Một người đã sở hữu văn phòng cuối dãy Nhà Trắng, một người vừa sở hữu phòng làm việc ở tầng trên. Một người vừa công du Iraq với tư cách “sứ giả” của tổng thống, người còn lại chuẩn bị thăm Berlin theo lời mời của thủ tướng Đức.
Cả hai đều được sắp xếp vị trí ở những sự kiện nào mà họ muốn tham gia, dự các buổi chiêu đãi với lãnh đạo nước ngoài và đặc quyền ra vào Phòng Bầu dục. Khi Chiến lược gia trưởng Stephen K. Bannon đang có dấu hiệu bị “thất sủng”, cặp đôi quyền lực Jared Kushner và Ivanka Trump đang nổi lên là những cố vấn quan trọng nhất của Tổng thống Trump, ít nhất là cho đến bây giờ.
 |
| Jared Kushner và Ivanka Trump dự một sự kiện ở Vườn Hồng trong tháng này. Ảnh: NYT. |
Điều hành Nhà Trắng như gia đình
So với bất kỳ người tiền nhiệm nào khác, Tổng thống Trump công khai việc điều hành Cánh Tây ở Nhà Trắng như một tập đoàn gia đình. Khi mối quan hệ với cố vấn chiến lược hiếu chiến Bannon trở nên căng thẳng, ông Trump quay sang con gái và con rể của mình. Điều này khiến ảnh hưởng của cặp đôi New York trẻ tuổi ngày càng gia tăng. Một số tiếng nói ôn hoà chấp nhận tạm gác những lo ngại về “gia đình trị” với hi vọng Ivanka và Jared có thể làm dịu tính khí của ông Trump.
Trước thời Trump, nhiều tổng thống cũng thể hiện sự phụ thuộc vào người nhà. Phu nhân Edith Wilson đã điều hành hiệu quả Nhà Trắng khi người chồng Woodrow Wilson ngã bệnh. Bà Eleanor Roosevelt gửi báo cáo cho chồng là Franklin D. Roosevelt mỗi ngày từ khắp đất nước, còn con gái của họ Anna Roosevelt như trở thành “quản gia” của bố trong những ngày cuối nhiệm kỳ.
Tổng thống Dwight D. Eisenhower bổ nhiệm con trai John Eisenhower làm trợ lý. Tổng thống John F. Kennedy chọn anh trai Robert cho chức bộ trưởng Tư pháp. Bà Nancy Reagan gần như là cố vấn nhân sự của chồng. Tổng thống Bill Clinton để vợ là Hillary điều hành chương trình chăm sóc y tế đầy tham vọng.
"Lịch sử luôn ghi nhận chuyện người nhà can dự vào các vấn đề ở Nhà Trắng. Chỉ là ông Trump không khéo léo sắp xếp việc này như những người tiền nhiệm", Doug Wead, nhà nghiên cứu về con cái của các tổng thống, nói.
 |
| Vợ chồng Ivanka - Jared được bố trí chỗ ngồi cạnh Chủ tịch Tập Cận Bình trong tiệc chiêu đãi nhà lãnh đạo Trung Quốc. Ảnh: AP. |
Bí quyết ở sự lắng nghe
“Nếu xem đây là mô hình kinh doanh cổ điển, ông Trump đầu tư vào người chiến thắng vì họ mang lại tiền, thì Jared đã làm khá tốt”, cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, một đồng minh của ông Trump, nói.
Theo ông Gingrich, bí quyết thành công của Kuhsner chính là "anh ta không cố gắng nói về những gì bản thân mong muốn. Anh ấy lắng nghe ông Trump rất kỹ lưỡng và phân tích ý muốn của tổng thống cũng như những điều ông muốn làm".
Dù chưa có kinh nghiệm chính trị, Jared Kushner được bố vợ giao cho nhiều nhiệm vụ quan trọng, bao gồm thoả thuận hoà bình ở Trung Đông, đối phó chống nạn ma tuý, mối quan hệ với Trung Quốc và với Mexico, cải tổ chính phủ… “Mọi thứ vận hành thông qua tôi”, Kushner nói với các lãnh đạo doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển tiếp.
Gần đây, Kushner thúc đẩy thông qua cải cách hệ thống hình sự. Đây là mục tiêu mà ông Trump từng theo đuổi trong chiến dịch tranh cử nhằm lôi kéo cử tri da đen.
Nhiều nguồn tin thân cận khẳng định không chỉ ông Bannon mà cả Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus ngấm ngầm thể hiện sự coi thường với khối lượng công việc đồ sộ mà Kushner đảm nhiệm. Sau chuyến đi của anh đến Iraq, một số trợ lý ở Nhà Trắng gọi con rể của Trump như “ngoại trưởng”.
 |
| Ivanka Trump chuẩn bị đến Berlin dự một sự kiện theo lời mời của Thủ tướng Angela Merkel. Ảnh: AP. |
Con gái bảo vệ thanh danh gia đình
Những tai mắt trong Nhà Trắng bây giờ có thêm người để dè chừng là cô Ivanka, người vừa dọn đến làm việc ở Cánh Tây gần đây. So với người chồng nhiều tham vọng, các công việc của Ivanka đơn lẻ hơn chứ không theo dự án cố định.
Những người thân cận cho rằng Ivanka xem vai trò của cô là người bảo vệ thanh danh của gia đình, luôn lo lắng sự nghiệp chính trị mới nổi của bố ảnh hưởng đến hình ảnh doanh nghiệp hàng chục năm nay của nhà Trump.
Khi Ivanka lên tiếng can thiệp, tổng thống sẽ lắng nghe, nhưng không phải lúc nào ông cũng làm theo lời khuyên của cô. Một người thân của gia đình Trump nói sự ảnh hưởng của Ivanka với bố chỉ như một cầu chì có vai trò trì hoãn.
Em trai của Ivanka, Eric Trump, từng tiết lộ với báo Daily Telegraph rằng cô có sự ảnh hưởng nhất định đến quyết định không kích Syria của Tổng thống Trump. Anh này bảo vệ việc bố đưa con cái vào làm việc tại Nhà Trắng vì “người thân ruột thịt sẽ là người thật lòng nhất”.
“Tôi nghĩ có nhiều cách để tiếng nói của bạn được lắng nghe. Đó có thể là qua các cuộc biểu tình, qua những bản tin thời sự. Hoặc đôi khi bày tỏ nó một cách kín đáo, thẳng thắn và chân thật. Khi tôi bất đồng với bố, ông ấy sẽ nhận ra điều đó. Nếu tôi đồng ý, tôi sẽ hoàn toàn ủng hộ ông. Tuy nhiên, điều tôi trân trọng là bố luôn lắng nghe”, Ivanka kể trong buổi phỏng vấn trên CBS News.
Tuy nhiên, những ý kiến hi vọng ban đầu dần chuyển thành chỉ trích khi cho rằng Ivanka chỉ đạt được những kết quả rất khiêm tốn. Vào tuần qua, tổng thống đã ký đạo luật cho phép các bang từ bỏ quỹ hỗ trợ chương trình phá thai cho phụ nữ. Lúc này, gia đình Ivanka đang đi trượt tuyết ở Canada.
Những người kỳ vọng rằng khi Ivanka bước vào Nhà Trắng thì cô sẽ thúc đẩy bố trong các vấn đề xã hội có thể sẽ thất vọng. Tuy nhiên, cô chia sẻ các quan điểm về kinh tế với tổng thống không có nghĩa là cô muốn vào Nhà Trắng để trở thành chiến binh tranh đấu vì các vấn đề xã hội.
Nhà nghiên cứu về Nhà Trắng Chris Whipple cho rằng người thân của tổng thống có thể làm nhiễu loạn chuỗi điều hành. "Nếu họ thể hiện sự ảnh hưởng vượt mặt chánh văn phòng Nhà Trắng thì có thể gây ra nhiều hệ quả".
Chiến thắng trước "ông trùm" Bannon
Ivanka - Jared ít nhất đã có chiến thắng trong cuộc đối đầu với Bannon. Một số nguồn tin chính quyền cho rằng động cơ của cặp đôi này không hẳn xuất phát từ quan điểm trái chiều trong chính sách, mà họ lo ngại hàng loạt thất bại sẽ ảnh hưởng đến thương hiệu gia đình nhà Trump.
 |
| Bannon trên ảnh bìa của tạp chí Time, được cho là người đứng sau "giật dây" ông Trump. Ảnh: Time. |
Nhiều đồng minh của Tổng thống Trump thừa nhận ông là người thất thường nhưng có chiều hướng ngã về những lời khuyên cuối cùng. Trump cần một người cứng rắn để hướng dẫn ông, nhưng vị tổng thống cũng rất quyết liệt trong vai trò người điều hành duy nhất. Những trợ lý được xem là người "giật dây" thì không sớm thì muộn cũng sẽ đối đầu với cơn thịnh nộ của Trump.
Chính là Trump, chứ không phải các con của ông, đã tước dần sự ảnh hưởng của Bannon. Nguyên nhân được cho là khác biệt về ý thức hệ hơn là do những thất bại liên tiếp mà Bannon tham gia. Gần đây, Trump được cho là rất khó chịu khi tạp chí Time đăng ảnh bìa gọi Bannon là "người thao túng vĩ đại nhất".
"Chuyện đó không xảy ra", Trump nói với một người thân, thể hiện thái độ giận dữ với những trợ lý dám đặt lợi ích bản thân lên trước ông.
Nhiều nguồn tin cũng cho biết Ivanka chưa bao giờ thích ông Bannon nhưng cô chấp nhận vị này trong "bộ sưu tập" của bố vì những nỗ lực của ông ta.
Những tuần gần đây, Ivanka được cho là đã đề cập thẳng thắn với tổng thống về hàng loạt bài báo mà cô tình nghi do đồng minh của Bannon đứng sau sắp xếp. Các bài báo này nói rằng chính Bannon, chứ không phải tổng thống, là người tạo ra thông điệp kinh tế dân túy giúp Trump chiến thắng các bang Trung tây. Ivanka đã thể hiện quan điểm rất cứng rắn và tổng thống đã bị thuyết phục.
