Thời báo Epoch của Mỹ dẫn lời Richard D. Fisher, chuyên gia phân tích các vấn đề quân sự khu vực Đông Á của Trung tâm Đánh giá và Chiến lược quốc tế (IASC), nhận định: "Sau khi phát đi thông điệp cảnh báo Trung Quốc đủ điên rồ để tấn công nước khác, Bắc Kinh sẽ biến Biển Đông trở thành ao nhà của họ".
 |
| Phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc Vương Quán Trung phát biểu tại Shangri-La 2014. Ảnh: Tân Hoa Xã |
Trước những phát biểu được đánh giá là thô lỗ và thiếu tính xây dựng của Phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc Vương Quán Trung tại Shangri-La 2014, ông Fisher nhận định: “Nhiệm vụ của ông Vương là đe dọa nỗ lực bảo vệ lợi ích của Nhật Bản và Mỹ bằng cách phủ nhận sự liên quan của Trung Quốc với tình trạng căng thẳng ở Biển Đông và biển Hoa Đông”.
Chuyên gia này còn nhận định mục tiêu của Trung Quốc không phải là cãi lý mà là sử dụng giọng điệu hiếu chiến để đe dọa các nước khác trong khu vực và xa hơn là Mỹ. Trung Quốc muốn cho các nước xung quanh thấy họ hiếu chiến, sẵn sàng sử dụng các biện pháp cứng rắn nhằm đạt được yêu sách lãnh thổ mà chính quyền Bắc Kinh đề ra.
Các nhà phân tích mô tả chiến thuật của Trung Quốc là “cố tình gây sự” trên các vùng mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền. Họ dẫn chứng bằng các hành động ngang ngược của tàu công vụ Trung Quốc, bao gồm tấn công, bắt giữ tàu cá nước ngoài, chủ động đâm, va vào các tàu thực thi nhiệm vụ nước khác cùng cách hành xử thô bạo của ngư dân Bắc Kinh.
Tuy nhiên, những hành động ngang ngược của Trung Quốc có thể phản tác dụng. Nó đẩy Trung Quốc tới những thách thức lớn hơn. Sự ngang ngược, gây thù chuốc oán của Bắc Kinh sẽ khiến các quốc gia khác đoàn kết lại với nhau để bảo vệ chủ quyền, bao gồm cả liên minh Tokyo - Washington, ông Fisher nói.
Trong bài phát biểu dẫn đề tại Diễn đàn Shangri-La, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói: “Việc Trung Quốc sử dụng vũ lực và đe dọa trong những tranh chấp chủ quyền là hành động mà họ không thể biện hộ. Các nước không thể dựa vào bạo lực vào áp bức mà phải dùng những biện pháp hòa bình để giải quyết xung đột”.
Ông Abe còn cam kết “hỗ trợ tối đa” để các nước ASEAN bảo vệ chủ quyền trong tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc.
Sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel sử dụng ngôn từ mạnh mẽ và trực diện để phê phán Trung Quốc: "Trong những tháng gần đây, Trung Quốc thực hiện những hành động đơn phương gây bất ổn nhằm củng cố tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông. Mỹ sẽ không thờ ơ khi những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo trật tự quốc tế bị đe dọa”.
Bỏ bài phát biểu được chuẩn bị trước tại Shangri-La, Tướng Trung Quốc lên tiếng chỉ trích: "Ông Abe và ông Hagel có sự chỉ trích một cách không tưởng tượng được với Trung Quốc. Tôi hoàn toàn không thể tưởng tượng nổi. Có cảm giác như họ có sự phối hợp với nhau chặt chẽ, họ ủng hộ nhau, họ khuyến khích nhau. Họ lợi dụng lợi thế của người nói trước trong Shangri-La và đưa ra các hành động khiêu khích, thách thức với Trung Quốc".
