 |
Ngay trước khi bà Sarah Matthews, cựu Phó thư ký báo chí Nhà Trắng, ra làm chứng vào hôm 21/7 trước ủy ban điều tra vụ bạo loạn, Hội nghị đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ (HRC) đã tấn công bà trên Twitter là “dối trá” và “con tốt” của đảng Dân chủ.
Nhưng HRC không hề nhắc tới người đàn ông ngồi cạnh bà, cựu Phó cố vấn An ninh Quốc gia Mathew Pottinger, cho dù ông Pottinger cũng ra làm chứng để đưa ra cáo buộc gay gắt đối với những hành vi của cựu Tổng thống Donald Trump vào ngày xảy ra vụ bạo loạn.
Ông Trump cũng không đả động tới ông Pottinger. Trong khi đó, bà Matthews bị gọi là người hám danh và “nói dối trắng trợn”, ông Trump viết trong một tuyên bố.
Sự tương phản ấy nêu bật lên rằng vấn đề giới tính vẫn là dòng chảy ngầm mạnh mẽ nhưng ít được bàn tới, trong lúc các cuộc điều trần của ủy ban điều tra vụ bạo loạn hiện chỉ tập trung vào dân chủ, pháp quyền và sự chuyển giao quyền lực trong hòa bình.
Dòng chảy ngầm mạnh mẽ
Trong quá trình điều tra nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 của ông Trump, ủy ban điều tra của Hạ viện Mỹ đã dựa vào lời khai của một số phụ nữ. Những lời khai ấy, cùng lời chỉ trích đi kèm, thể hiện rõ thực tế là phụ nữ phải trả giá cao hơn đàn ông khi lên tiếng công khai.
Trong buổi điều trần hôm 21/7, bà Liz Cheney, Hạ nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa và là Phó chủ tịch ủy ban điều tra, tán dương những người phụ nữ đã xuất hiện công khai trong cuộc điều tra là “nguồn cảm hứng cho phụ nữ Mỹ”.
 |
| Mathew Pottinger (trái) và bà Sarah Matthews cùng ra làm chứng trước ủy ban điều tra của Hạ viện Mỹ theo hướng bất lợi cho ông Trump. Ảnh: New York Times. |
Lời tán dương ấy không chỉ dành cho bà Matthews mà còn là Cassidy Hutchinson - một phụ tá Nhà Trắng từng ra làm chứng trước ủy ban điều tra, Caroline Edwards - nữ cảnh sát Điện Capitol bị người bạo loạn tấn công, bà Wandrea Moss cùng mẹ Ruby Freeman - hai cán bộ bầu cử ở bang Georgia bị quấy rối và dọa giết sau khi bị ông Trump nêu tên trong thuyết âm mưu sai sự thật về gian lận cử tri.
Theo bà Cheney, bà Hutchinson, 26 tuổi, “luôn biết rõ mình sẽ chịu công kích từ ông Trump và những người đàn ông 50, 60, 70 tuổi trốn đằng sau đặc quyền hành pháp” khi ra làm chứng công khai.
“Nhưng như những nhân chứng của chúng ta hôm nay, cô ấy dũng cảm và vẫn quyết định hành động”, bà Cheney nhận định.
Trong khi đó, trả lời phỏng vấn với Newsmax, ông Trump nói Hutchinson đang dựng chuyện. “Cô ấy có vấn đề nghiêm trọng”, ông Trump nói. “Vấn đề về thần kinh”.
Cách ông Trump công kích bà Hutchinson và Matthews nhất quán với cách vị cựu tổng thống bêu riếu những phụ nữ từng thách thức ông trong quá khứ. Ông thường dùng từ ngữ công kích cá nhân nhằm đặt ra dấu hỏi về mức độ uy tín và độ minh mẫn của đối phương.
Đồng minh của ông Trump nói ông là người phản đòn công bằng và sẽ đáp trả bất cứ ai trái ý. Nhưng những năm qua, ông Trump thường dành sự công kích đặc biệt gay gắt đối với phụ nữ, chẳng hạn như nhà báo Mika Brzezinski và Megyn Kelly, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer và CEO của General Motors, bà Mary Barra.
 |
| Bà Hutchinson đã trở thành một nhân chứng then chốt của ủy ban điều tra của Hạ viện Mỹ. Ảnh: New York Times. |
Dạng hành vi ấy còn được tái hiện bởi các đồng minh của ông Trump, những người muốn được lòng vị cựu tổng thống.
Tuần qua, Garrett Ziegler, một phụ tá cấp thấp của Nhà Trắng dưới thời Trump, đã có màn độc thoại hung hăng trong lúc livestream. Ông Ziegler dùng từ ngữ xúc phạm giới tính khi nói về những nữ đồng nghiệp đã hợp tác với cuộc điều tra.
Cử tri nữ giới xa rời ông Trump
Những năm qua, đảng Cộng hòa đã cất công để trở nên lôi cuốn hơn trong mắt phụ nữ, nhóm cử tri điểm yếu của ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2020 và cũng là nhóm ngày càng xa rời ông.
Một khảo sát gần đây của New York Times cùng Cao đẳng Siena cho thấy 6 trên 10 phụ nữ cho rằng hành động của ông Trump sau cuộc bầu cử năm 2020 đã đe dọa nền dân chủ. Tỷ lệ này ở đàn ông cân bằng hơn, với 48% cũng có niềm tin như trên so với 45% cho rằng ông Trump chỉ đang thực thi quyền lợi.
Phản ứng của ông Trump và đồng minh phần nào giải thích cho con số trên.
“Pat Cipollone, Bill Bar, Marc Short, những người này đều nói ra những điều tương tự, nhưng họ chỉ công kích nữ giới trẻ tuổi”, cựu Hạ nghị sĩ Barbara Comstock từ bang Virginia, đảng viên Cộng hòa từng bị ông Trump đánh giá là “RINO”, tức “đảng viên Cộng hòa chỉ trên danh nghĩa”.
Bà Comstock đang nhắc lần lượt tới tên của cựu cố vấn Nhà Trắng, cựu tổng chưởng lý cùng cựu chánh văn phòng dưới quyền cựu Phó tổng thống Mike Pence. Cả ba nhân vật này đều làm chứng kín trước ủy ban điều tra với nội dung bất lợi cho ông Trump.
 |
| Bà Cheney (trái) mất vị trí là đảng viên Cộng hòa quyền lực thứ ba tại Điện Capitol sau khi phản đối ông Trump. Ảnh: New York Times. |
Một số đàn ông ra làm chứng cũng phải chịu hậu quả như bị chỉ trích hoặc gặp khó khăn trên đường sự nghiệp. Ông Rusty Bowers, Chủ tịch Hạ viện bang Arizona, bị đảng Cộng hòa kỷ luật sau khi làm chứng trước ủy ban điều tra.
Hay ông Barr, vị cựu tổng chưởng lý từng nói thẳng ra rằng cáo buộc gian lận bầu cử của ông Trump là vô căn cứ, cũng kể mình gặp chuyện tương tự. “Tôi phải nhận nhiều đả kích từ cánh hữu”, ông Barr nói.
Tuy nhiên, sự đả kích nhằm vào đàn ông ra làm chứng không nhiều, không có cường độ mạnh và cũng không gay gắt như đối với phụ nữ, đặc biệt là đối với bà Hutchinson. Đồng minh của ông Trump khẳng định họ lo ngại về tính xác thực trong lời khai với ủy ban của bà Hutchinson.
Chính Hạ nghị sĩ Cheney, đảng viên Cộng hòa tham gia ủy ban điều tra, cũng phải chịu hậu quả nặng nề vì phản đối ông Trump.
Khi bà Cheney đi ngược lại đảng Cộng hòa và bỏ phiếu luận tội ông Trump vì hành vi kích động bạo loạn trong năm 2021, bà đang là đảng viên Cộng hòa nắm giữ vị trí cao thứ ba ở Điện Capitol.
Chỉ vài tháng sau đó, bà Cheney đã bị bãi nhiệm. Tới nay, bà có nguy cơ bị mất ghế ở bang Wyoming khi phải đối mặt với ứng viên cạnh tranh được ông Trump ủng hộ trong cuộc bầu cử sơ bộ sắp tới vào tháng 8.
