Từ 20% ban đầu, chỉ sau ít ngày, mức giảm giá cho những đầu sách mới toanh đã được hai bên rượt đuổi lên đến 42%, và dọa sẽ còn giảm giá thêm trong những ngày tới. Hiện tượng có một không hai này của làng xuất bản nói lên điều gì?
Không chỉ con số, trong câu chuyện này, còn có những “từ khóa” gây chú ý cho nhiều người. Đầu tiên, Chúc một ngày tốt lành - cuốn sách mới của tác giả ăn khách Nguyễn Nhật Ánh được đưa ra làm công cụ để hai bên đấu nhau. Trước ngày phát hành chính thức toàn quốc, trên trang nhà của mình, Tiki đã cho mức giá giảm nhảy múa từ 20 - 25 và 30%. Kể từ ngày sách ra mắt (6/3), mức giảm được đưa lên 31 - 35 - 37 - 41%, và hiện tạm dừng ở 42%. Từng cột mốc kể trên đều được đối thủ Vinabook đáp trả bằng con số tương ứng. Đây là giá của bản bìa mềm, bản bìa cứng cũng giảm sâu đến 37%. Chưa hết, một bên tặng thêm bookmark (thẻ đánh dấu sách), bên kia miễn phí bọc bìa plastic.
Ngay sau cuốn sách của Nguyễn Nhật Ánh, Tiki tung đòn kế tiếp, rao giảm giá tác phẩm mới của nhà văn ăn khách không kém là Nguyễn Ngọc Tư - tập truyện ngắn Đảo xuống thẳng 31%; trước đó Vinabook đưa ra mức 20%. Hai bên đấu giá “khan”, vì dự kiến đến ngày 16/3 ấn phẩm này mới có mặt trên thị trường. Ngoài hai tác phẩm trên, một số ấn phẩm mới của các cây bút trẻ đang được yêu thích cũng được lôi vào cuộc đại hạ giá.
Với mức giảm khủng đó, hai phía đều cầm chắc lỗ, vì mức chiết khấu đơn vị xuất bản dành cho họ thấp hơn. Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc nhà xuất bản Trẻ, đơn vị sở hữu hai đầu sách bị đưa vào cuộc chiến, đánh giá: “Có ai bán sách mà muốn lỗ bao giờ. Chính sách này được họ đưa ra trong một điều kiện kinh doanh cụ thể, một hoàn cảnh nhất định, bằng chứng là chỉ có hai đơn vị bán với mức giá đó. Nhà sản xuất chúng tôi không hề có tác động nào”.
 |
| Sách mới phát hành hoặc chưa ra thị trường đã bị hạ giá. |
Nguồn cơn được xem là xuất phát từ chiêu bán hàng “độc” do Vinabook tung ra: Cam kết bán giá rẻ nhất thị trường, nếu người mua tìm thấy đơn vị nào bán giá thấp hơn sẽ được hoàn tiền chênh lệch và nhận thêm 5% giá bìa. Sau thời gian để Tiki lấn lướt trong thị phần bán sách trực tuyến với hàng loạt chính sách ưu đãi, Vinabook đã quay lại thị trường bằng cách làm mạo hiểm trên. Động thái đối đầu trực diện với đối thủ đã tạo ra một cuộc đua quyết liệt mà họ không thể dừng lại nếu không muốn phá vỡ cam kết của chính mình. Ngược lại, Tiki cũng không hề muốn bị qua mặt một cách dễ dàng.
Theo luật xuất bản, định mức giảm giá không được quá 50%, nhưng thực tế, các đơn vị có thể lách luật, dễ dàng vượt qua tỷ lệ đó, bằng cách giảm giá từng chặng ngắn. Tuy nhiên, với những đầu sách mới của các tác giả tên tuổi, việc giảm giá xấp xỉ quy định của luật có lẽ đã là ranh giới cuối cùng. Đã xuất hiện việc các nhà sách nhỏ nhảy vào đặt mua sách trực tuyến trên các trang này để bán lại kiếm lời. Mặt khác, các đơn vị phát hành bán với giá gốc, hoặc mức giảm giá ít hơn đang “la làng” vì bị ảnh hưởng.
Trong cuộc chơi nhuốm màu bốc đồng này của các nhà phân phối, được lợi nhất vẫn là người mua sách. Tuy nhiên, màn tung hứng bất đắc dĩ này khó có thể duy trì được lâu hay tái diễn một lần nữa, vì thực chất nó không đến từ mục tiêu phục vụ người đọc, và cũng không đơn vị nào có thể chịu lỗ nhiều lần, lỗ kéo dài được. Hơn nữa, tác phẩm được chọn mua là nhờ chất lượng tự thân của nó, đâu phải vì rẻ.
