Mọi thứ xảy ra hoàn toàn bất ngờ. Đầu ngày 23/1, giới chức ở thành phố lớn nhất tỉnh Hồ Bắc ở miền Trung Trung Quốc tuyên bố rằng Vũ Hán sẽ bị phong tỏa, trong nỗ lực ứng phó với sự bùng phát dịch virus corona mà chỉ một ngày trước đó họ tuyên bố "đã được kiểm soát".
Đó là động thái chưa từng có trong lịch sử Trung Quốc - và trên thế giới, đẩy 9 triệu người ở Vũ Hán vào tình cảnh không thể nắm chắc số phận của mình, theo South China Morning Post.
Ngay cả ở giai đoạn đỉnh điểm của dịch SARS 17 năm trước, các biện pháp kiểm soát di chuyển rộng rãi như vậy cũng không được áp dụng cho rất nhiều người cùng lúc như vậy.
 |
| Ga đường sắt Hán Khẩu ở Vũ Hán sau khi thành phố bị phong tỏa. Ảnh: Reuters. |
Trong những tuần sau đó, người dân thành phố đã phải đối mặt với những trải nghiệm làm thay đổi cuộc sống, cho dù là đi siêu thị để mua nhu yếu phẩm cơ bản hoặc tìm kiếm giường bệnh cho người thân.
Việc phong tỏa vẫn đang diễn ra và chưa có dấu hiệu cho thấy khi nào cư dân Vũ Hán sẽ có thể tự do rời khỏi nhà của họ.
Song ngay cả khi mọi thứ qua đi, thành phố sẽ không bao giờ trở lại lại "bình thường".
Đó hoàn toàn không phải trò đùa
Suy nghĩ đầu tiên của ông Guan Wenhua khi nghe về việc phong tỏa là tự hỏi toàn bộ chuyện này có phải chỉ là trò đùa.
Doanh nhân 46 tuổi, cha của hai đứa con, sững sờ khi đọc tin tức trên điện thoại vào ngày 23/1.
"Làm thế nào mà giới chức có thể đóng cửa một trung tâm giao thông quốc gia quan trọng, nhà của 11 triệu cư dân đơn giản như vậy?", ông Guan nói, trước khi nỗi hoảng sợ trỗi lên.
"Chúng tôi đã bị bỏ rơi và bỏ lại đây để chết ư?"
Thông báo được đưa ra lúc 2h và ngay khi các cửa hàng mở cửa sáng hôm đó, mọi người đã đổ xô đến các kệ hàng, giành giật để có được những vật dụng thiết yếu, theo video đăng trên mạng. Những người khác đã cố gắng rời khỏi thành phố trước khi lệnh phong thành đi vào hiệu lực.
Dịch bệnh, với số người chết đến nay đã cao hơn dịch SARS năm 2003, lần đầu tiên được phát hiện ở Vũ Hán, nhưng các quan chức địa phương ở tỉnh lỵ tỉnh Hồ Bắc đã cố gắng che đậy cho đến khi vấn đề trở nên lớn tới mức không thể giấu được.
Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Vũ Hán đưa ra tuyên bố vào ngày 1 yêu cầu người dân không hoảng sợ. Nhà chức trách đã nỗ lực cập nhật thường xuyên cho cư dân về tình hình và truyền thông nhà nước đã cố gắng mô tả việc phong tỏa thành phố là trận chiến mà người dân Vũ Hán tiến hành vì lợi ích của đất nước.
 |
| Đường phố Vũ Hán vắng lặng trong những ngày bị phong tỏa. Ảnh: Reuters. |
Song ông Guan và gia đình đã dành hai tuần đầu tiên để lo lắng, không yên tâm với những lời giải thích từ chính quyền địa phương.
"Trong tuần đầu tiên và thứ hai, cả gia đình tôi rất lo lắng, bởi vì chính quyền chưa bao giờ giải thích tại sao họ đưa ra quyết định này một cách đột ngột. Có phải dịch bệnh đã vượt khỏi tầm kiểm soát? Tôi sợ hãi tột độ khi nghĩ rằng thế giới bên ngoài có thể đã từ bỏ chúng tôi", ông nói.
Một câu hỏi lớn khác đối với gia đình ông là liệu cô con gái 18 tuổi ông có phải tham gia kỳ thi tuyển sinh vào một trường đại học mỹ thuật, dự kiến được tổ chức vào tháng 1, hay không.
"Nó đã ôn luyện rất nhiều trong một tháng qua và sau đó kỳ thi bị hủy bỏ. Nó không biết kỳ thi sẽ được tổ chức lại khi nào hay như thế nào", ông nói.
Cái chết không được thừa nhận
Đối với Xia Chengfang, người đã có nhiều đêm mất ngủ trong tháng vừa qua, dịch bệnh đã gây ra cho chị mất mát cá nhân to lớn - một điều không được thống kê trong các số liệu chính thức.
Ngày mà Vũ Hán bị phong tỏa, ông của chị bị sốt và mẹ chị chở ông đến Bệnh viện Số 7 Vũ Hán.
"Bệnh nhân nhiều đến nỗi họ phải đợi 5 giờ để gặp được bác sĩ, và bác sĩ chỉ có thể cho họ một ít thuốc và yêu cầu họ trở về nhà", chị Xia nói.
Tình trạng của cụ ông sớm trở nên tồi tệ và gia đình đã gọi xe cứu thương hết lần này đến lần khác, nhưng không ai đến, vì không bệnh viện nào trong hệ thống y tế đang bị quá tải của thành phố có một chiếc giường trống để tiếp nhận bệnh nhân.
"Ông tôi cuối cùng cũng được điều trị vào ngày 28/1, nhưng đã quá muộn và ông đã qua đời vào sáng hôm sau do 'nhiễm virus'", chị nói.
Chị nói ông chị là một trong số nhiều người chết vì bệnh do chủng virus corona mới gây ra nhưng cái chết của ông không bao giờ xuất hiện trong các số liệu chính thức, bởi vì ông qua đời trước khi nhân viên y tế có thể làm xét nghiệm cho ông.
"Nếu tôi biết trước rằng ông sẽ không sống qua mùa đông này, tôi chắc chắn đã đồng ý đến thăm ông vào cuối tuần khi ông hỏi. Thật là một sai lầm lớn khi tôi đã ngủ và hầu như không bao giờ đến thăm người thân", chị nói.
 |
| Các bệnh viện ở Vũ Hán đều quá tải vì dịch bệnh. Ảnh: Reuters. |
Cảm giác hối tiếc và mất mát đó tăng lên bởi sự tức giận đối với những người ra quyết định trong thành phố.
"Làm thế nào mà giới chức Vũ Hán có thể đột ngột phong tỏa toàn thành phố chỉ một ngày sau khi họ nói rằng dịch bệnh đã được kiểm soát?", chị Xia cho biết, đề cập đến bình luận trên mạng của Wang Guangfa, chuyên gia về hô hấp tại Bệnh viện Số 1 Đại học Bắc Kinh.
Một ngày trước vụ phong thành Vũ Hán, ông Wang, người được xem là một trong những anh hùng trong cuộc chiến chống lại SARS năm 2003, đã viết rằng dịch virus corona vẫn còn "có thể ngăn ngừa và kiểm soát được", ngay cả khi bản thân ông Wang khi đó đã nhiễm bệnh.
Dịch bệnh đã giết chết hơn 2.400 người, hầu hết ở Vũ Hán. Một giáo sư khoa học máy tính cho biết cái chết của một đồng nghiệp khiến ông nhận ra mọi người đều bình đẳng trước cái chết, trong khi một người mẹ nói rằng cuộc khủng hoảng khiến bà cảm thấy bất lực khi chỉ cố gắng cân bằng yêu cầu công việc và gia đình.
Hy vọng trở lại bình thường
Song đối với tình nguyện viên Andy Wang, một khoảnh khắc kết nối lặng lẽ đã khiến cảm xúc của anh dâng trào.
Sau khi mọi phương tiện giao thông công cộng dừng hoạt động, anh là một thành viên của nhóm tình nguyện sử dụng phương tiện riêng của họ để chở nhân viên y tế đi làm.
Vào ngày 31/1, anh lái xe chở một y tá đã không ở nhà hơn một tuần trở về căn hộ của cô, đi đường vòng để cô có thể gặp bố mẹ trong vài phút.
"Cô y tá không đi vào bên trong mà nói chuyện với họ từ hành lang vì cô sợ lây bệnh cho họ", anh nói. "Trước kia tôi gần như chưa bao giờ khóc. Nhưng tháng này, tôi đã rơi nước mắt hơn 10 lần".
Nhiều ngày trôi qua, cảm giác lo sợ dần vơi đi trong các cộng đồng trên khắp Vũ Hán khi người dân phát hiện ra họ có thể sống sót mà không cần ra ngoài.
Người dân có thể đặt hàng trực tuyến và nhận bưu kiện vào ngày hôm sau, bên ngoài một cổng được chỉ định tại mỗi khu dân cư. Giá rau, thịt và trứng tăng, nhưng hầu hết cư dân nói rằng đó là thứ họ có thể hiểu và chấp nhận.
 |
| Người dân xếp hàng chờ nhận hàng hóa đặt mua qua mạng tại một khu dân cư ở Vũ Hán. Ảnh: Reuters. |
Những người khác đã tụ tập trên mạng để chia sẻ thông tin.
"Có vẻ như một số mặt hàng khan hiếm. Nhóm WeChat của các bà mẹ địa phương đang chia sẻ thông tin cập nhật về nơi chúng ta có thể mua tã và sữa công thức mỗi ngày", một người mẹ tên Shirley Wang nói.
Đối với tất cả cư dân Vũ Hán, cuộc sống vẫn tiếp diễn và trước khi có thông báo chính thức khác về việc phong thành, cuộc sống theo kiểu nhà tù của họ sẽ vẫn tiếp tục diễn ra.
Andy Wang, tài xế, cho biết anh mong đến ngày khi dịch bệnh kết thúc và Vũ Hán chấm dứt phong thành.
"Tôi biết rất nhiều người đã mất đi người thân của mình và mọi thứ sẽ không bao giờ giống như xưa, nhưng tôi hy vọng cuộc sống của họ có thể trở lại bình thường", anh nói.
