ngần ngại truyền cảm hứng. Bà đăng những hình ảnh đang chăm sóc con gái lên Instagram, đi bốt và mặc quần đùi đến một sự kiện nhạc rock.
Bà công khai kể lại rằng bà lớn lên trong một “gia đình cầu vồng”. Mẹ bà đã yêu một người phụ nữ khác sau khi ly hôn. Là người phụ nữ đầu tiên trong gia đình vào đại học, bà Marin vẫn mua những bộ trang phục lễ hội ở chợ trời.
Chồng bà Marin là một cựu cầu thủ bóng đá. Ông đã nghỉ phép để chăm sóc con gái khi bà Marin lần đầu tiên nhậm chức.
Mục tiêu công kích
“Tôi đại diện cho thế hệ trẻ. Đôi khi tôi cảm thấy rằng sự tồn tại đơn thuần của tôi là sự khiêu khích đối với một số người”, bà Marin nói trên truyền hình vào tháng 10 năm ngoái.
Sở thích tiệc tùng của thủ tướng Phần Lan khiến bà có biệt danh là “Party Sanna”.
“Party Sanna lại xuất hiện! Thủ tướng Marin uống bia, búng ngón tay ở quầy pha chế và nhảy múa điên cuồng trong màn đêm Helsinki”, tạp chí Seiska giật tít vào tháng 12 năm ngoái. Khi đó, bà Marin được phát hiện tại quán bar Grotesk và hộp đêm Butchers.
Chỉ vài tuần trước đó, trên Instagram cá nhân, vị thủ tướng đã nói với thế hệ cũ rằng hãy thoải mái hơn, trích dẫn một bài hát rap của Phần Lan. Nhưng lần này, các báo cáo không dễ dàng biến mất như vậy.
 |
| Một cuộc tụ họp bạn bè tại một quán cà phê ở chợ Helsinki. Ảnh: New York Times. |
Một trang tin cực hữu tuyên bố rằng thuật ngữ “jauhojengi” hoặc “băng đảng bột mì”, ám chỉ cocaine, đã được hét lên trong một video nhảy múa bị rò rỉ. Ngay lập tức, điều này thu hút sự chú ý của các phương tiện truyền thông Phần Lan.
Bà Marin đã làm xét nghiệm, tuyên bố rằng bà chưa bao giờ sử dụng ma túy, ngay cả khi còn là một thiếu niên.
Xét nghiệm cho kết quả âm tính. Nhưng cùng ngày hôm đó, một bức ảnh về hai người phụ nữ để lộ ngực, hôn nhau trong dinh thự thủ tướng ở một bữa tiệc khác đã khơi dậy sự phẫn nộ của công chúng.
“Điều này khiến Phần Lan mang một hình ảnh xấu. Tôi cảm thấy xấu hổ”, một người đàn ông 74 tuổi cho biết.
Trên thực tế, các bài bình luận từ nước ngoài chủ yếu là tích cực, nếu không muốn nói là ghen tị với tuổi trẻ của bà Marin.
“Tôi biết rằng clip đó có thể cực kỳ khó hiểu đối với người Mỹ”, diễn viên hài Trevor Noah nói về video khiêu vũ.
“Có một sự dè dặt đáng kinh ngạc của thế hệ cũ. Không có ai trong Quốc hội Mỹ sẽ sống qua cuộc khủng hoảng khí hậu. Những quyết định họ đưa ra ngày hôm nay sẽ không ảnh hưởng đến họ”, Bruce J. Oreck, cựu Đại sứ Mỹ tại Phần Lan, nói.
Quan điểm trái ngược
Quan điểm ủng hộ bà Marin xuất hiện rộng rãi giữa những người Phần Lan trẻ tuổi.
“Thật là truyền cảm hứng”, Miisa Myllymäki, một nhân viên pha chế, nói. Người bạn của cô đã phục vụ thủ tướng tại Flow, một trong những lễ hội âm nhạc lớn nhất Phần Lan.
“Bà ấy cho thấy rằng bạn trẻ trung nhưng vẫn có thể làm chính trị ở Phần Lan. Điều đó thật tốt vì đôi khi chúng ta cảm thấy như chính trị chỉ dành cho những người lớn tuổi”, cô nói.
“Các tiêu đề báo đã trở nên điên rồ. Tôi chưa bao giờ thấy bất cứ điều gì như vậy. Nó vẫn chưa dừng lại. Các phương tiện truyền thông cần phải thư giãn”, Niko Vilhelm, thành viên nhóm nhạc Blind Channel, nói.
Trong khi đó, Juha Ristamäki, biên tập viên của tờ báo công bố video của bà Marin, vẫn bảo vệ quyết định của mình.
 |
| Các tờ báo lá cải tại một nhà ga ở Helsinki tiếp tục đưa tin về video tiệc tùng. Ảnh: New York Times. |
“Chúng tôi đang sống trong tình trạng báo động cao độ vì các mối đe dọa. Khi bạn nhìn vào hành vi của bà Marin, đã đến lúc đặt ra câu hỏi liệu bà ấy có khả năng hoàn thành nhiệm vụ của mình hay không”, ông Ristamäki nói.
“Bà ấy rất nổi tiếng và giữ nhiều lời hứa. Nhưng liệu có phù hợp khi tổ chức nhảy nhót vào lúc 4h sáng trong một hộp đêm và say xỉn”, ông Ristamäki đặt câu hỏi.
Ismo Leikola, một diễn viên hài độc thoại người Phần Lan sống ở Los Angeles, cho biết anh cảm thấy bối rối trước những lời chỉ trích.
“Bà ấy chỉ nhảy múa thôi mà”, anh nói.
Bà Marin đã rơi nước mắt khi giải quyết hậu quả.
“Tôi là một con người và đôi khi tôi cũng cần niềm vui. Tôi chưa từng bỏ lỡ một ngày làm việc nào hoặc quên hoàn thành bất cứ nhiệm vụ nào. Tất cả điều này sẽ trôi qua. Cùng nhau, chúng ta phải làm cho đất nước mạnh mẽ hơn”, bà nói.
