Phân tích hơn 5.300 bộ gene virus corona mới từ 62 quốc gia cho thấy dù virus khá ổn định, một số đã có đột biến, bao gồm hai biến đổi di truyền làm thay đổi "protein hình gai" (spike protein) mà virus sử dụng để bám vào tế bào người, theo Guardian.
Các nhà nghiên cứu tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London nhấn mạnh rằng không rõ các đột biến này ảnh hưởng đến virus như thế nào, nhưng vì chúng phát sinh độc lập ở các quốc gia khác nhau, điều này có thể giúp virus lây lan dễ dàng hơn.
Đột biến về protein hình gai là rất hiếm gặp tại thời điểm này, nhưng ông Martin Hibberd, giáo sư về các bệnh truyền nhiễm mới nổi và là một trong các tác giả của nghiên cứu, nói sự xuất hiện các đột biến này nhấn mạnh tính cần thiết của việc giám sát virus trên toàn cầu để có thể phát hiện nhanh chóng những thay đổi đáng lo ngại hơn.
Các nhà khoa học đang theo dõi các đột biến có thể xảy ra ở virus corona mới. Ảnh: PA. |
"Đây là chính xác những gì chúng ta cần để ý", ông Hibberd nói. "Người ta đang chế tạo vaccine và các liệu pháp khác chống lại protein hình gai này vì đây có vẻ là một mục tiêu rất tốt. Chúng ta cần để mắt đến nó và đảm bảo rằng mọi đột biến sẽ không làm vô hiệu bất kỳ cách tiếp cận nào trong số này".
Từ đầu, các nghiên cứu về virus corona mới, SARS-CoV-2, đã cho thấy rằng hình dáng của protein hình gai cho phép virus liên kết với các tế bào của con người hiệu quả hơn SARS, một loại virus cùng họ gây ra dịch bệnh vào năm 2002. Sự khác biệt này có thể đã giúp virus corona mới lây cho nhiều người hơn với tốc độ nhanh chóng trên toàn thế giới.
Các nhà khoa học lo ngại liệu sẽ có thêm nhiều đột biến protein hình gai nữa hay không, không chỉ vì chúng có thể thay đổi cách thức hoạt động của virus. Protein hình gai là mục tiêu chính của các loại vaccine hàng đầu trên thế giới và nếu nó thay đổi quá nhiều thì các loại vaccine này có thể không còn tác dụng. Các phương pháp điều trị tiềm năng khác, chẳng hạn như kháng thể tổng hợp tấn công protein dạng gai, cũng có thể kém hiệu quả hơn.
"Đây là một cảnh báo sớm", giáo sư Hibberd nói. "Ngay cả khi những đột biến này không quan trọng đối với vaccine, thì những đột biến khác có thể xảy ra và chúng ta cần duy trì sự giám sát của mình để chúng ta không bị đánh úp vì phát triển một loại vaccine chỉ có tác dụng chống lại một số chủng virus".
Các nhà khoa học đã phân tích 5.349 bộ gene virus corona mới được tải lên hai cơ sở dữ liệu di truyền chính kể từ khi dịch bệnh bắt đầu. Bằng cách nghiên cứu cấu trúc di truyền của virus, các nhà khoa học đã phát hiện cách thức nó phân hóa thành các chủng khác nhau và tìm kiếm các dấu hiệu cho thấy nó thích nghi với con người.
Trong một nghiên cứu chưa trải qua bình duyệt, các nhà nghiên cứu đã xác định 2 nhóm virus corona rộng lớn hiện đã lây lan trên toàn cầu. Đối 2 đột biến về protein hình gai, một đột biến được tìm thấy trong 788 virus trên toàn thế giới, trong khi đột biến khác chỉ xuất hiện 32 virus.
Nghiên cứu cho thấy, cho đến tháng 1, một nhóm virus corona ở Trung Quốc đã không bị phát hiện vì chúng có đột biến ở vùng di truyền mà các xét nghiệm ban đầu dựa vào. Các xét nghiệm gần đây phát hiện tất cả loại virus đã biết.
Tháng trước, một nhóm nhà khoa học quốc tế đã sử dụng các phân tích di truyền để chỉ ra rằng virus corona mới có khả năng bắt nguồn từ dơi và không được tạo ra trong phòng thí nghiệm như các thuyết âm mưu nói.