Tân Thủ tướng sắp nhậm chức của Samoa Fiame Naomi Mata'afa đã cam kết sẽ gác lại việc phát triển khu cảng Vaiusu được Trung Quốc tài trợ vốn trị giá 100 triệu USD.
Bà gọi dự án này là quá mức đối với một hòn đảo nhỏ ở Thái Bình Dương trong khi đang mắc nợ nặng nề đối với Trung Quốc, theo SCMP.
 |
| Quang cảnh thủ đô Apia, Samoa. Ảnh: Reuters. |
Fiame Naomi Mata'afa là lãnh đạo phe đối lập đối với chính phủ tiền nhiệm. Bà chuẩn bị trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Samoa sau một thời gian bế tắc chính trị kéo dài nhiều tuần. Bà cho biết sẽ duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc nhưng Samoa có những nhu cầu cấp bách hơn việc xây dựng một khu cảng.
Dự án cũng đe dọa châm ngòi cho một cuộc tranh chấp trên biển Thái Bình Dương. Mỹ và các đồng minh đang tăng cường phản ứng với ảnh hưởng khu vực ngày càng tăng của Trung Quốc.
Samoa là một quốc gia nhỏ bé với 200.000 dân trên biển Thái Bình Dương. Nơi đây phụ thuộc vào canh tác tự cung tự cấp, du lịch, xuất khẩu cá và sản phẩm từ dừa.
“Samoa là một quốc gia nhỏ. Các cảng biển và sân bay của chúng tôi phục vụ nhu cầu của chúng tôi”, bà Fiame nói qua điện thoại từ thủ đô Apia.
“Rất khó để tưởng tượng rằng Samoa lại cần một dự án có quy mô lớn như thế này. Có nhiều dự án cấp bách hơn mà chính phủ cần ưu tiên”.
Lập trường của bà Fiame đánh dấu một quyết định đột phá, đảo ngược chính sách của Thủ tướng Tuilaepa. Ông Tuilaepa được Bắc Kinh coi là một đồng minh thân cận của Trung Quốc trong hai thập kỷ lãnh đạo.
Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Samoa với khoản nợ tương đương 160 triệu USD, chiếm 40% tổng nợ nước ngoài của quốc gia này.
Ông Tuilaepa trước đây đã nói rằng các quốc gia trên Thái Bình Dương chỉ có thể tự trách mình nếu họ rơi vào tình trạng nợ không bền vững. Ông thường xuyên nhấn mạnh trước quốc hội rằng cảng Vaiusu là “một dự án do Trung Quốc tài trợ”, sẽ tạo ra số lượng việc làm rất cần thiết và tăng thương mại, du lịch cho nước này.
Theo một báo cáo tháng 1 trên Samoa Observer, dự án đang trong giai đoạn đàm phán cuối cùng với Trung Quốc. Công việc sẽ bắt đầu sau khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát.
Địa điểm xây dựng cảng Vaiusu nằm gần cảng Apia. Trước đó, cảng Apia được mở rộng với sự hỗ trợ tài chính của Nhật Bản. Tuy nhiên, sự đầu tư của Trung Quốc vào cảng Vaiusu đã thu hút sự quan tâm và chỉ trích lớn hơn.
Theo Reuters, các cơ sở do Trung Quốc hậu thuẫn có thể chuyển đổi thành một vị trí quân sự. Điều này đặt ra thách thức đối với Mỹ và các đồng minh trong khu vực, vốn đã nắm giữ ảnh hưởng ở đại dương lớn nhất thế giới kể từ năm 1945.
