Thần khúc của Dante đã truyền cảm hứng cho nhiều nghệ sĩ, từ William Blake đến Franz Liszt, từ Auguste Rodin đến CS Lewis... Trong một chương trình kỷ niệm 700 năm ngày mất của nhà thơ người Italy, có một tác phẩm được thể hiện bởi người hâm mộ hiện đại: Robot Ai-Da. Đây là robot đầu tiên trình diễn thơ được viết bằng thuật toán AI.
Ai-Da được tạo ra ở Oxford, Anh và được đặt theo tên của lập trình viên đầu tiên trong lịch sử Ada Lovelace. Robot này được nhận toàn bộ sử thi của Dante, Thần khúc, để đọc thuộc. Sau đó, nó sử dụng các thuật toán của mình, dựa trên ngân hàng dữ liệu về các từ và phân tích mẫu giọng nói, để tạo ra tác phẩm.
 |
| Robot Ai-Da. Ảnh: Theguardian. |
Robot Ai-Da trình diễn các bài thơ vào tối 26/11 tại Bảo tàng Ashmolean của Oxford. Bài thơ do "nghệ sĩ đặc biệt" này đọc có 48 từ, là cảm tưởng về tác phẩm Thần Khúc của Dante. Ai-Da không phải là AI đầu tiên được dạy làm thơ, nhưng đây là lần đầu một robot AI viết và trình diễn thơ như cách con người vẫn làm.
Trên The Guardian, Aidan Meller, một người tham gia tạo ra Ai-Da nói rằng các từ và cấu trúc câu của bài thơ đều do AI tạo ra từ mô hình ngôn ngữ. Ông cho biết: “Cô ấy có thể cho chúng tôi 20.000 từ trong 10 giây và nếu cần cô ấy nói điều gì đó ngắn gọn, linh hoạt, chúng tôi sẽ chọn từ những gì cô ấy đã làm”.
Meller lo ngại các thuật toán và mô hình ngôn ngữ đang tiến rất nhanh, đến mức khó phân biệt được những gì AI tạo ra với văn bản do người viết.
Nhà thơ Carol Rumens, sau khi phân tích bài thơ do robot tạo ra, đã nói: “Tôi nghĩ rằng có hy vọng cho nhà thơ người máy”.
Meller nói mặc dù không thấy thơ của Ai-Da có sự cạnh tranh với các bài thơ của con người, ông thừa nhận “về cơ bản là đáng lo ngại”.
“Chúng tôi hy vọng các nghệ sĩ, nhà thơ, nhà văn, nhà làm phim sẽ ngày càng tham gia và sử dụng công nghệ mới như AI, bởi vì một trong những cách tốt nhất để phê bình, đánh giá và nêu bật các vấn đề tiềm ẩn là thực sự sử dụng và tương tác với những công nghệ này”, Meller nói. Ông lập luận đó không phải là cạnh tranh, mà là một thảo luận và hành động đầy tiềm năng.
Buổi biểu diễn của Ai-Da là một phần của triển lãm "Ashmolean Dante: The Invention of Celebrity", khám phá ảnh hưởng của Dante qua nhiều thế kỷ.
Ai-Da được tạo ra trong hơn hai năm bởi một nhóm các lập trình viên, chuyên gia robot, chuyên gia nghệ thuật và nhà tâm lý học. Nó từng có triển lãm cá nhân tại Oxford và Bảo tàng Thiết kế ở London, tham gia TEDx Talk tại Oxford, có thời gian cư trú nghệ thuật tại Porthmeor Studios ở St Ives.
