 |
Tổng thống Trump vẫn là người quyền lực nhất thế giới, nhưng ông đang tập trung vào khía cạnh mà ông không thể đạt được: không phải rời nhiệm sở như một kẻ thất bại.
Ông đã dành nhiều ngày để tìm kiếm bất kỳ hy vọng nào, nếu không thực sự lật ngược được bầu cử thì ít nhất là chứng minh rằng ông bị cướp mất nhiệm kỳ thứ hai.
Tín hiệu trong những ngày gần đây cho thấy ông sẽ nỗ lực ngăn chặn việc thông qua gói kích thích được lưỡng đảng ủng hộ, đồng thời ân xá cho một loạt đồng minh và những người ủng hộ, hầu hết nằm ngoài quy trình bình thường của Bộ Tư pháp Mỹ. Hôm 23/12, ông phủ quyết dự luật quốc phòng được hầu hết thành viên đảng của ông ủng hộ.
 |
| Một lính Thủy quân lục chiến đứng canh gác bên ngoài Phòng Bầu dục hôm 22/12, dấu hiệu cho thấy ông Trump đang ở bên trong. Ảnh: Reuters. |
Mặt khác, ông vẫn đón tiếp những người chuyên đi tung thuyết âm mưu và ủng hộ viên diều hâu, tìm cách sắp xếp cho một vài người các vị trí trong chính phủ. Đây là lực lượng đứng sau các ý tưởng như thách thức kết quả bầu cử tại quốc hội và thậm chí ban hành thiết quân luật.
Ông gần như hoàn toàn xa rời vai trò lãnh đạo quốc gia ngay cả khi số người Mỹ thiệt mạng vì virus corona đang tăng ở mức kỷ lục.
Đối mặt với cuộc tấn công mạng nghiêm trọng gần như chắc chắn do Nga thực hiện, phản ứng của ông là nói giảm nói tránh thiệt hại và cho rằng thủ phạm thực sự có thể là Trung Quốc, trái ngược với nhận định của các quan chức cấp cao.
Ông gần như không đóng vai trò gì trong việc đàm phán gói kích thích kinh tế vừa được quốc hội thông qua, trước khi hành động để ngăn chặn dự luật vào phút cuối.
Không rõ rằng hành vi mới nhất của ông Trump còn là gì khác ngoài sự giận dữ, tìm kiếm sự chú ý hoặc là hình thức trị liệu cho người kiểm soát kho vũ khí hạt nhân. Một quan điểm khác cho rằng đây có thể là những bước chuẩn bị chiến lược cho chiến tranh tái tranh cử năm 2024.
Nếu không có gì khác, việc này sẽ tạo ra 27 ngày tràn đầy lo lắng trước mắt ở Washington.
Hành vi khó đoán định
Hầu hết cố vấn tin rằng ông Trump sẽ rời Nhà Trắng vào ngày 20/1. Các lệnh ân xá ông công bố tối 22/12 cho thấy ông sẽ thoải mái sử dụng quyền hạn của mình cho đến lúc đó. Song, rất khó để đoán định ông đi xa đến đâu trong nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử: nhất mực không rời Nhà Trắng hay đưa ra hàng loạt quyết định đơn phương trong những tuần cuối cùng.
Dù vậy, hành vi thất thường của ông cũng như việc ông thờ ơ với các nhiệm vụ tổng thổng khiến một số phụ tá và cố vấn trung thành nhất lo ngại sâu sắc.
 |
| Ông Trump có lẽ đang ở vào giai đoạn buông lỏng nhất cũng như khó đoán nhất kể từ ngày nhậm chức. Ảnh: New York Times. |
Hiện tại, ông Trump đã nói với các cố vấn rằng ông sẵn sàng ngừng nghe theo Sidney Powell, luật sư thuyết phục ông bằng thuyết âm mưu về cuộc bầu cử. Ông cũng nói sẽ không nghe theo những người như Patrick Byrne, cựu giám đốc điều hành của Overstock.com, người có mặt trong cuộc họp kéo dài gần 5 giờ đồng hồ tại Phòng Bầu dục và sau đó là khu sinh hoạt riêng của tổng thống vào tuần trước.
Song các cố vấn hiện tại đã phải đấu tranh mỗi ngày để giúp ông Trump rời xa những người đang nói với ông những gì ông muốn nghe. Và các cựu cố vấn nói rằng vấn đề đáng lo ngại nhất là sự biến mất dần dần của nhóm phụ tá nòng cốt ở Cánh Tây, những người có thể khiến ông quay lưng với những ý tưởng liều lĩnh, không rõ ràng về mặt pháp lý và nguy hiểm.
"Số lượng người đang nói với ông ấy những điều ông ấy không muốn nghe đã giảm bớt", cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, người lên án việc tổng thống không chịu chấp nhận thất cử, nhận xét.
Ông Trump đã quay sang các trợ lý như Peter Navarro, cố vấn thương mại, người đã cố gắng thu thập bằng chứng về gian lận bầu cử để củng cố các tuyên bố của tổng thống.
Và ông đang lắng nghe các đảng viên Cộng hòa khăng khăng rằng Phó tổng thống Mike Pence có thể giúp thay đổi cục diện bầu cử trong quá trình phê chuẩn kết quả diễn ra vào đầu tháng tới, mặc dù thực tế là không thể.
Tấn công đồng minh
Một số đảng viên Cộng hòa ở Đồi Capitol đang tìm cách để không một người ủng hộ nào của tổng thống có thể cản trở quá trình phê chuẩn. Khả năng này đã trở nên thực tế sau khi ông Trump nói chuyện với Thượng nghị sĩ đắc cử Tommy Tuberville của bang Alabama.
Tuy nhiên, ông Tuberville không chắc chắn sẽ làm theo mong muốn của tổng thống, và ngay cả khi ông làm vậy, vẫn có khả năng Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo phe đa số, có thể can thiệp để ngăn chặn.
Ông McConnell đã kêu gọi các thành viên đảng Cộng hòa không đưa ra phản đối khi kết quả được chứng nhận vì điều đó sẽ buộc những người khác công khai biểu quyết chống lại tổng thống.
 |
| Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell. Ảnh: Reuters. |
Ngay cả trong những thời điểm tốt nhất, ông Trump đã tìm kiếm - và yêu cầu - sự tán thành từ những người bên ngoài Nhà Trắng cho bất cứ điều gì mà các trợ lý của ông sẽ làm.
Song tại Nhà Trắng, tổng thống đang tấn công những đồng minh thân cận nhất của mình. Ông phàn nàn với các đồng minh rằng Phó tổng thống Pence, người đã bị chế giễu vì lòng trung thành với tổng thống trong bốn năm qua, nên làm nhiều hơn để bảo vệ ông.
Và ông rất tức giận khi ông McConnell công nhận Tổng thống đắc cử Joe Biden là người chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Tuần này, ông Trump yêu cầu một trợ lý gửi biểu đồ trong đó ghi thời gian tổng thống tuyên bố ủng hộ ông McConnell để khẳng định rằng chính ông đã giúp vị thượng nghị sĩ tái đắc cử trong năm nay.
Hàm ý của tổng thống là lãnh đạo đa số Thượng viện đã vô ơn trước sự giúp đỡ của ông, dù điều này gây ra nhiều tranh cãi.
Tối 22/12, ông Trump chỉ trích đội ngũ lãnh đạo Thượng viện bằng cách tấn công ông McConnell và Thượng nghị sĩ John Thune, nhân vật số 2 của đảng Cộng hòa tại cơ quan này. Hai nhà lập pháp trước đó nói bất kỳ thách thức nào đối với việc phê chuẩn kết quả bầu cử sẽ bị hạ gục như một "con chó bị bắn".
Tại Bộ Tư pháp, Bộ trưởng William Barr hôm 21/12 đã công khai và dứt khoát bác bỏ việc chỉ định công tố viên đặc biệt để điều tra gian lận bầu cử và Hunter Biden, con trai của Tổng thống đắc cử Biden.
Việc này dường như nhằm để người kế nhiệm ngắn hạn của ông Barr, Jeffrey Rosen, không phải chịu bất kỳ áp lực nào nữa từ Tổng thống Trump trong vấn đề này.
Lo lắng về bốn tuần tới
Trong các cuộc trao đổi riêng tư, đồng minh của ông Trump đang bày tỏ lo ngại về bốn tuần tới.
Ông Barr, người rời nhiệm sở vào ngày 23/12, nói với các cộng sự rằng ông rất lo lắng về hành vi của ông Trump trong những tuần gần đây. Các cố vấn khác cho biết họ cảm thấy mệt mỏi và đang mong chờ đến cuối nhiệm kỳ.
Đối với những người ở lại, những ngày qua thực sự ảm đạm. Viên chức chính quyền buộc phải dành thời gian hoặc thực hiện yêu cầu của tổng thống chứng minh bầu cử có gian lận, hoặc hứng chịu cơn thịnh nộ của ông.
 |
| Ông Trump và vợ chuẩn bị lên đường đến Florida hôm 23/12. Ảnh: Reuters. |
Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows đã phản đối một số mong muốn của tổng thống, như bổ nhiệm bà Powell làm công tố viên đặc biệt điều tra hành vi gian lận cử tri. Song ông cũng có chuyến đi đến bang Georgia hôm 22/12 để điều tra các biện pháp đảm bảo an toàn phiếu bầu.
Các cố vấn khác đơn giản là vắng mặt vào lúc mà tổng thống đặc biệt không ổn định.
Con rể và cố vấn cấp cao của tổng thống, Jared Kushner, giành phần lớn thời gian ở nước ngoài kể từ ngày bầu cử (3/11). Đáp lại những người muốn ông giúp đỡ trong các vấn đề với ông Trump, Kushner nói tổng thống Mỹ là ông nội của các con ông, ngụ ý rằng những gì ông Trump có thể làm cũng có giới hạn.
Ông Trump đã dành cả ngày để xem truyền hình, gọi điện cho các đảng viên Cộng hòa để tìm kiếm lời khuyên về cách thách thức kết quả bầu cử và thúc giục họ bảo vệ ông trên truyền hình.
Như mọi khi, ông chuyển sang Twitter để vận động sự ủng hộ và để trút giận. Ông đã không đi chơi gôn vì thời tiết đã trở nên lạnh hơn, chỉ đi lại trong Nhà Trắng.
Nhiều cố vấn của ông Trump hy vọng rằng chuyến đi đến câu lạc bộ Mar-a-Lago ở Florida sẽ có thể giúp ông thay đổi môi trường và thay đổi cả quan điểm. Ông đã rời đi hôm 23/12 và dự kiến ở đó đến hết kỳ nghỉ năm mới.
