 |
Bên cạnh cửa sổ một toa tàu điện ngầm ở Kharkiv, nơi Vladlena Igorivna (31 tuổi), mẹ cô và hai con nhỏ đã ngủ trong gần một tháng, một lọ hoa tulip được đặt ở đó, như biểu tượng về khung cảnh đẹp đẽ bên ngoài lòng đất trước khi cuộc giao tranh ở Ukraine nổ ra.
Chiếc thang cuốn trong đường hầm giờ đây trở thành phương tiện đưa người ta lên mặt đất để hít chút không khí trong lành hiếm hoi trong thời gian ngắn ngủi.
Đôi mắt của họ, đã quá quen với môi trường xung quanh mờ mịt, dễ dàng bị chói dưới ánh sáng Mặt Trời.
Các con của Igorivna, Nazar (6 tuổi) và Makar (3 tuổi), sợ hãi khi ở bên ngoài.
“Bọn trẻ nghe thấy tiếng bom và chúng đòi quay trở lại xuống hầm. Ngày nào tôi cũng muốn ra ngoài đi dạo, nhưng tôi không thể. Tôi muốn về nhà”, Igorivna giải thích.
Trong gần một tháng, hàng nghìn cư dân Kharkiv đã sống dưới lòng đất trong hệ thống tàu điện ngầm của thành phố để tránh các trận tấn công bằng pháo, tên lửa và bom bi. Họ không biết cuộc sống như vậy sẽ tiếp diễn trong bao lâu, theo Washington Post.
 |
| Hoa tulip được đặt cạnh cửa sổ một toa tàu điện ngầm ở Kharkiv. Ảnh: Washington Post. |
Ngôi nhà mới, gia đình mới
Cuộc tấn công của Moscow nhắm vào Ukraine đã khiến 10 triệu người (1/4 dân số) - mất nhà chỉ trong vài tuần.
Tại Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của đất nước, ít nhất một nửa trong số 1,4 triệu cư dân đã tháo chạy, theo các quan chức, nhưng không ai chắc chắn về con số chính xác.
Đối với một số cư dân ở lại, hệ thống tàu điện ngầm của thành phố dường như là nơi an toàn nhất. Lều và đệm đặt rải rác trên sân ga, trong khi các toa tàu không di chuyển và mở cửa để có thêm không gian cho người trú ẩn.
Thang cuốn cũng trở thành sân chơi ưa chuộng của lũ trẻ dưới lòng đất, khi chúng rượt đuổi nhau quanh đó.
Khoảng 50 trẻ em đang sống trong nhà ga này, trong số khoảng 200 hoặc 300 người. Cảnh sát không cho phép tiết lộ tên nhà ga.
Thay vì thông báo các chuyến tàu bị hoãn, hệ thống loa giờ đây có chức năng thông báo cho người dân khi có tình nguyện viên mang thức ăn đến. Có ấm điện, nhưng không có chỗ để nấu ăn.
 |
| Sergey Mironovich trong một ga tàu điện ngầm ở Kharkiv. Ông cho biết đã làm việc 27 năm ở Nga và nói rằng ông không thể hiểu những gì đang xảy ra. Ảnh: Washington Post. |
Khoảng 25 người ngủ trong cùng toa tàu với Igorivna. Quần áo treo trên tay vịn xung quanh, và hộp thức ăn rải rác đầy sàn. “Chúng tôi đã ở đây trong một thời gian dài, tất cả giống như một đại gia đình”, cô nói.
Giống như nhiều người khác, họ đã ở ga tàu điện ngầm kể từ ngày đầu tiên của cuộc xung đột, ngày 24/2.
Ban đầu, phần lớn mọi người đều nghĩ rằng họ chỉ ở đây một vài đêm, nhưng gần một tháng trôi qua, họ vẫn không thể rời đi.
Igorivna ngồi trong khi ôm hai con, đầu của chúng tựa vào lòng cô. Giờ đây, họ ngủ vào buổi chiều và không thể ngủ trong đêm.
Cô nói: “Rất khó để dỗ bọn trẻ ngủ ban đêm. Chúng không thể ngủ bình thường”.
Tàu điện ngầm Kharkiv mở cửa vào năm 1975, trong thời kỳ đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh, trở thành hệ thống tàu điện ngầm thứ 6 ở Liên Xô lúc đó. Olek Kucha - một người trú ẩn ở đó - chỉ ra những cánh cửa kim loại dày được thiết kế để bảo vệ dân thường trong trường hợp bị tấn công hạt nhân.
Giờ đây, họ đóng cửa ga tàu hàng ngày lúc 18h, theo lệnh giới nghiêm của thành phố. Khi Mazar và Nazar tỉnh dậy, hai đứa trẻ tự tìm niềm vui và rượt đuổi quanh các toa tàu.
“Thằng bé gọi to: ‘Bà ơi bà, cháu yêu bà lắm’. Nó quả là một đứa trẻ hiếu động, chúng tôi thật may mắn khi có thằng bé ở đây”, bà Valentina Kryvokolysko (61 tuổi), đang ngủ trên băng ghế, vui vẻ nói về Mazar.
Nhưng khuôn mặt bà nhanh chóng chuyển buồn và rơi nước mắt khi nhớ về đứa cháu 6 tuổi của mình, đang ở một nơi trú ẩn khác của thành phố. Khu vực đó bị pháo kích nặng hơn. Bà không có người thân nào ở cạnh tại đây, ngoại trừ những “người thân” mới nhận tại nhà ga này.
 |
| Khoảng 50 trẻ em đang sống trong một nhà ga ở Kharkiv, trong số khoảng 200 hoặc 300 người. Ảnh: Washington Post. |
“Đây là thành phố của chúng tôi”
Kharkiv đã gánh chịu những tổn thất của các cuộc xung đột trước đây, khi là mục tiêu của bốn trận chiến giữa Đức và Liên Xô trong Thế chiến 2. Ký ức về nạn đói những năm 1930, trong đó 4 triệu người Ukraine đã chết, vẫn chưa nguôi.
“Có nhiều thế hệ ký ức về nỗi kinh hoàng của quá khứ”, bà Martinova nói khi ăn bỏng ngô mà mọi người trong toa tàu truyền tay nhau.
Ba người phụ nữ khác trò chuyện ở giữa toa tàu, sốc vì những ký ức cũ của Kharkiv, một thành phố nói tiếng Nga, nằm cách biên giới với Nga chỉ 25 km.
Alina Biloshytska (25 tuổi) chỉ vừa bắt đầu một công việc mới thì cuộc xung đột nổ ra. Giờ cô ở đây một mình chờ tin tức từ người chồng nơi tiền tuyến.
“Tôi không thể rời đi mà không có anh”, cô nói, ngồi trên băng ghế tàu điện ngầm với đôi dép đan.
Lúc đầu, cô khóc rất nhiều, nhưng sau đó dán mắt vào màn hình và chờ đợi những lúc anh có thể lên mạng và nhắn tin với cô. Tuy nhiên, số lần nhắn tin của họ đang ít dần. "Anh thậm chí không cho tôi biết anh đang ở đâu”, cô nói.
 |
| Nhiều người dân Kharkiv đã phải trú dưới ga tàu điện ngầm trong gần một tháng và không thể rời đi. Ảnh: Washington Post. |
Igorivna, một người mẹ đơn thân, nói rằng việc ra đi quá khó khăn và nguy hiểm. Họ không có phương tiện và không có nơi nào để đi. Hơn nữa, đây là thành phố của họ.
“Chúng tôi là dân Kharkiv gốc”, bà Yelena (61 tuổi), mẹ của Igorivna, giải thích. “Chúng tôi đã có một thành phố tuyệt đẹp. Sở thú của chúng tôi, nhà thờ của chúng tôi bị đánh bom. Những thứ đẹp đẽ của chúng tôi đã bị bom đạn vùi dập".
Bé Mila, bị xây xát ở mũi do ngã khỏi thang cuốn, đang bị ốm nhưng vẫn muốn ra ngoài. Mẹ bé, Alexandra Cakhno (28 tuổi), gọi con quay lại khi bé bắt đầu đi lang thang quanh các bậc thang vào nhà ga.
Hai tiếng nổ lớn vang lên nhưng đứa trẻ 3 tuổi không sợ hãi. “Con bé còn biết hỏi là đó là tiếng bom dội đến hay là bắn đi”, Cakhno nói sau khi Mila quay lại.
Họ không rời đi vì không muốn bỏ chú chó và 2 con mèo cưng. Chồng của Cakhno gần đây cũng phải phẫu thuật lưng.
“Nghĩ mà xem, mèo, chó, con gái, anh ấy không thể mang theo bất cứ thứ gì. Có những lúc tôi nghĩ hay cứ dắt theo các con vật rồi đi, nhưng sau đó lại nghĩ nên ở lại tới cuối. Sao chúng tôi phải rời đi chứ?”, cô nói
