Mỹ và các đồng minh đã viện trợ hàng tỷ USD vũ khí cho Ukraine. Châu Âu tiếp nhận hàng triệu người di tản vì giao tranh. Không chỉ vậy, châu lục cũng chứng kiến sự đoàn kết chưa từng thấy kể từ sau Thế chiến II trong việc áp đặt các biện pháp trừng phạt Nga.
Tuy nhiên, khi cú sốc về chiến dịch quân sự của Nga lắng xuống, các nhà phân tích cho rằng Điện Kremlin có thể kéo dài cuộc xung đột này, khiến mối quan tâm giữa các cường quốc phương Tây giảm xuống, theo AP.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã phản đối những đề xuất của phương Tây rằng ông nên chấp nhận một số thỏa hiệp. Ông nói Ukraine sẽ tự quyết định các điều khoản vì hòa bình của chính nước này.
“Sự mệt mỏi ngày càng gia tăng, quý vị muốn một kết quả nào đó (có lợi) cho bản thân. Còn chúng tôi muốn một kết quả (khác) cho chính mình”, ông nói.
Xung đột có thể kéo dài?
Đề xuất hòa bình của Italy bị bác bỏ. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đối mặt với phản ứng dữ dội sau khi kêu gọi phản ứng kiềm chế với Nga, "để khi giao tranh dừng lại, chúng ta có thể cùng nhau xây dựng lối thoát thông qua con đường ngoại giao".
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói những cuộc nói chuyện như vậy “chỉ có thể làm xấu mặt Pháp và các quốc gia muốn điều đó”.
Thậm chí, cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger còn cho rằng Ukraine nên cân nhắc nhượng bộ lãnh thổ. Ông Zelensky sau đó phản bác và so sánh điều này giống như khi “các cường quốc châu Âu vào năm 1938 cho phép Đức Quốc xã tuyên bố chủ quyền một phần lãnh thổ của Tiệp Khắc để kiềm chế Adolf Hitler”.
Kyiv muốn đẩy Nga ra khỏi các khu vực Moscow mới kiểm soát được ở miền Đông và miền Nam Ukraine, giành lại Crimea mà Moscow sáp nhập vào năm 2014, và các phần của Donbas nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng ly khai do Điện Kremlin hậu thuẫn trong 8 năm qua.
Volodymyr Fesenko - nhà phân tích chính trị của Trung tâm Penta - cho biết mỗi tháng, cuộc chiến gây thiệt hại cho Ukraine 5 tỷ USD và điều đó “khiến Kyiv phụ thuộc vào vị thế đoàn kết của các nước phương Tây”.
 |
| Trong 4 tháng qua, các nước châu Âu đã tiếp nhận hàng triệu người tị nạn Ukraine. Ảnh: AP. |
Ukraine sẽ cần những loại vũ khí tối tân hơn nữa để đảm bảo chiến thắng, cộng với việc phương Tây quyết tâm đưa thêm các lệnh trừng phạt nhằm làm suy yếu nền kinh tế của Moscow, theo ông Fesenko.
“Rõ ràng là Nga quyết tâm làm mất lòng phương Tây và đang xây dựng chiến lược giả định rằng phương Tây sẽ cảm thấy mệt mỏi, dần dần thay đổi cách tiếp cận mạnh mẽ sang mềm mỏng hơn”, ông Fesenko nói.
Tại cả Mỹ và châu Âu, báo chí vẫn đưa tin liên tục về cuộc chiến lớn nhất trên lục địa kể từ Thế chiến II. Mỹ tiếp tục giúp Ukraine, với việc Tổng thống Joe Biden tuần trước nói rằng Washington sẽ cung cấp cho Ukraine hệ thống tên lửa và vũ khí tiên tiến, giúp Kyiv tấn công chính xác hơn các mục tiêu quan trọng trên chiến trường.
Trong một bài luận trên New York Times vào ngày 31/5, ông Biden viết rằng “tôi sẽ không gây áp lực buộc chính phủ Ukraine phải đưa ra bất kỳ nhượng bộ lãnh thổ nào".
Đức - nước từng vấp phải chỉ trích từ Kyiv vì “sự chần chừ” - đã cam kết viện trợ hệ thống phòng không hiện đại nhất.
Theo Nigel Gould-Davies - chuyên gia cấp cao về Nga và Âu - Á tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, mặc dù ông không nhận thấy sự ủng hộ dành cho Ukraine suy giảm, chuyên gia cho biết có những dấu hiệu "căng thẳng" trong mục tiêu của phương Tây. “Tuy nhiên, những điều đó vẫn chưa xác định rõ ràng”, ông nói.
"Sự ủng hộ cũng có giới hạn"
Các mối quan tâm trong nước của châu Âu đang lấn át mọi vấn đề, đặc biệt là khi giá năng lượng và tình trạng thiếu nguyên liệu thô bắt đầu gây thiệt hại về kinh tế với người dân. Họ phải đối mặt với hóa đơn tiền điện, chi phí nhiên liệu và giá hàng hóa cao hơn.
Trong khi các nhà lãnh đạo châu Âu ca ngợi quyết định chặn 90% lượng dầu xuất khẩu của Nga vào cuối năm nay là "một thành công hoàn toàn", khối này cần mất 4 tuần để đàm phán, trong đó nhượng bộ Hungary - đồng minh thân cận nhất của Điện Kremlin - tiếp tục nhập khẩu.
“Điều này cho thấy sự thống nhất của châu Âu đang suy giảm một chút sau chiến sự ở Ukraine”, Matteo Villa - nhà phân tích của tổ chức ISPI ở Milan - cho biết. "Cảm giác mệt mỏi này xuất hiện khi các quốc gia thành viên phải tìm cách mới để đối phó Nga. Rõ ràng là trong Liên minh châu Âu, một số quốc gia không còn sẵn sàng muốn tiếp tục thông qua các biện pháp trừng phạt”.
 |
| EU ngày càng khó thống nhất các lệnh trừng phạt Nga. Ảnh: Tylaz. |
Lo ngại tác động kinh tế từ những lệnh trừng phạt năng lượng, Ủy ban châu Âu nói sẽ không vội vàng đề xuất cấm vận khí đốt Nga. Các nhà lập pháp EU cũng đang kêu gọi hỗ trợ tài chính cho đối tượng bị ảnh hưởng bởi giá nhiên liệu tăng nhằm đảm bảo sự ủng hộ của công chúng đối với Ukraine không suy giảm.
Lãnh đạo cánh hữu của Italy Matteo Salvini - người được coi là thân cận với Moscow - trong tuần này nói rằng người Italy sẵn sàng hy sinh và liên đoàn của ông ủng hộ các lệnh trừng phạt chống lại Nga.
Tuy nhiên, ông chỉ ra sự ủng hộ không phải là không có giới hạn, trong bối cảnh cán cân thương mại chịu các lệnh trừng phạt có dấu hiệu thay đổi theo hướng có lợi cho Moscow, gây tổn hại cho các chủ doanh nghiệp nhỏ ở miền Bắc Italy.
“Người Italy sẵn lòng hy sinh kinh tế cá nhân để hỗ trợ quốc phòng cho Ukraine, giúp nước này đi đến một lệnh ngừng bắn", ông Salvini nói.
“Điều tôi không muốn chứng kiến là vào tháng 9, xung đột vẫn đang tiếp diễn. Nếu đúng là vậy, đó là sẽ thảm họa cho Italy về mặt kinh tế", ông kết luận.
