Báo Philstar của Philippines đưa tin, trong bài trả lời phỏng vấn tại Manila ngày 5/6, ông Aquino cho biết, các tàu Trung Quốc bị phát hiện ở bãi đá Gavin và Cuateron.
“Chúng tôi quan ngại rằng Trung Quốc lại đang triển khai nhiều động thái gia tăng căng thẳng mới”, Tổng thống Philippines nói bên lề Hội nghị Quản lý và Giảm thiểu rủi ro thiên tai Á – Âu.
 |
| Bức ảnh cho thấy Tung Quốc đang tiến hành việc san lấp trên một quy mô lớn tại đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: AFP. |
Tổng thống Aquino cho biết các tàu mới bị phát hiện dường như giống với các loại tàu Trung Quốc đã sử dụng để vận chuyển cát và sỏi tại đảo Gạc Ma.
“Theo những gì tôi nhìn thấy trong ảnh, các tàu này chỉ có thể dùng để cải tạo đất”, người đứng đầu chính phủ Philippines nhấn mạnh.
Theo báo mạng Rappler, sau khi Tổng thống Aquino tiết lộ thông tin này, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario tuyên bố nếu các tàu Trung Quốc thực sự đang hoạt động nhằm thay đổi hiện trạng ở khu vực, Manila sẽ xem xét lên tiếng phản đối Bắc Kinh.
Ông del Rosario khẳng định những hoạt động như Trung Quốc đang làm ở đảo Gạc Ma sẽ vi phạm Tuyên bố ứng xử giữa các bên ở Biển Đông (DOC) vì "đang thay đổi hiện trạng một cách hiệu quả cũng như gây căng thẳng”.
Hôm 14/5, Philippines cũng cáo buộc Trung Quốc cải tạo đất và vận chuyển vật liệu tại đảo Gạc Ma của Việt Nam để chuẩn bị cho việc xây dựng một đường băng.
"Trong những tuần gần đây, Trung Quốc đã tăng cường hoạt động chuyển vật liệu xây dựng tới đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa. Họ sắp xây dựng một đường băng”, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose cho hay.
Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Philippines, diện tích đất mà Trung Quốc khai thác tại đảo Gạc Ma có thể lên tới 31 ha.
Bộ trưởng Del Rosario cũng cho biết, Manila đã gửi một công hàm ngoại giao tới Bắc Kinh vào cuối tháng 4. Nhưng ngay lập tức, phía Trung Quốc đã bác bỏ công hàm của Philippines đồng thời ngang nhiên cho rằng, đảo Gạc Ma thuộc lãnh thổ nước này, GMA News đưa tin.
Mới đây, phản ứng trước yêu cầu của Tòa án trọng tài quốc tế về việc phản hồi trước vụ kiện của Philippines, Trung Quốc cũng đã khước từ.
“Trung Quốc vẫn giữ nguyên lập trường không chấp nhận hoặc tham gia vụ kiện đường lưỡi bò của Philippines”, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hồng Lỗi tuyên bố tại Bắc Kinh.
Phản ứng của Trung Quốc không nằm ngoài dự đoán của nhiều chuyên gia. Ông Rommel Banlaoi, chủ tịch Viện nghiên cứu khủng bố, bạo lực và hòa bình của Philippines ngày 4/6 nhấn mạnh: “Dựa trên những hiểu biết của tôi, Trung Quốc sẽ tiếp tục bỏ qua các yêu cầu (của Tòa án quốc tế). Ngay cả khi tòa án ra phán quyết cuối cùng về vấn đề này, Bắc Kinh tiếp tục làm ngơ, đặc biệt là nếu phán quyết không có lợi cho Trung Quốc”.
Tuy nhiên, theo bà Bonnie Glaser, chuyên gia nghiên cứu Đông Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (Mỹ), dù Trung Quốc không chấp nhận tham gia vụ kiện nhưng nếu càng nhiều nước ủng hộ Philippines đưa vụ việc ra Toà án trọng tài quốc tế thì càng có nhiều khả năng Trung Quốc ít nhất sẽ phải tính đến cái giá về uy tín quốc tế mà họ phải trả trong những vụ việc như thế.
