Phiên tòa luận tội lần hai tại Thượng viện cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ bắt đầu vào ngày 9/2, chỉ hơn một tháng sau vụ bạo loạn tại Điện Capitol hôm 6/1. Hạ viện đã cáo buộc ông tội "kích động nổi loạn" trong vụ tấn công chưa từng có tiền lệ này.
Các lãnh đạo Thượng viện hôm 8/2 đã đồng ý kế hoạch tiến hành phiên tòa nhanh chóng một cách khác thường. Theo kế hoạch, phiên tòa có thể kết thúc sau chưa đầy một nửa thời gian so với phiên tòa đầu tiên diễn ra hồi đầu năm 2020.
Các luật sư của ông Trump trình lên Thượng viện phần biện hộ bằng văn bản dài 78 trang. Họ lập luận rằng cựu tổng thống không phải chịu trách nhiệm về vụ tấn công và rằng trong mọi trường hợp, Thượng viện không thể xét xử một tổng thống đã mãn nhiệm.
Trong hồ sơ của mình, các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện đóng vai trò công tố viên trong phiên tòa nhắc lại cáo buộc rằng ông Trump "cố ý" kích động bạo loạn và khẳng định ông hoàn toàn có thể bị xét xử tại Thượng viện.
 |
| Phiên tòa luận tội ông Trump tại Thượng viện Mỹ dự kiến bắt đầu vào ngày 9/2. Ảnh: Reuters. |
Ngày 9/2: Bốn giờ tranh luận, sau đó là bỏ phiếu thủ tục
Cuộc đụng độ đầu tiên giữa đội ngũ pháp lý của cựu tổng thống và các công tố viên Hạ viện sẽ xoay quanh câu hỏi liệu phiên tòa có phù hợp với hiến pháp Mỹ hay không.
Các thượng nghị sĩ dự định cho họ 4 giờ để tranh luận về vấn đề vẫn là khúc mắc trong quá trình tố tụng: Liệu Thượng viện có thể xét xử một cựu tổng thống? Chưa từng có cựu tổng thống nào phải hầu tòa như vậy, nhưng Thượng viện đã xét xử một bộ trưởng chiến tranh vào những năm 1870 sau khi ông rời nhiệm sở.
Chỉ cần quá bán thượng nghị sĩ đồng ý, và khả năng là như vậy, phần chính của phiên tòa sẽ bắt đầu.
Từ 10/2 đến 12/2 hoặc 14/2: 16 giờ tranh luận cho mỗi bên
Mỗi bên công tố và bào chữa có tối đa 16 giờ để trình bày lập luận của mình, bắt đầu từ trưa ngày 10/2. Đây là một trong các điều khoản của thỏa thuận mà Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện, và Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện, đã nhất trí.
"Cơ cấu mà chúng tôi đã nhất trí là rất công bằng", ông Schumer nói hôm 8/2. "Nó sẽ cho phép phiên tòa đạt được mục đích: sự thật và trách nhiệm".
Không bên nào được cho là sẽ dùng hết thời gian quy định. Song một trong những luật sư của ông Trump đã yêu cầu phiên tòa tạm dừng lúc mặt trời lặn ngày 12/2, vì đây là thời điểm bắt đầu ngày Sabbath của người Do Thái (kết thúc vào lúc mặt trời lặn ngày 13/2) . Do đó, chưa rõ liệu việc này sẽ hoàn thành trước hay trong ngày 14/2.
 |
| Ông Trump trong cuộc mít tinh ở Washington hôm 6/1, trước khi xảy ra vụ bạo loạn ở Điện Capitol. Ảnh: Reuters. |
Từ 14/2 đến đầu tuần sau: Thượng nghị sĩ chất vấn, có thể có tranh luận về nhân chứng và phán quyết
Trình tự những gì xảy ra tiếp theo không hoàn toàn chắc chắn.
Các thượng nghị sĩ sẽ có ít nhất một ngày để đặt câu hỏi với hai phía công tố và bào chữa sau khi họ kết thúc phần trình bày lập luận của mình.
Lần này, các thượng nghị sĩ sẽ cho các công tố viện Hạ viện được lựa chọn có tranh luận và bỏ phiếu về việc gọi nhân chứng ra tòa hay không. Không rõ liệu họ sẽ tận dụng quyền này như thế nào.
Tuần trước, ông Trump đã từ chối đề nghị của đảng Dân chủ về việc tự nguyện xuất hiện và đưa ra lời khai phiên tòa. Song các công tố viên Hạ viện vẫn chưa quyết định liệu họ có cố yêu cầu trát đòi ông hay bất kỳ nhân chứng nào khác hầu tòa hay không.
Làm như vậy có thể củng cố lập luận của họ, nhưng các đảng viên Dân chủ cũng mong muốn nhanh chóng tiếp tục thúc đẩy việc thông qua gói cứu trợ đại dịch trị giá 1.900 tỷ USD của chính quyền Tổng thống Joe Biden.
Bất cứ khi nào vấn đề về nhân chứng được giải quyết, phiên tòa sẽ kết thúc với phần trình bày lập luận sau cuối và cuộc bỏ phiếu cuối cùng về việc có kết tội ông Trump hay không.
