Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Quả bóng vàng và hiểm họa tiềm ẩn phá hủy bóng đá

Có một nghịch lý tồn tại suốt nhiều năm giữa bóng đá và giải thưởng Quả bóng vàng (QBV).

Theo đó, bóng đá tôn vinh tinh thần tập thể, còn danh hiệu QBV dành cho cá nhân xuất sắc hay nói rộng hơn có tầm ảnh hưởng đến thành công một đội bóng. Đã vì tập thể, tức sẽ không có khái niệm cá nhân xuất hiện và ngược lại. Trong bài viết trên Bleacherreport, cây bút Jonathan Wilson phân tích vẻ đẹp của bóng đá đang bị phá hủy bởi giải thưởng QBV, vốn chứa đầy sự nguy hiểm và độc tố.

Ronaldo và nỗi ám ảnh QBV

Ronaldo luôn bị thôi thúc bởi việc giành giải thưởng QBV. Ảnh: Getty Images.
Ronaldo luôn bị thôi thúc bởi việc giành giải thưởng QBV. Ảnh: Getty Images.

Trong bộ phim mới ra mắt về cuộc đời Cristiano Ronaldo, người xem được chứng kiến rất nhiều điều thú vị về siêu sao người Bồ Đào Nha. Đó là tính kỷ luật, khao khát cháy bỏng, và quyết tâm đáng kinh ngạc, thậm chí hơi khủng khiếp của số 7 người Bồ Đào Nha. Ngoài ra, mối quan hệ giữa Ronaldo và "Siêu cò" Jorge Mendes bắt đầu thế nào cũng được hé lộ... Nhưng chi tiết thú vị nhất phải kể đến nỗi ám ảnh với danh hiệu Quả bóng Vàng của Ronaldo.

Trong phim, Ronaldo như muốn nói giải thưởng QBV còn cao quý hơn cả hai chiếc huy chương vô địch Champions League. Theo Jonathan Wilson, sức hút từ danh hiệu này không chỉ đơn giản bởi đó là một vật trang trí tầm thường, mà còn mang một chất gì đó mê hoặc có tính xấu. Nói cách khác, QBV như tượng trưng một thứ quyền lực vừa hào nhoáng, có sức hút mãnh liệt nhưng lại đang âm thầm phá hoại bóng đá.

Vì giải thưởng QBV, người ta từng nảy sinh thói nghi ngờ cực đoan. Jose Mourinho khi còn dẫn dắt Real Madrid nói thẳng đang tồn tại một học thuyết âm mưu chống lại Ronaldo ở thời điểm Messi 3 năm liên tiếp nhận giải thưởng cao quý này. "Giải thưởng đó đã được sắp đặt. Khi các nhà đứng đầu bóng đá thảo luận và thực hiện chiến dịch, bạn không thể làm gì cả", Mourinho nói với báo Daily Mail. Ronaldo cũng có chung quan điểm với ông thầy. "Công bằng hay không ư? Quyết định dù sao cũng đã có rồi," anh bình luận.

Ronaldo đang thi đấu rất cá nhân chỉ để phục vụ bản thân. Ảnh: Getty Images.
Ronaldo đang thi đấu rất cá nhân chỉ để phục vụ bản thân. Ảnh: Getty Images.

Real Madrid ngày ấy tồn tại cung bậc cảm xúc và suy nghĩ như vậy. Đây thật sự là điều rất lạ khi HLV và cầu thủ luôn tin ít nhất có một bàn tay vô hình nhúng tay khiến giải thưởng QBV không thể thuộc về siêu sao người Bồ Đào Nha. Lý lẽ của họ không phải thiếu cơ sở vì các lá phiếu từ những HLV, đội trưởng và nhà báo thường dựa trên sự khách quan, thiếu hoàn hảo cũng như sự hợp lý. Tình cảm họ dành cho ai thường sẽ đưa lý trí đến bỏ phiếu cho cầu thủ đó, bất kể màn trình diễn của anh ta ra sao.

Tới đây, bóng đá may mắn xuất hiện một tiêu chí để chấm điểm cho người xuất sắc nhất. Đó là bảng xếp hạng của giải đấu.

QBV trở thành khắc tinh của tinh thần tập thể

Để đánh giá ứng viên cho đề cử QBV có xứng đáng nhận giải thưởng hay không, người ta nhìn vào số bàn thắng trước tiên rồi tính đến tác động tạo ra sự thành công cho CLB. Với Ronaldo, bản ngã và khát khao chinh phục QBV chảy trong huyết quả quá lớn khiến suy nghĩ chỉ còn biết đến vấn đề phải làm sao ghi thật nhiều bàn thắng trong mỗi trận đấu.

Nhưng Ronaldo lại quên mất những bàn thắng anh ghi được, người khác cũng có thể làm tương tự. Còn về danh hiệu, số pha lập công của cầu thủ này tuy nhiều hơn các đối thủ khác, nhưng chưa chắc mang về cho CLB những chiếc cúp. Và chính vì Ronaldo mải mê cho công cuộc đi tìm những bàn thắng với hy vọng giải thưởng QBV sẽ mỉm cười với mình như một phần thưởng xứng đáng, anh trở nên cá nhân. Tính chất này không hề tồn tại trong công thức tạo nên thành công cho đội bóng.

Với Ronaldo, anh như bị ám ảnh bởi danh hiệu QBV. Ảnh: Getty Images.
Với Ronaldo, anh như bị ám ảnh bởi danh hiệu QBV. Ảnh: Getty Images.

Việc Ronaldo tỏa sáng chỉ phục vụ cho cá nhân anh, còn chinh phục những danh hiệu lại thuộc về phạm trù khác. Mùa này, người ta nói cựu sao MU không xứng đáng có tên trong đề cử cho giải thưởng QBV bởi Real Madrid trắng tay trên mọi đấu trường. Việc không có danh hiệu là kết quả của sự thèm khát vinh quang cá nhân mà Ronaldo thể hiện.  Nếu số 7 người Bồ Đào Nha càng quyết tâm giành QBV, cơ hội để Real Madrid đăng quang trên những đấu trường lại càng giảm sút.

Do đó, Jonathan Wilson phân tích vì sao QBV ẩn chứa một sự nguy hiểm và đang làm hại bóng đá. Ngày càng nhiều cá tính như Ronaldo xuất hiện, khái niệm bóng đá là trò chơi tập thể sẽ bị hủy hoại. Từng có thời điểm khán giả làng túc cầu chứng kiến sự xuất sắc của những cá nhân tạo nên thành công như Diego Maradona khi đưa Argentina tới chức vô địch World Cup 1986, tuy nhiên, đó cũng là phong cách cũ kỹ và sớm bị đào thải. Bóng đá ngày ngày nay đòi hỏi sự kỷ luật, cũng như mối liên kết giữa các cầu thủ.

Ngoài ra, sự sáng tạo cũng rất quan trọng, những phải nằm trong cấu trúc. Nơi tư duy của các nhà cầm quân như Arrigo Sacchi, Johan Cruyff, Pep Guardiola, Marcello Lippi, Alex Ferguson, Louis van Gaal, Fabio Capello, Jupp Heynckes, Valeriy Lobanovskyi, Marcelo Bielsa, Ottmar Hitzfeld và Carlos Bianchi, họ đều hướng đến mục tiêu xây dựng đội bóng dựa trên sự sáng tạo của những cá nhân, nhưng tất cả phải theo một hệ thống nhất định, chứ không phải mạnh ai nấy đá.

Messi có thể trở thành người miễn nhiễm với những độc tố tiềm ẩn trong giải thưởng QBV. Ảnh: Getty Images.
Messi có thể trở thành người miễn nhiễm với những độc tố tiềm ẩn trong giải thưởng QBV. Ảnh: Getty Images.

Điều này giải thích tại sao nói Messi là Messi hay Barcelona là Barcelona, thay vì Barcelona của Messi. Trong cuốn sách "Inverting the Pyramid" do Arrigo Sacchi đặt bút, ông có giải thích các chiến thuật nên có một hiệu ứng cấp số nhân và biến đội bóng phải lớn hơn tổng thể các nhân tố cộng lại. Bằng cách xây dựng này, sự ích kỷ trong lối chơi đồng nghĩa với một cuộc hủy hoại bởi cầu thủ sẽ thi đấu để phục vụ bản thân anh ta nhiều hơn lợi ích chung của đội bóng.

Tới đây, nói QBV là một hợp chất độc hại vì nó phủ nhận đi sự thật. Là một cầu thủ, anh ta phải luôn tìm ra cách để mang đến những gì tốt nhất cho CLB. Tuy nhiên, giải thưởng cá nhân kia lại xuất hiện và tác động đến tâm lý khiến tiền đạo thay vì có thể tung ra đường chuyền cho đồng đội ghi bàn lại dứt điểm trong thế khó hòng nâng cao thành tích, dù xác suất thành bàn sẽ thấp hơn kiến tạo. Đó chưa kể trên sân một cầu thủ thích thể hiện bản thân là tâm điểm qua những pha xử lý cầu kỳ, trong khi chỉ cần các bước đơn giản anh ta sẽ tạo ra được hiệu quả cao hơn rất nhiều. Có thể sẽ hơi độc đoán, nhưng QBV như một chất xúc tác khuyến khích cầu thủ tỏ ra ích kỷ, thích thể hiện và làm xấu bóng đá.

Song, nghịch lý ở đây là đối thủ lớn nhất của Ronaldo, tiền đạo Lionel Messi nhiều khả năng giành QBV 2015 với hình ảnh người miễn nhiễm với những độc tố xuất hiện trong giải thưởng QBV.

Nguyên Trí

Bạn có thể quan tâm